Griekenland lost schuld aan IMF vervroegd af

Griekenland gaat het laatste deel van zijn schuld aan het Internationaal Monetair Fonds (IMF) vervroegd aflossen.

De resterende 1,8 miljard euro wordt eind april terugbetaald aan het IMF. Dat is twee jaar eerder dan gepland. De Europese geldschieters moesten wel eerst instemmen met het plan.

Het Europees Stabiliteits Mechanisme (ESM) gaf groen licht en week daarmee af van zijn eigen eis dat vervroegde IMF-terugbetalingen gelijk met die aan Europese geldschieters moeten worden gedaan.

Het ESM stemde ook in met de vervroegde terugbetaling van 2,65 miljard euro aan leningen die waren verstrekt voordat het Europese reddingsfonds formeel werd opgericht.

Positief signaal

“Dit stuurt een positief signaal naar de markten over de financieringspositie van Griekenland”, zei ESM-directeur Klaus Regling in een verklaring. “Het zal ook een positief effect hebben op het profiel van de Griekse staatsschuld en zal enige besparingen opleveren voor de Griekse begroting.”

Tussen 2010 en 2018 hebben drie opeenvolgende reddingsoperaties van in totaal zo’n 260 miljard euro Griekenland geholpen om een ​​faillissement en een Grexit te voorkomen. Daar tegenover stonden wel harde bezuinigingsmaatregelen waardoor werkloosheid en armoede toenamen.

Sinds augustus 2018 staat Griekenland weer op eigen benen en kan het ook zelf weer geld lenen. Wel blijft het land voorlopig nog onder extra toezicht staan. 

Griekenland in augustus weer op eigen benen

De ministers van de Eurogroep en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zijn het vannacht eens geworden over het afbouwen van de steun aan Griekenland. Vanaf 20 augustus moeten de Grieken na acht jaar weer financieel op eigen benen staan.

Griekenland krijgt een buffer van 15 miljard euro mee en schuldverlichting op langere termijn, door de looptijd van de leningen met tien jaar te verlengen en 5 miljard euro te steken in vervroegde aflossingen. De maatregelen moeten privé-investeerders voldoende vertrouwen geven om weer met Griekenland in zee te willen gaan.

Griekenland blijft voorlopig wel onder extra toezicht staan. Vier keer per jaar zullen de financiën worden doorgelicht en Athene moet tot 2060 een primair begrotingsoverschot (vóór rente en aflossing) houden van gemiddeld 2,2 procent.

‘Historisch moment’

Minister van Financiën Efklidis Tsakalotos liet weten dat de Griekse regering tevreden is met het resultaat. “Ik ben gelukkig. Dit is het einde van de Griekse crisis, we slaan die pagina om. Ik kijk met optimisme naar de toekomst.” Hij voegde er nog aan toe dat de Griekse bevolking de afgelopen jaren het heel zwaar hebben gehad en dat zij snel een verschil in hun portemonnee moeten zien, door economische groei.

Eurocommissaris voor Europese Economische en Financiële Zaken Pierre Moscovici sprak over een ‘historisch moment voor Griekenland’ en zei dat er ‘een nieuw hoofdstuk voor het land begint’. Eurogroepvoorzitter Mario Centeno zei dat ‘na acht lange jaren het Griekse reddingsplan was voltooid’.

Voorzitter van de Europese Commissie Jean-Claude Juncker schreef op Twitter dat het akkoord de weg vrijmaakt voor een succesvolle afronding van het programma en een nieuw hoofdstuk voor het land. “Ik zal altijd vechten voor Griekenland om in het hart van Europa te staan. Ik prijs het Griekse volk voor hun veerkracht en Europese verplichtingen, hun inspanningen waren niet voor niets”, twitterde Juncker.

273,7 miljard euro

Sinds mei 2010 heeft Athene 273,7 miljard euro aan noodleningen ontvangen. Daarvan is 241,6 miljard euro afkomstig van de eurolanden en 32,1 miljard euro van het IMF. In ruil voor de leningen moest Griekenland draconische bezuinigingen en hervormingen doorvoeren in onder meer het belastingstelsel, het pensioensysteem en de gezondheidszorg.

Van de 86 miljard euro uit het derde steunprogramma, dat op 20 augustus afloopt, is 20 miljard uiteindelijk niet gebruikt.

Tsipras pleit opnieuw voor schuldverlichting

Op 21 juni komen de ministers van Financiën van de eurozone bijeen om te bespreken of Griekenland na afloop van het derde hulpprogramma verdere steun nodig heeft. Aan de vooravond van de top in Luxemburg heeft premier Tsipras opnieuw gepleit voor verlichting van de Griekse schuld.

