Oude theater van Aptera komt weer tot leven

Na zo’n 1700 jaar stilte komt het oude theater van Aptera in Chania aan het einde van de maand opnieuw tot leven. De gloriedagen van het onlangs gerestaureerde theater zullen herleven met een speciale opvoering: een gedramatiseerde vertelling van een rapsodie uit de ‘Odyssee’ van Homerus.

Op 29 juni treden de acteurs Sofia Hill en Antonis Myriagis op met de muzikanten Giorgos Kaloudis op de lier en Ruth Hill op de qanun (kanonaki in het Grieks). De voorstelling is gratis, de kaarten zijn tot 25 juni verkrijgbaar op het kantoor van het Chania Antiquities Ephorate.

Volgens de organisatoren worden de helden in de rapsodie ‘niet verpletterd door de blinde en ongecontroleerde wraakzucht van de goden, maar door hun eigen ongehoorzaamheid en overschrijding van de grenzen. Dat gaat in tegen de klassieke ethische norm ‘hybris, nemesis, tisis’ die het wereldbeeld van de Oude Grieken kenmerkte’.

De archeologische vindplaats Aptera ligt op een heuvel op 5 kilometer van de stad Chania, ten zuiden van de baai van Souda. Tijdens de Minoische periode was Aptera de machtigste stad van West-Kreta. De stad werd verwoest door een aardbeving in de 7e eeuw.

Advertenties

Brand onthult ruim 200 kunstschatten in Fthiotida

Bij het blussen van een brand in een onherbergzaam gebied op de berg Profitis Elias in Fthiotida, een district in Centraal-Griekenland, deden brandweermannen een bijzondere ontdekking. Tussen de struiken vonden ze meer dan 200 kostbare antiquiteiten.

De objecten stammen uit de eerste helft van de 5e eeuw voor Christus en de geometrische periode (circa 1050 – 720 voor Christus). De voorwerpen waren grotendeels intact en zaten zorgvuldig verpakt in papier en doeken. De plastic zakken met de kunstschatten lagen verspreid in een straal van 150 meter.

Volgens het Griekse ministerie van Cultuur gaat het om diverse potten van klei, verschillende bronzen armbanden, twee spelden, stukken van een koperen spiegel en talloze beeldjes van mannelijke, vrouwelijke en dierlijke figuren.

Sommige voorwerpen bleken ter plekke te zijn gereinigd en gedeeltelijk te zijn vastgelast. In de buurt werden gereedschappen gevonden die daar op wijzen. Het ministerie weet nog niet waar de objecten oorspronkelijk vandaan kwamen. De regio Lokris wordt vaak geteisterd door illegale opgravingen.

Zo rook het parfum van de Oude Grieken

De Oude Grieken waren echte parfumliefhebbers: ze hulden hun hele lichaam in heerlijke geuren. Maar waar roken die oude parfums eigenlijk naar? Het Nationaal Archeologisch Museum van Athene heeft de geur van de oudheid weer tot leven gewekt.

Voor de tijdelijke tentoonstelling Countless Aspects of Beauty in het museum werd het parfum ‘Rodo’ (roos) gemaakt volgens de methoden van parfumeurs uit de oudheid. Het idee om de sfeer van de oudheid te benaderen door het opnieuw creëren van antieke parfums is afkomstig van museumdirecteur Maria Lagogianni-Georgakarakos. “Geur werkt zeker als een communicatiemiddel – we worden verliefd door zicht, maar mogelijk ook door geur”, legt Lagogianni uit in de krant Kathimerini.

De afdeling Onderzoek & Ontwikkeling van het Griekse cosmeticabedrijf Korres ging een jaar geleden met het idee aan de slag en ontwikkelde na grondige research drie geurige oliën aan de hand van dezelfde grondstoffen en methodes die de oude parfumeurs gebruikten. De drie parfums die door deze experimentele archeologie werden gemaakt, ruiken naar roos, salie en koriander.

Badcultuur

De Oude Grieken hadden een echte badcultuur en parfumeerden hun hele lichaam, met zalfjes, oliën en crèmes. Ze geloofden dat geuren kracht gaven. Ze gebruikten daarom een parfum op de borst voor de liefde en op het hoofd voor het denken. De kostbaarste geur gebruikten ze voor de voeten, want die steeg op naar het hele lichaam.

