Tweede ronde Griekse verkiezingen op 25 juni

Gisteren kwam het nieuwe Griekse parlement voor het eerst bijeen en werden de nieuw gekozen volksvertegenwoordigers beëdigd. Maar vandaag werd het parlement alweer ontbonden, in de aanloop naar nieuwe verkiezingen.

Die verkieizingen worden gehouden op 25 juni. Dat blijkt uit een presidentieel decreet dat vandaag is gepubliceerd. Daarin staat ook dat het nieuwe parlement op maandag 3 juli voor het eerst bijeen zal komen.

Het is pas de tweede keer sinds het herstel van de democratie in 1974 dat Griekenland een ‘tweedaags’ parlement heeft. De vorige keer was bij de verkiezingen van mei 2012.

Bonuszetels

Bij de verkiezingen van een week geleden kwam Nea Dimokratia van regerend premier Kyriakos Mitsotakis als winnaar uit de bus. De partij won 146 zetels, vijf te weinig voor een meerderheid in het parlement. Omdat Mitsotakis geen regering vormen met een coalitiepartner, moeten de Grieken binnenkort opnieuw naar de stembus.

In die nieuwe stemronde krijgt de grootste partij een bonus van maximaal 50 zetels. Dankzij deze regeling kan Nea Dimokratia wel een absolute meerderheid behalen in het parlement – precies wat Mitsotakis wil.

De vorige premier, Alexis Tsipras, had die winstbonus juist geschrapt omdat het ondemocratisch zou zijn, maar Mitsotakis voerde het na zijn verkiezingswinst in 2019 weer in.

Overgangsregering

Om de periode naar die nieuwe verkiezingen te overbruggen moet volgens de Griekse grondwet een overgangsregering worden gevormd. Vorige week werd Ioannis Sarmas benoemd tot waarnemend premier, die Griekenland naar de nieuwe verkiezingen moet leiden.

• Explainer: Second Greek election will be held under different electoral system

Extreemrechtse partij uitgesloten van verkiezingen

Wanneer de Grieken dit voorjaar naar de stembus gaan, kunnen ze geen stem uitbrengen op de extreemrechtse partij Ellines. De partij wordt geleid door Ilias Kasidiaris, een voormalig parlementariër en woordvoerder van Gouden Dageraad, die momenteel in de gevangenis zit.

Het Griekse parlement heeft een amendement goedgekeurd dat zijn nieuwe partij Ellines (Nationale Partij – Grieken) uitsluit van deelname aan de komende verkiezingen.

Premier Kyriakos Mitsotakis noemde het amendement ‘zeer belangrijk voor de bescherming van de democratie tegen criminele organisaties en personen die zich voordoen als politieke partijen’. Regeringspartij Nea Dimokratia en de centrumlinkse oppositiepartij PASOK-KINAL stemden voor het voorstel voor een wetswijziging.

Kritiek van oppositiepartijen

De Griekse Communistische Partij KKE, de linkse MeRA25-partij van voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis en de rechtse Elliniki Lisi-partij stemden tegen omdat ze de voorwaarden van de wetswijziging te algemeen vinden. De ogenschijnlijk neutrale bewoordingen van het amendement zouden aangeven dat het niet uitsluitend gericht is op veroordeelde neonazi’s.

“Het wetsvoorstel moet duidelijk zijn over neonazi’s en geen achterdeur openen voor uitgebreide interpretaties en het gelijkstellen van het nazisme aan een andere politieke ideologie”, luidde de kritiek.

Vissen in troebel water

De grootste oppositiepartij SYRIZA onthield zich van stemmen. SYRIZA-leider Alexis Tsipras beweerde voorafgaand aan de stemming in het parlement dat Nea Dimokratia extreemrechtse stemmen probeert te winnen door de partij Ellines van de verkiezingen te weren en formaties met nazi-ideologieën niet uit te sluiten.