“We gaan ervan uit dat de punten uit het akkoord met de Europese partners van vorig jaar uitgevoerd worden. Schuldverlichting maakt daar deel van uit, zodat we sterker op eigen benen kunnen staan en permanent toegang vinden tot de markten”, zei Tsipras tegen de Duitse krant Welt am Sonntag. Maar hij eist niet dat ‘de Griekse verplichtingen worden opgeschort’.

Het steunprogramma loopt op 20 augustus af. Het is de bedoeling dat de Grieken dan na acht jaar op eigen kracht verder gaan en weer tegen normale tarieven op de financiële markten gaan lenen. De Eurogroep beslist deze week of Griekenland inderdaad van het financiële infuus af kan.

“We werken nog aan de details van de best mogelijke oplossing”, zei Tsipras in de Duitse krant. Hij denkt daarbij aan een verlenging van de terugbetalingstermijnen na 2022 en het gebruik van niet-uitbetaalde maar al wel toegezegde Europese fondsen. “Dat is een oplossing die de belastingbetaler niets kost, maar noodzakelijk is voor markttoegang en de opbouw van de nodige liquiditeitsreserves.”

Tsipras beloofde ook dat, zelfs na het einde van het derde hulpprogramma, hervormingen zoals pensioenen niet zullen worden teruggedraaid. “De pensioenhervorming was heftig”, zei hij. “We zullen daar geen stap terug toestaan.”

‘Akkoord over laatste fase steunprogramma’

Griekenland en de schuldeisers zijn het eens geworden over het afronden van de laatste fase van het steunprogramma. Volgens de Europese Commissie ligt er een technisch akkoord op tafel over een aantal hervormingen die nog nodig zijn.

Het akkoord is een belangrijke mijlpaal voor Griekenland om het steunprogramma te verlaten en een deal te sluiten over schuldverlichting. De hervormingen zijn nodig om de vierde herziening van het programma van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) af te ronden

In de overeenkomst staat dat Athene nog eens 88 hervormingen moet doorvoeren in ruil voor een nieuwe lening. Volgens bronnen gaat het om een storting in juli die zo’n 10 tot 12 miljard euro kan bedragen. Dit zal dan de laatste storting zijn. Op 20 augustus zal Griekenland het steunprogramma verlaten en weer op eigen benen staan.

De ministers van Financiën van de eurolanden zullen zich tijdens de Eurogroep op 24 mei buigen over het akkoord dat nu is gesloten. Dan wordt ook gesproken over de aanpak van de Griekse schuldenberg van 320 miljard euro.

Griekse banken doorstaan stresstest

Griekse banken hebben de laatste stresstest van de Europese Centrale Bank doorstaan. Volgens de ECB zijn de kapitaalbuffers van de vier grootste banken in Griekenland redelijk op orde. Nieuwe kapitaalinjecties zijn waarschijnlijk niet nodig.

De ECB publiceerde de testresultaten van Alpha Bank, Eurobank, National Bank of Greece en Piraeus Bank. In het slechtste economische scenario dat is onderzocht raken de banken in 2020 in totaal 15,5 miljard euro kwijt.

Van de vier banken staat Piraeus Bank er het slechtst voor. Volgens topman Christos  Megalou heeft de bank nog wat huiswerk te doen en zullen er maatregelen worden genomen om de financiële stabiliteit te verbeteren.

Bij een stresstest onderzoekt de Europese Centrale Bank of banken gezond genoeg zijn om overeind te blijven als het financieel-economisch klimaat ernstig verslechtert.

De Griekse banken werden aan een stresstest onderworpen om te kijken hoe ze ervoor staan in aanloop naar het einde van het derde Europese steunprogramma. Dat programma loopt op 20 augustus af. In de zomer wordt de balans opgemaakt en gekeken of Griekenland financieel weer op eigen benen kan staan.

In totaal heeft Griekenland sinds 2010 zo’n 272,7 miljard euro aan noodleningen ontvangen. Daarvan is inmiddels 13 miljard euro terugbetaald.

‘Griekenland kan bijna weer op eigen benen staan’

Als het derde hulpprogramma op 20 augustus afloopt, kan Griekenland weer op eigen benen staan. Dat zei Eurogroep-voorzitter Mario Centeno na afloop van een vergadering in Sofia. De ministers van Financiën van de andere eurolanden eisen wel dat Athene onder strikt toezicht blijft staan.

“We zien goede signalen uit Griekenland, zeker op fiscaal gebied, met een primair overschot van 4,2 procent in 2017. Dit is 2,5 keer zoveel als werd verwacht in het programma”, zei Centeno.

