Manolis Glezos (links) en Apostolos Santas
De jonge Manolis Glezos (links) en Apostolos Santas
Manolis Glezos tijdens een protest tegen de bezuinigingsmaatregelen in april 2012
Manolis Glezos
Verzetsheld Glezos brengt in 2017 in zijn eentje een eerbetoon aan de slachtoffers van de studentenopstand van 1973
[klik op een afbeelding voor een vergroting]
De Griekse verzetsheld en politicus Manolis Glezos is op 97-jarige leeftijd overleden aan hartfalen.
Glezos werd op 9 september 1922 geboren in Aperathos op het eiland Naxos. In 1935 verhuisde hij samen met zijn familie naar Athene.
Al op jonge leeftijd was Glezos politiek geëngageerd. In 1939 was hij een van de oprichters van een antifascistische jongerengroepering die zich verzette tegen de Italiaanse bezetting van de Dodekanesos en de dictatuur van Ioannis Metaxas. Tijdens de bezetting van Griekenland werkte Glezos voor het Helleense Rode Kruis en de gemeente Athene, terwijl hij actief betrokken was bij het verzet.
Verzetsdaad
Glezos verwierf bekendheid door tijdens de Tweede Wereldoorlog samen met zijn vriend Apostolos Santas een nazi-vlag van de Acropolis neer te halen. In de nacht van 30 mei 1941 beklommen twee jonge Grieken de rots om de vlag met hakenkruis te verwijderen die de Duitsers er een maand eerder – bij de bezetting van Athene – hadden opgehangen. Het was één van de eerste en belangrijkste daden van het Griekse verzet. Santas (die overleed in 2011) en Glezos zijn nooit gepakt voor hun actie.
Tijdens de oorlog werd Manolis Glezos drie keer gearresteerd en herhaaldelijk gemarteld. In totaal bracht hij 16 jaar door in gevangen- en ballingschap. Niet alleen tijdens de nazi-bezetting, maar ook in de jaren daarna: tijdens de Griekse burgeroorlog en tijdens het Kolonelsregime. Glezos, die uitgroeide tot een volksheld, werd door de nationale regering meerdere malen ter dood veroordeeld vanwege zijn politieke opvattingen.
Gevangenisstraf
In 1950 werden zijn doodvonnissen omgezet in een levenslange gevangenisstraf. Hoewel hij gevangen zat, werd Glezos in 1951 gekozen als lid van het parlement als vertegenwoordiger van Verenigd Democratische Links (EDA). Na zijn verkiezing ging hij in hongerstaking en eiste de vrijlating van EDA-parlementsleden die verbannen waren of gevangen zaten op de Griekse eilanden. In juli 1956 werd Glezos vrijgelaten uit de gevangenis.

Postzegel uit de Sovjet Unie met het portret van Glezos
In december 1958 werd Glezos opnieuw opgepakt en veroordeeld vanwege ‘spionage’, wat tijdens de Koude Oorlog een gangbaar excuus was om mensen met een links gedachtengoed te vervolgen. Als reactie bracht de Sovjet Unie een postzeget uit met Glezos’ portret. Tijdens zijn gevangenschap werd Glezos in 1961 herkozen als parlementslid voor EDA. Zijn vrijlating in december 1962 was een gevolg van de publieke verontwaardiging in Griekenland en het buitenland. In dat jaar won Glezos ook de Internationale Lenin-Vredesprijs.
Strijdbaar
Toen het leger onder leiding van leiding van George Papadopoulos in april 1967 de macht greep in Griekenland, werd Glezos opnieuw opgepakt en hij zat gevangen tot 1971. Bij de verkiezingen van 1981 en 1985 werd Glezos namens PASOK gekozen in het Griekse parlement, in 1984 zat hij ook een half jaar in het Europese parlement. Bij de Europese verkiezingen van 2014 was Glezos kandidaat namens Syriza, waarvoor hij ook in het Griekse parlement zat. Hij kreeg ruim 430.000 stemmen, meer dan iedere andere Griekse kandidaat. In juli 2015 gaf Glezos zijn Europese zetel op.
Ook bedacht hij een systeem om overstromingen te voorkomen en erosie te bestrijden, schreef hij sinds 1942 voor Griekse kranten en publiceerde hij zes boeken. Voor zijn bijdragen aan de democratie, de geologische wetenschappen en de taalkunde ontving Glezos eredoctoraten van vijf Griekse universiteiten.
Glezos was ondanks zijn hoge leeftijd nog altijd strijdbaar en liet de afgelopen jaren regelmatig zijn gezicht zien bij protesten tijdens de Griekse financiële en economische crisis.
Hartproblemen
Glezos werd vorig jaar november met neurologische klachten opgenomen in het ziekenhuis, toen zijn toestand verlechterde plaatsten de artsen hem over naar de intensive care-afdeling vanwege zijn medische geschiedenis met hartproblemen. In december 2019 moest hij opnieuw met spoed naar het ziekenhuis vanwege kortademigheid en pijn op de borst.