Als basis voor hun parfums gebruikten de Oude Grieken sesam-, noten-, of olijfolie. Die werd verhit met geurstoffen van onder andere rozen, mirre, krokus, kaneel of het kostbare nardus dat uit de Himalaya moest komen.  De geurende oliën werden in de oudheid gebruikt door zowel mannen als vrouwen en gaven de sociale status aan. Atleten gebruikten de geurige olie om hun lichaam te reinigen en vrouwen wilden lekker ruiken om te verleiden. En natuurlijk diende parfum ook om minder welriekende lichaamsgeuren te verhullen.

Parfum had voor de Grieken in de oudheid ook een belangrijke religieuze functie. Het werd gebruikt ter verering van de goden en andere religieuze ceremonies, maar ook om overledenen te balsemen. Daarnaast geloofden ze dat parfums een geneeskrachtige werking hadden. Mirre zou bijvoorbeeld slijmoplossend zijn.

De geparfumeerde olie werd vaak bewaard in een alabastron, een klein, langwerpig kruikje dat om de hals kon worden gedragen. Atleten gebruikten in het gymnasion meestal een aryballos, een kleine ronde kruik die aan een handvat kon worden opgehangen.

De tijdelijke expositie Countless Aspects of Beauty is nog tot eind oktober te zien in het Nationaal Archeologisch Museum van Athene.

• Meer over de Oude Grieken en parfum
• Griekse parfumflesjes in collectie Metropolitan Museum of Art

Museumbewaker betrapt met gestolen artefacten

Een nachtwaker van het Archeologisch Museum van Santorini is op heterdaad betrapt toen hij kostbare voorwerpen uit de opslagruimte van het museum wilde stelen. De man is opgepakt.

Volgens persbureau ANA-MPA had de man 15 kleipotten uit de 17e eeuw voor Christus in zijn bezit. De potten zijn afkomstig van opgravingen bij de prehistorische nederzetting van Akrotiri. Ook had de man drie beeldjes (twee van steen en een van klei), een voorwerp van kristalglas uit het heiligdom van Aphrodite in het oude Thira en nog enkele andere waardevolle voorwerpen in zijn bezit.

In dezelfde zaak is nog een tweede persoon aangehouden, details over diens identiteit en rol zijn niet bekend gemaakt. De twee verdachten zouden al minstens een jaar actief zijn. Ze ontvreemdden waardevolle artefacten uit de collectie van het museum die niet werden tentoongesteld en verkochten deze op de illegale antiquiteitenmarkt.

De politie stelt een onderzoek in naar de zaak. De gestolen voorwerpen zijn teruggegeven aan het Archeologisch Museum van Santorini.

Docu: The Guardian of Amphipolis

In 1955 is de 12-jarige Alexandros Kochliaridis samen met zijn vader in Amphipolis op pad om hout te zoeken voor reparaties aan hun huis als hij een bijzondere opening in de grond ontdekt. Het blijkt geen grot te zijn, maar de toegang tot een oude grafkamer. Voor Kochliaridis is dat de aanleiding om zijn leven te wijden aan het ontdekken, beschermen en promoten van de archeologische schatten in het gebied.

Hij werkt nauw samen met de legendarische Griekse archeoloog Dimitrios Lazaridis (1917-1984), die in 1964 als eerste begint met officiële opgravingen op de grafheuvel. In 2014 vergaart het gebied nieuwe roem als archeologen een nieuwe tombe ontdekken. Ze vinden een ingang met trap, een kamer met twee sfinxen, een kamer met twee kariatiden en een enorm vloermozaïek.

Alexandros Kochliaridis, die het gebied kent als zijn broekzak, zit vol verhalen over de opgravingen op de Kasta-heuvel. GreekReporter maakte een korte documentaire (15 minuten) over Kochliaridis , de beschermer van Amphipolis.

• Meer over de Amphipolis-tombe
• De Leeuw van Amphipolis

Duitser geeft antieke kelk terug aan Griekenland

Een κύλιξ

Er is nog iets van de decoratie te zien

De kelk van bovenaf gezien

[klik op een afbeelding voor een groter exemplaar]

Bij de Griekse ambassade in Berlijn is een antieke kelk uit de Klassieke periode afgeleverd. Dat heeft het ministerie van Cultuur bekend gemaakt.