Het  financiële toezicht na het aflopen van het steunprogramma is volgens Centeno noodzakelijk, om zo te voorkomen dat Griekenland opnieuw in de fout gaat en het noodfonds naar zijn geld kan fluiten. De Eurogroep-voorzitter benadrukte dat het niet betekent dat Athene dan onder curatele staat. De ondertoezichtstelling is in Griekenland een gevoelig punt.

‘Crisis is dan echt fini’

Volgens EU-commissaris Pierre Moscovici is ’90 procent van het werk voor Griekenland gedaan’. Athene moet de komende maanden nog wel enkele punten op de i zetten, waaronder het wegwerken van rommelkredieten op bankbalansen en het versoepelen van de faillissementswetgeving. Volgens Moscovici is de crisis in de eurozone in augustus dan ‘echt fini’.

Sinds 2010 leende Athene ruim 270 miljard euro van de eurolanden en het IMF. Waarschijnlijk krijgt Griekenland op 21 juni groen licht om na acht jaar financiële steun weer op eigen kracht verder te gaan. Dat betekent dat Griekenland dan weer moet gaan lenen op de financiële markten.

Om investeerders gerust te stellen, denken de huidige geldschieters (het Europese noodfonds ESM, de Europese Centrale Bank en het IMF) aan een ‘substantiële cashbuffer’ voor Griekenland. Het zou volgens ESM-baas Klaus Regling gaan om een bedrag van tussen de 10 en 20 miljard euro.

Schuldverlichting

Tijdens de bijeenkomst van de Eurogroep is er niet gesproken over de Griekse schuldverlichting, omdat er onvoldoende schot in de politieke onderhandelingen zou zitten. Toch begint de tijd te dringen, aangezien het IMF heeft laten weten dat zijn bestuur voor eind mei moet beslissen over deelname aan het programma en de daaraan gekoppelde financiering voor Griekenland.

“We hebben gekeken naar het lopende, laatste steunprogramma. Het is belangrijk dat de voortgang nu snel in Griekenland wordt gecontroleerd. Dan kunnen we bepalen of Griekenland aan alle voorwaarden heeft voldaan, weer op eigen benen kan staan en hoe de in juni 2016 toegezegde schuldenverlichting definitief wordt vormgegeven en onder welke voorwaarden, aldus de Nederlandse minister van Financiën Wopke Hoekstra tegen het ANP.

• Verklaring van Centeno na de Eurogroep-bijeenkomst

 

Athene ontvangt nieuwe lening uit noodfonds ESM

Griekenland heeft aan alle voorwaarden van de kredietverstrekkers voldaan voor de uitbetaling van nieuwe leningen. In de tweede helft van maart wordt daarom de volgende tranche van 5,7 miljard euro uit het Europese noodfonds ESM uitbetaald.

Eurogroep-voorzitter Mario Centeno heeft dat vandaag bekend gemaakt.  Later volgt wellicht nog een laatste tranche van 1 miljard euro. De nieuwe lening van 5,7 miljard zou aanvankelijk al in februari worden uitbetaald, maar de Eurogroep stelde dat uit omdat Athene twee van de 108 vereiste hervormingen nog niet had doorgevoerd.

De Griekse regering en haar Europese schuldeisers onderhandelen momenteel over de vierde review van het huidige steunprogramma.Ook wordt er gepraat over mogelijke schuldverlichting voor Griekenland, aldus Centeno.

“Ik heb er vertrouwen in dat dit Griekenland zal helpen om weer op gelijke voet te komen met zijn Europese partners en de crisisdagen achter zich te laten”, zei de voorzitter van de Eurogroep tegen persbureau Reuters.

Het derde steunprogramma begon in de zomer van 2015 en wordt naar verwachting in augustus afgerond. Sinds 2010 was Griekenland afhankelijk van internationale geldschieters. Het land moest wel talloze hervormingen doorvoeren en draconisch bezuinigen om aanspraak te kunnen maken op de noodleningen. Het Griekse huishoudboekje is nu op orde en de groeiverwachtingen zijn positief.

De in totaal 6,7 miljard euro die nog op de plank ligt, is de laatste gunstige lening die nodig is om weer op eigen benen te kunnen staan en tegen normale tarieven op de financiële markten te kunnen lenen.

Moscovici: ‘Vierde bail-out Griekenland niet nodig’

Als in augustus het huidige steunprogramma afloopt, heeft Griekenland geen nieuwe internationale hulp nodig. Dat zei Pierre Moscovici, de Eurocommissaris voor Economische en Financiële Zaken, na een gesprek met premier Alexis Tsipras in Athene.