Tsipras beschuldigde de regering-Mitsotakis ervan het amendement te hebben ingediend op basis van ‘kleinzielige politieke berekeningen’ met als doel ‘te vissen in de troebele wateren van extreemrechts en vals patriottisme’. Dat kwam hem op zijn beurt weer op felle kritiek van Nea Dimokratia te staan.

Campagne vanuit gevangenis

Aanleiding voor het voorstel tot wetswijziging was de ontdekking dat Ilias Kasidiaris lange tijd een verkiezingscampagne kon voeren vanuit de streng beveiligde Domokos-gevangenis. Het voormalige kopstuk van Gouden Dageraad werd in oktober 2020 veroordeeld tot 13 jaar gevangenisstraf vanwege het vormen en leiden van een criminele organisatie.

In mei 2020 stapte Kasidiaris uit Gouden Dageraad om een nieuwe partij op te richten. Zijn partij deelt de opvattingen van Gouden Dageraad over anti-migratie, islamofobie en afwijzing van globalisering, maar zegt zich niet te willen associëren met het fascisme en nazisme. 

• Voormalig kopstuk Gouden Dageraad voert campagne vanuit cel
• Kasidiaris stapt uit Gouden Dageraad en start nieuwe partij
• From Behind Bars, Greek Far-Right Still Spreading the Word
• How a convicted neo-Nazi attempts to regain his seat in Greek Parliament − from jail

Fotini Bakadima stapt uit fractie MeRA25

Fotini Bakadima, die namens MeRA25 in het Griekse parlement zat, is uit de fractie gestapt. Ze kondigde vandaag aan als onafhankelijk parlementslid verder te gaan.

In haar ontslagbrief zou Bakadima de linkse partij hebben beschuldigd van autoritarisme en een gebrek aan democratische procedures. Ze is de derde parlementariër die de MeRa25-fractie verlaat sinds de verkiezingen van 2019.

Aggeliki Adamopoulou (maart 2022) en Konstantina Adamou (juli 2021) gingen haar voor. Volgens omroep ERT en andere media gebruikten zij min of meer dezelfde argumenten als Bakadima. Adamopoulou ging als onafhankelijk parlementslid door, Adamou werkt nu samen met PASOK-KINAL van Nikos Androulakis.

MeRA25 werd in 2018 opgericht door voormalig minister van Financiën Yanis Varoufakis. Bij de verkiezingen van 2019 behaalde de partij negen zetels. MeRa25 heeft na het vertrek van Bakadima nu nog zes afgevaardigden in het Griekse parlement.

In een reactie op het vertrek van Bakadima liet de partij weten dat zij ‘heeft gekozen om zich te onthouden van de strijd op een moment dat MeRa25 wordt aangevallen door de oligarchen’.

De 41-jarige Fotini Bakadima was een van de naaste medewerkers van Varoufakis tijdens zijn ministerschap. Bij MeRa25 was ze lid van het partijsecretariaat en hoofd van de afdeling Arbeid en Sociale Solidariteit. Ook was ze in 2019 kandidaat voor het Europees Parlement.

Acteur en politicus Kostas Kazakos overleden

De Griekse acteur, regisseur en politicus Kostas Kazakos is op 87-jarige leeftijd overleden in Athene. Hij was onlangs in het ziekenhuis opgenomen met ademhalingsproblemen.

Kazakos werd geboren op 29 mei 1935 in Pyrgos (Ilia) en studeerde aan de Lykourgos Stavrakos Film School en de beroemde Karolos Koun Drama School van ‘Theatro Technis’. In 1957 maakte hij zijn toneeldebuut. Daarna werkte hij samen met verschillende toneelgezelschappen.

Kazakos speelde ook bijrollen in enkele films. Zijn echte doorbraak kwam in 1967 toen hij de hoofdrol kreeg in de film ‘Κοντσέρτο για πολυβόλα’ (Concert voor machinegeweren) met de beroemde actrice Tzeni Karezi.

