Griekenland veroordeeld om fataal voorval met migrantenboot

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft Griekenland bestraft voor een voorval met een migrantenboot bij het eilan Farmakonisi in 2014, waarbij 11 mensen omkwamen.

Griekenland moet de overlevenden een schadevergoeding betalen van in totaal 330.000 euro. De aanklacht was ingediend door overlevenden (13 Afghanen, twee Syriërs en één Palestijn) en Griekse vluchtelingenorganisaties.

De overlevenden claimden al in 2014 dat ze het slachtoffer waren van een pushback,  het illegaal terugsturen van migranten op zee. De Griekse kustwacht zou hun boot weer in de richting van Turkije hebben gesleept, maar die actie mislukte. De boot met migranten sloeg om en 3 volwassen en 8 kinderen verdronken.

Het Hof concludeerde dat Griekenland inderdaad het Europees mensenrechtenverdrag heeft overtreden door het uitvoeren van een pushback. Ook oordeelde het EHRM dat Griekenland onvoldoende onderzoek heeft gedaan naar de omstandigheden waaronder de migrantenboot kapseisde en zonk.

Griekse rechtbank veroordeelde Syrische vluchteling

Aanvankelijk had een Griekse rechtbank een 21-jarige Syrische vluchteling veroordeeld voor de schipbreuk en de dood van de migranten, omdat hij de boot zou hebben bestuurd. Hij werd veroordeeld tot 145 jaar gevangenisstraf en een boete van 570.000 euro.

In 2017 oordeelde het Hof van beroep dat niemand van de opvarenden de fatale schipbreuk had kunnen voorkomen en verlaagde de gevangenisstraf van de Syriër naar tien jaar.

Illegale pushbacks

Griekenland voert nog steeds pushbacks uit richting Turkije, zeggen vluchtelingenorganisaties en onderzoeksjournalisten. Maar de Grieken ontkennen structureel alle beschuldigingen. Pushbacks zijn in strijd met internationale afspraken. Migranten die de Griekse wateren bereiken, moeten volgens de regels de kans krijgen om asiel aan te vragen.

• Het oordeel van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens
• Raad van Europa: Griekenland moet illegale pushbacks staken
• Overlevenden Farmakonisi beschuldigen kustwacht
• Migrantenboot kapseist, VN wil onderzoek

Extra grenswachten en langer hek in Evros

Griekenland gaat 250 extra grenswachten inzetten langs de grensrivier Evros in Noord-Griekenland. Ook zal het hek langs de Grieks-Turkse grens worden uitgebreid.

Dat kondigde minister van Civiele Bescherming Takis Theodorikakos aan tijdens een toespraak in Kastanies. “Een veilige grens is een voorwaarde voor de Grieken overal om veilig te zijn”, zei hij.

“Griekenland is vastbesloten om de grenzen te verdedigen tegen iedere indringing en ieder gevaar”, aldus Theodorikakos. De minister bezocht kort daarvoor het 5 meter hoge en 37 kilometer lange hek dat Griekenland aan de landsgrens met Turkije heeft geplaatst.

In juli testte Griekenland een hightech grensbeveiligingssysteem dat moet verhinderen dat migranten vanuit Turkije illegaal de grens oversteken.

Illegale pushbacks

Het optreden van de Griekse grenswachten in de regio Evros ligt al een tijdje onder vuur. Volgens Amnesty International zijn pushbacks en geweld langs Griekse grens standaard beleid. Ook de Europese Commissie uitte haar zorgen over beschuldigingen van geweld tegen migranten. Griekenland ontkent de beschuldigingen.

In maart vorig jaar was op beelden te zien dat Griekse grensbewakers migranten aan de grens met Turkije bekogelden met stenen. Ook werden traangas en waterkanonnen ingezet om de mensen tegen te houden. Duizenden migranten probeerden toen de grens over te steken nadat Turkije de grensovergang openzette.

• Nederlandse filmploeg aangehouden bij filmen pushback aan Grieks-Turkse grens
• What is really happening at the land border between Greece and Turkey?
• New border fence construction moving along
• Frontex ignore rights violations at the Evros border

Raad van Europa: Griekenland moet illegale pushbacks staken

Griekenland moet stoppen met de zogenoemde pushbacks, het illegaal terugsturen van migranten op zee. Dat schrijft de Raad van Europa in een brief aan het Griekse kabinet. De brief werd al op 3 mei verstuurd, maar is vandaag openbaar gemaakt.

Dunja Mijatovic, de commissaris voor de mensenrechten van de Raad, heeft haar ‘diepe bezorgdheid’ geuit. Ze schrijft dat er sinds 2017 ‘talloze geloofwaardige beschuldigingen’ zijn geweest van asielzoekers die illegaal zijn teruggestuurd naar Turkije of op zee zijn achtergelaten.

Pushbacks zijn in strijd met internationale afspraken. Migranten die de Griekse wateren bereiken, moeten volgens de regels de kans krijgen om asiel aan te vragen.

Griekenland ontkent beschuldiging

Mijatovic dringt er bij Griekenland op aan ‘een einde te maken aan deze praktijken en ervoor te zorgen dat onafhankelijke en effectieve onderzoeken worden uitgevoerd’. In een reactie op de brief liet Griekenland weten dat de beschuldigingen ‘grotendeels ongegrond’ waren.

“De maatregelen die de Griekse autoriteiten aan onze zeegrenzen ondernemen, worden uitgevoerd in volledige overeenstemming met de internationale verplichtingen”, aldus de Griekse ministers van Asiel en Migratie, Maritieme Zaken en Burgerbescherming. “Sinds het uitbreken van de vluchtelingencrisis in 2015 heeft Griekenland duizenden mensen gered en we blijven dat doen in de Egeïsche Zee”.

De Raad van Europa is een internationale organisatie waarvan 47 Europese landen lid zijn. Een belangrijk doel is het bevorderen van de eenheid tussen de lidstaten, met name door het sluiten van onderlinge verdragen. Het belangrijkste daarvan is het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden (EVRM), dat door alle lidstaten is getekend.

• Griekenland duwt vluchtelingen terug de zee op; deze Noor toont hoe dat gaat
• De brief van de Raad van Europa over de pushbacks
• Griekenland dropt vluchtelingen op zee