Volgens de Duitser die het artefact afleverde is de beker gevonden tijdens de Tweede Wereldoorlog bij graafwerkzaamheden voor de bouw van een schuilkelder voor de Wehrmacht in Thessaloniki. Zijn opa zou de kelk cadeau hebben gekregen, omdat hij de werkzaamheden liet stoppen nadat hij oudheidkundige vondsten had ontdekt.

Het gaat om een lage zwartgeverfde beker (een κύλιξ) met aan beide zijden een handvat. Binnenin de kelk zijn op de bodem nog restanten van een decoratie te zien. Het voorwerp verkeert in zeer goede staat. Volgens het ministerie werd de kelk hoogstwaarschijnlijk gevonden in de buurt van Anchialos.

De beker is overgebracht naar het Nationaal Archeologisch Museum in Athene.

Duitse burgers hebben de laatste tijd vaker uit eigen beweging oude artefacten geretourneerd aan Griekenland. Het gaat dan vaak om voorwerpen die tientallen jaren geleden illegaal werden uitgevoerd en in het bezit waren van overleden familieleden.

Afgelopen zomer kreeg Athene een marmeren waterleidingpijp terug die in de jaren dertig van de vorige eeuw werd gestolen uit het stadion van het oude Olympia.

Mozaïekvloer Thessaloniki is van villa uit 4e eeuw

De vloermozaïeken die vorige maand werden ontdekt bij de aanleg van de nieuwe metrolijn in Thessaloniki behoorden waarschijnlijk tot een Romeinse stadsvilla van 315 m² uit de eerste helft van de 4e eeuw na Christus.

De mozaïeken werden tijdens graafwerkzaamheden ontdekt bij de zuidelijke ingang van het metrostation Agia Sofia. De afbeeldingen op de vloeren bestaan uit geometrische patronen.

Op een van de vloeren is een centraal medaillon te zien met een afbeelding van een vrouw. Aangenomen wordt dat hierop de godin Aphrodite staat afgebeeld. Het gezicht van de vrouwelijke figuur ontbreekt, maar het gezicht van Eros die zich aan haar vasthoudt, is wel zichtbaar.  Eros is de Griekse god van de liefde en de zoon van Aphrodite.

Villa urbana

In het villacomplex ontdekten archeologen ook een gedeelte van een gang met pilaren (stoa), vijf opeenvolgende kamers, een compleet vloerverwarmingssysteem (hypocaust) en verschillende veelkleurige mozaïeken die door opeenvolgende bouwlagen gedeeltelijk zijn vernietigd.

Volgens het hoofd van de archeologische dienst van Thessaloniki, Polyxeni Adam-Veleni, was het complex met meerdere verdiepingen waarschijnlijk een grote stadsvilla (villa urbana) in het centrum van Thessaloniki. De grootte van de intacte hypocaust op de locatie zou daar volgens haar op wijzen.

In de tweede helft van de 4e eeuw na Christus telde Thessaloniki meer van dergelijke villa’s. Na de oprichting van Constantinopel vestigden veel ambtenaren zich in de stad, waar ze enorme huizen bouwden. In de late oudheid onderging Thessaloniki verschillende verbouwingsfasen, bijvoorbeeld onder de keizer Justinianus die volgens Adam-Veleni veel aandacht aan de stad besteedde. Tot nu toe zijn 18 van deze stadsvilla’s ontdekt in Thessaloniki.

Bijzondere vondsten

De afgelopen jaren zijn er al diverse bijzondere vondsten gedaan bij werkzaamheden voor de nieuwe metrolijn in Thessaloniki. In 2013 vonden archeologen een gouden krans in de vorm van een gevlochten olijftak bij graafwerkzaamheden. Vorige maand werden niet alleen mozaïekvloeren ontdekt, maar ook een standbeeld van de godin Aphrodite en een grote fontein.

De mozaïeken zullen worden schoongemaakt en zijn daarna te zien zijn in het Agia Sofia-metrostation waar ze werden ontdekt.