“Er zal geen nieuw programma zijn. Er zal geen vierde bail-out of iets anders komen”, aldus Moscovici tegen persbureau Reuters. Hij zei ook dat Griekenland en zijn geldschieters in juni overeenstemming moeten bereiken over maatregelen voor schuldverlichting op middellange termijn. Daarover moet een akkoord zijn voordat het steunprogramma afloopt. Op 21 juni staat een vergadering van de ministers van Financiën van de Eurozone gepland.

Griekenland en de Europese geldschieters gaan dan zeer waarschijnlijk praten over het Franse voorstel om het niveau van schuldherstructurering te koppelen aan economische prestaties. Verwacht wordt dat de Griekse economie dit jaar en in 2019 met 2,5 procent zal groeien. Moscovici zegt dat hij ‘bijzonder optimistisch’ is over de pogingen om tot een oplossing voor de Griekse schulden te komen.

Vorige week zei de Griekse minister van Financiën Efklidis Tsakalotos dat Griekenland een eigen kapitaalbuffer wil opbouwen om de eerste periode na het aflopen van het huidige steunprogramma door te kunnen komen. Daarmee zou Griekenland zich zeker een jaar moeten kunnen financieren.

Griekenland heeft sinds 2010 een recordbedrag van 260 miljard euro aan leningen ontvangen in drie steunprogramma’s. Als tegenprestatie moest de Griekse regering zware hervormingen en bezuinigingen doorvoeren.

Athene werkt aan eigen post-bailoutplan

Griekenland wil zijn eigen kapitaalbuffer opbouwen om de eerste periode na het aflopen van het huidige steunprogramma door te kunnen komen. Dat zei minister van Financiën Efklidis Tsakalotos in een interview met persbureau Reuters.

Samen met ongebruikte Europese reddingsfondsen zou Griekenland zich dan – indien nodig – een jaar kunnen bedruipen. De buffer is onderdeel van een breder eigen plan dat de nadruk gaat leggen op hervormingen, sociaal beleid en economische groei.

De minister zei ook dat er op korte termijn gesprekken worden gevoerd met de Europese kredietverstrekkers over een verlichting van de Griekse schuld. Leidraad bij die gesprekken is een Frans voorstel om het niveau van schuldherstructurering te koppelen aan economische prestaties. “We hebben het gevoel dat we de afgelopen drie jaar geloofwaardigheid hebben opgebouwd”, zei Tsakalotos.

In augustus loopt het huidige steunprogramma af, daarna zal Griekenland op eigen benen proberen te staan. Een speciale kredietlijn als voorzorgsmaatregel is daarbij niet nodig, stelt Tsakalotos.

Felle protesten, maar omstreden wetten komen er

Ondanks massale protesten in Athene heeft het Griekse parlement met een krappe meerderheid (154 van de 300 stemmen) een pakket met ongeveer 400 wetswijzigingen aangenomen.

De nieuwe hervormingen zijn nodig om 6,5 miljard euro aan eerder toegezegde noodleningen te krijgen. Op 22 januari besluit de Eurogroep of de Griekse hervormingen voldoende zijn om aanspraak te maken op de nieuwe tranche.

Premier Tsipras heeft verzekerd dit het laatste pakket is van strenge maatregelen die Griekenland er weer bovenop moeten helpen. Hij noemde de hervormingen ‘cruciaal om over zeven maanden uit de bailout te komen.’In augustus loopt het derde steunprogramma voor Griekenland af en Tsipras wil dat het land dan weer op eigen benen komt te staan.

Een van de goedgekeurde hervormingen is de (omstreden) inperking van het stakingsrecht. Er mag voortaan pas worden gestaakt als minimaal de helft van de medewerkers daarvoor heeft gestemd. Die grens lag op 20 procent. In sommige gevallen was zelfs 20 procent van de vakbondsleden bij een bedrijf al voldoende.

Onteigenen van woningen

Verder werd er ingestemd met een nieuw elektronisch proces voor het onteigenen van woningen waarvan de eigenaar de hypotheek niet meer kan opbrengen. Hierdoor moet het makkelijker worden om een huis te veilen. Ook worden toeslagen voor gezinnen beperkt en worden bepaalde gesloten beroepsgroepen opengegooid.

In de Griekse hoofdstad waren naar schatting 10.000 betogers op de been tijdens de stemming in het parlement. De oproerpolitie trad op met wapenstokken en traangas toen de demonstraties kort uit de hand liepen en een groep van 50 relschoppers met verfbommen, stenen en vuurwerk naar de agenten gooide.

Uit protest tegen de wetswijzigingen legden ambtenaren, advocaten en artsen vandaag drie uur lang het werk neer. Ook het binnenlandse vliegverkeer en het openbaar vervoer hadden te lijden onder een staking.