In 1968 trouwde hij met Karezi en het echtpaar sprak zich tijdens de junta uit tegen het militaire regime. Het paar werd in 1973 gevangengenomen, nadat ze het toneelstuk ‘Το Μεγάλο μας Τσίρκο’ (Ons grote circus) hadden opgevoerd, waarin de dictatuur werd gehekeld.

Kazakos en Karezi speelden samen in een aantal films, kregen een zoon en bleven bij elkaar tot Karezi’s dood in 1992. Hij zette daarna zijn toneelactiviteiten voort en kreeg lovende kritieken voor zijn spel in Arthur Miller’s ‘Death of a Salesman’. Kazakos trouwde in 1997 met actrice Jenny Jolia, met wie hij vier kinderen kreeg.

Kosta Kazakos was ook actief in de politiek. Bij de Griekse parlementsverkiezingen van 2007 werd hij verkozen in het Griekse parlement als kandidaat van de Communistische Partij (KKE). In 2009 werd hij herkozen.

‘Een genereuze persoonlijkheid’

“Kostas Kazakos was niet alleen een begenadigd acteur, regisseur en vertaler van toneelstukken. Hij was een genereuze persoonlijkheid”, laat de Griekse Communistische Partij weten in een verklaring.

“Het is met diepe droefheid en emotie dat we afscheid nemen van een van de groten van het theater, onze geliefde, onze dierbare metgezel in het kleine en het grote, in het gemakkelijke en het moeilijke, in de vreugde en bitterheid van het leven en strijd.”

Premier Kyriakos Mitotakis betuigde zijn medeleven met een bericht op social media. “Ik heb met droefheid kennis genomen van de dood van Kostas Kazakos. Een uitbundige en dynamische persoonlijkheid, die voortdurend aanwezig was in zowel de kunst als in het openbare leven als parlementslid; beiden zullen nu zijn imposante verschijning en zijn karakteristieke stem missen.”

Grieks parlement doet lichten uit

Om energie te besparen wordt de buitenverlichting van het parlementsgebouw in het centrum van Athene ’s avonds niet ingeschakeld.

De verlichting aan de voor- en zijkanten van het gebouw wordt gedoofd. Alleen de beveiligingsverlichting rond het parlement blijft branden, besloot parlementsvoorzitter Kostas Tasoulas.

Er wordt al enkele jaren gewerkt aan een energie-upgradeprogramma dat het energieverbruik in het parlementsgebouw met 36 procent moet verminderen. Het project bevindt zich nu in de afrondende fase. De nieuwe energiezuinige buitenverlichting is naar verwachting in 2023 gereed.

Het energie-upgradeprogramma ‘Electra’ voor openbare gebouwen is deze week van start gegaan. Kantoren, scholen en ziekenhuizen hebben hierbij de eerste prioriteit. Het streven is om het energieverbruik met minimaal 30 procent te verminderen. Voor het project is een totaal budget van 640 miljoen euro beschikbaar.

10 procent minder straatverlichting

Vorige maand kondigde de regering al aan dat er maatregelen zouden worden ingevoerd om 15 procent energie te besparen als voorbereiding op een winter waarin de gastoevoer vanuit Rusland mogelijk wordt stilgelegd.

Zo worden gemeenten verzocht om de buitenverlichting op een lager pitje te zetten. Uit de straatverlichting moeten ze 10 procent van de lampen verwijderen en de verlichting op monumenten moet om 03.00 uur uit. Ook komt er een campagne om huishoudens aan te sporen hun energieverbruik te verminderen.

• Gemeenten moeten licht uitdoen om energie te besparen
• Website Electra-programma

Grieks parlement verlicht met kleuren Oekraïense vlag

Het Griekse parlementsgebouw is verlicht in de blauw-gele kleuren van de Oekraïense vlag, uit solidariteit met de bevolking na de Russische invasie van Oekraïne.

“De vlag van Oekraïne verlicht vanavond de gevel van het Griekse parlement, boven het Monument van de Onbekende Soldaat, van 19.00 uur tot middernacht”, aldus een persbericht van het Parlement.

