Het sprookje van de Porsche Cayenne

Vanmorgen luisterde ik op Radio 1 naar het Mediaforum in het programma De Ochtend. Daarin bespraken politiek commentator Kees Boonman en hoogleraar journalistiek Jeroen Smit onder andere  de Europese tour (en charme-offensief) van de Griekse minister van Financiën Yanis Varoufakis.

“Het gaat een hele tijd duren voor Grieken zich gaan gedragen als Duitsers en belasting gaan betalen”, merkt Smit op. Ik heb al zo’n voorgevoel welke kant het opgaat, en inderdaad…

“Er is echt iets mis met de belastingmoraal in Griekenland en daar moeten journalisten veel beter op gaan letten. Er is een onderzoek gedaan en er zijn meer Porsche Cayennes, dat is een auto van 80.000 euro, in Griekenland dan er officieel mensen zijn met een inkomen van meer dan 50.000 euro. Daar klopt dus helemaal niets van en er is dan ook nog heel veel mis in dat land”, beweert Smit met grote stelligheid.

Op een punt heeft Smit volkomen gelijk: belastingontduiking is in Griekenland al jarenlang een groot probleem dat stevig moet worden aangepakt. Het is ook een van de beloftes die de kersverse premier Alexis Tsipras heeft gedaan. Hij heeft zelfs een minister aangesteld met de strijd tegen belastingontduiking als speciale portefeuille.

Maar dat verhaal over de Porsche Cayennes? Klinkklare onzin.

Dat onderzoek waar Smit naar verwijst, bestaat  namelijk helemaal niet. Het verhaal over het aantal Porsche Cayennes in Griekenland duikt regelmatig op in de media, maar is niet gebaseerd op feiten.

Het verhaal is de wereld ingeholpen door Herakles Polemarchakis, voormalig economisch adviseur van de Griekse premier George Papandreou (2009-2011) en tegenwoordig docent aan economische faculteit van de Universiteit van Warwick. Maar Polemarchakis bekende later dat hij zich had gebaseerd op verhalen die circuleerden in politieke kringen. Hij had het dus slechts ‘van horen zeggen’.

Wat zijn de feiten? In 2010 waren er 311.428 belastingbetalers in Griekenland met een inkomen van 50.000 euro of meer. De Porsche Cayenne werd in 2003 gelanceerd en tussen 2003 en 2012 werden er ongeveer 1500 van deze luxe auto’s verkocht in Griekenland, vertelde een woordvoerder van Porsche aan de BBC. Naarmate de crisis vorderde, nam  het aantal verkopen steeds verder af.

Officiële aantal verkochte Porsche Cayennes in Griekenland
2008: 226
2009: 194
2010: 49
2011: 22
2012: 11
2013: 2
2014: 2
Bron: Vereniging van Motorvoertuigen Importeurs (SEAA)

Er werd en wordt een hoop onzin uitgekraamd over Griekenland, maar van een hoogleraar journalistiek had ik toch wel verwacht dat hij zijn huiswerk beter had gedaan. En al helemaal van iemand die vindt dat journalisten zich bewuster moeten worden van hun verantwoordelijkheid: het belang van zorgvuldige waarheidsvinding.

• Luister het Mediaforum hier terug