“Dit symbolische initiatief drukt zowel de veroordeling uit van de Russische militaire invasie van een onafhankelijk en soeverein land, een lid van de VN, als onze niet-aflatende steun voor het lijdende Oekraïense volk.”

De fontein op het Omoniaplein en het gebouw van het culturele centrum Technopolis in Athene werden gisteren ook al verlicht met de kleuren van de Oekraïense vlag.

Gebouwen en monumenten over de hele wereld lichten sinds 24 februari op in het geel-blauw van de Oekraïense vlag om hun solidariteit te tonen. Op die dag begon de Russische president Vladimir Poetin met een militaire aanval op grote delen van Oekraïne.

Update 27/02: Bij Russische luchtaanvallen in de havenstad Marioepol in het zuiden van Oekraïne zijn afgelopen nacht nog eens tien etnische Grieken omgekomen.

Eerder vielen er gisteren al zes andere dodelijke slachtoffers in de Griekse gemeenschap van Oekraïne: vier in het dorp Buhas in de regio Donetsk en twee in Sartana aan de rand van Marioepol.

• Greece sends defense, medical supplies to Ukraine following decision by PM Mitsotakis

Man dreigt met explosie bij parlement

De politie heeft vanmorgen in Athene een man gearresteerd die dreigde een bom te laten ontploffen bij het Griekse parlementsgebouw.

De man reed rond 10.00 uur met zijn pick-up truck naar het graf van de onbekende soldaat voor het parlement op het Syntagmaplein en dreigde daar met een explosie.

Op de zijkanten van de truck had hij slogans geschreven, waaronder “De Turken regeren Griekenland. Bewijs hier”, “historicus” en “Volksgerechtshof”.

Vanwege de dreiging werden de omliggende straten afgesloten en werd de Explosieven Opruimingsdienst gemobiliseerd. Na onderzoek bleek dat er geen explosieven aanwezig waren in de auto of bij de man. Wel troffen ze in de auto een propaantank en een jerrycan benzine aan.

Volgens de politie is dreiger een 58-jarige boer uit Kalamata die kampt met psychische problemen.

Parlement stemt in met nieuwe demonstratiewet

Het Griekse parlement heeft gisteravond ingestemd met een wet waarmee demonstraties gemakkelijker kunnen worden verboden. De centrum-rechtse regering van premier Mitsotakis (Nea Dimokratia) wil verstoringen van het openbare leven tegengaan.

“De vrijheid om te protesteren is even waardevol als de vrijheid van een ander om het ziekenhuis, zijn werk of zijn huis te bereiken”, zei premier Kyriakos Mitsotakis in een parlementaire toespraak ter ondersteuning van het wetsvoorstel.

In de wet, waar 187 van 300 parlementsleden mee instemden, staat dat demonstraties moeten worden beperkt of verboden als de autoriteiten vinden dat de openbare veiligheid in gevaar komt. Ook zijn de organisatoren van een protest verantwoordelijk voor het nemen van maatregelen die de openbare veiligheid moeten waarborgen en de schade die demonstranten veroorzaken.

Kritiek oppositie

Het wetsvoorstel kon rekenen op felle kritiek van de (linkse) oppositiepartijen en vakbonden. Zij verdenken de regering ervan de nieuwe demonstratiewet nu in te voeren uit vrees voor reacties op de mogelijke gevolgen van de coronapandemie. Syriza, de communistische partij KKE en de partij MeRA25 van Yanis Varoufakis stemden tegen het wetsvoorstel.

Syriza-leider Alexis Tsipras zei tijdens een debat voorafgaand aan de stemming in het parlement dat de regering probeert ‘besluiten van 1971 te herstellen’. Toen werd door de junta het recht van vergadering van de burgers ingetrokken en waren politieke demonstraties niet toegestaan. “Geen enkele regering in het post-dictatuur tijdperk heeft ooit geprobeerd om het grondwettelijke recht om te demonstreren en bijeen te komen te veranderen”, zei Tsipras.

Protest tegen demonstratiewet

In Athene protesteerden gisteren 10.000 mensen bij het parlementsgebouw tegen de demonstratiewet. Ze droegen onder andere spandoeken met de tekst ‘handen af ​​van demonstraties’. Het protest begon vreedzaam, maar eindigde in rellen waarbij de politie traangas gebruikte en demonstranten met benzinebommen gooiden. Negen betogers werden opgepakt, 15 anderen werden meegenomen voor verhoor.

Ook in diverse andere Griekse steden werden protesten gehouden tegen de nieuwe demonstratiewet.

Τα επεισόδια ξεκίνησαν στο ύψος της Βουλής και η ΕΛ.ΑΣ με την πρώτη αφορμή διέλυσε την πορεία #διαδηλωσεις pic.twitter.com/YZAmgpBcOi

— EFSYN (@EFSYNTAKTON) July 9, 2020

Hoofd Raad van State is Grieks presidentskandidaat

Katerina Sakellaropoulou, het huidige hoofd van de Griekse Raad van State, is door premier Mitsotakis voorgedragen als nieuwe presidentskandidaat.

Als het parlement haar kandidatuur goedkeurt, zal Sakellaropoulou de eerste vrouwelijke president van Griekenland worden. De termijn van de huidige president Prokopis Pavlopoulos loopt in maart af. Hij is sinds 2015 in functie. Volgende maand wordt een nieuwe president gekozen. Oppositiepartij Syriza liet eerder deze week weten een tweede termijn van Pavlopoulos te steunen.

“Ondanks het feit dat het ambt van president ceremonieel is, moest de keuze de vernieuwing van Griekenland weerspiegelen en ‘een venster openen naar de toekomst'”, lichtte Mitsotakis zijn keuze toe in een toespraak op nationale tv-zender ERT. Volgens de premier moet de persoon die de rol van president vervult een gevoel van plicht, kennis, prestige en internationale ervaring hebben en de eenheid van de natie belichamen.

Sakellaropoulou werd in 1956 geboren in Thessaloniki en studeerde in 1978 af aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Nationale en Kapodistrische Universiteit van Athene. In 1982 werd ze benoemd tot assistent-rechter bij de Raad van State. In oktober 2018 werd ze gepromoveerd tot hoofd van de Raad van State.

Ze was voorzitter van de tuchtraad van het ministerie van Buitenlandse Zaken (2013-2015) en sinds maart 2015 is Sakellaropoulou voorzitter van de wetenschappelijke vereniging ‘Hellenic Society of Environmental Law’. Ook heeft ze een aantal boeken en wetenschappelijke artikelen geschreven. Sakellaropoulou heeft aangekondigd dat ze haar werk als rechter per direct zal neerleggen.

De president wordt gekozen door het Griekse parlement. Voor de eerste en tweede stemronde zijn er 200 van de 300 stemmen nodig. Als er in de eerste twee rondes geen meerderheid wordt behaald zijn 180 stemmen genoeg in de derde ronde.

Update 16/01: De eerste stemronde in het parlement is op 22 januari. Als Sakellaropoulou in deze ronde niet de benodigde 200 stemmen haalt, volgt binnen 5 dagen een tweede ronde.

3D-kerstprojectie op Grieks parlementsgebouw

Met het aansteken van de lichtjes in de 17 meter hoge kerstboom op het Syntagmaplein in Athene gaf burgemeester Kostas Bakoyannis deze week het startsein voor de festiviteiten in de decembermaand. Hoogtepunt van de ceremonie was een 3D-projectie op het parlementsgebouw.

De video, die door zeven projectoren wordt gecreëerd, begon met de boodschap ‘Merry Christmas Athens’. Daarna waren onder andere afbeeldingen te zien van een sprookjesachtige trein, de kerstman met zijn slee, tinnen soldaatjes en de gevel van het parlementsgebouw die wordt gemaakt met lego.