Archeologen lokaliseren oude Griekse stad Tenea

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

[klik op een foto voor een vergroting]

Bij opgravingen in de regio Korinthe op de noordoostelijke Peloponnesos zijn delen van een antieke stad gevonden. Archeologen denken dat het gaat om de eerste tastbare overblijfselen van de oude stad Tenea, die kort na de Trojaanse Oorlog gesticht zou zijn.

De archeologen ontdekten muren, vloeren van klei, marmer en steen, huishoudelijk aardewerk, een dobbelsteen van bot en meer dan 200 munten die dateren van de 4e eeuw voor Christus tot de laat-Romeinse tijd. Ook vonden ze een aardewerken pot met de overblijfselen van twee menselijke foetussen. Een opmerkelijke vondst, omdat de oude Grieken normaliter hun doden begroeven op begraafplaatsen buiten de stadsmuren.

Eerder werkten de archeologen vooral aan opgravingen op oude begraafplaatsen rond de stad, gelegen bij het huidige Chiliomodi op ongeveer 100 kilometer ten zuidwesten van Athene. Ze ontdekten daar dit jaar 9 graven met sieraden van goud, koper en been, aardewerk en munten. Nu is er voor het eerst een deel van de oude stad zelf blootgelegd.

Volgens Elena Korka, die sinds 2013 de opgravingen in het gebied leidt, lijkt het erop dat de inwoners  van Tenea opvallend welvarend zijn geweest. De stad lag op een belangrijke route tussen de grote steden Korinthe en Argos in het noordoosten van de Peloponnesos en was waarschijnlijk een florerende handelsnederzetting.

Oude teksten

In een verklaring zegt het Griekse ministerie van Cultuur dat de opgravingen ‘bewijzen dat de oude stad Tenea heeft bestaan’ . De stad was tot nu toe vooral bekend uit oude teksten.

De beroemde Griekse schrijver en aardrijkskundige Pausanias (115 – 180 na Christus) noemde de Tenea in zijn ‘Beschrijving van Griekenland’: “De stad genaamd Tenea is slechts ongeveer zestig stadiën ver weg. De inwoners zeggen dat ze Trojanen zijn die in Tenedos door de Grieken gevangen werden genomen en van Agamemnon in hun huidige huis mochten verblijven. Om deze reden eren ze Apollo meer dan welke andere god ook.”

Vier Kourous-beelden ontdekt in Atalanti

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

Foto: Grieks ministerie van Cultuur

[klik op een foto voor een vergroting]

Archeologen hebben bij Atalanti, in Centraal-Griekenland, vier kourosbeelden opgegraven. Ze werden op het spoor gezet door een boer die tijdens het bewerken van zijn land op de romp van een beeld stuitte. Hij informeerde de autoriteiten, die een team archeologen inschakelde om nader onderzoek te doen.

De kalkstenen kouroi waren niet meer intact, de gevonden delen varieerden in hoogte van 0,86 meter tot 1,22 meter. Ook legden de archeologen een deel van een basis voor een standbeeld bloot.

Een kouros is een vrijstaande oude Griekse sculptuur van een naakte jonge man. In het Oudgrieks betekent kouros ‘jeugd / jongen, vooral van nobele rang’. De beelden verschenen voor het eerst in de archaïsche periode (± 800 tot 480 voor Christus).

Bij verder onderzoek van het stuk grond waar de kouroi werden gevonden, vonden de archeologen in diepere bodemlagen ook nog een oude begraafplaats. Tot dusver zijn zeven graven ontdekt. De graven lijken te zijn gebruikt van de 5e tot de 2e eeuw voor Christus.

Waarschijnlijk behoorde de begraafplaats tot de oude stad Opus. Opus is de oude naam van Atalanti, en vermoedelijk een van de oudste steden in Griekenland.

Oudste Griekse scheepswrak ontdekt in Zwarte Zee

Het 2400 jaar oude Griekse schip op de bodem van de Zwarte Zee Foto: Black Sea Maritime Archaeological Project

De ‘Siren Vase’ (ca 480 voor Christus) Foto: British Museum

[klik op een foto voor een vergroting]

Op de bodem van de Zwarte Zee hebben archeologen een intact wrak van een oud Grieks schip gevonden. Volgens de onderzoekers ligt het schip er al ruim 2400 jaar. Ze vermoeden dat het gaat om het oudste volledige scheepswrak ter wereld.

“We hebben heel weinig fragmenten van schepen uit die periode en niets soortgelijks uit de Griekse wereld”, Jon Adams, hoogleraar archeologie aan de Universiteit van Southampton en leider van het team dat het wrak ontdekte, in The Times.

Dikke laag slib

Het 23 meter lange schip ligt op zijn kant en is compleet met mast, roeibanken en roeren. Door het lage zuurstofgehalte van de Zwarte Zee blijven houten wrakken er relatief goed bewaard. Het is onduidelijk of het schip ook een vracht vervoerde, omdat de binnenkant met een dikke laag slib is bedekt. De thuishaven van het schip was waarschijnlijk een van de oude Griekse nederzettingen langs de kust van het huidige Bulgarije.

Het scheepswrak bevindt zich op ruim 2 kilometer diepte, ongeveer 75 kilometer uit de Bulgaarse kust. Volgens de wetenschappers toont die locatie aan dat de Griekse handelsschepen zich heel ver uit de kust waagden. “De oude zeevaarders ‘omarmden’ de kust niet door angstig van haven naar haven te varen, maar zeilden op de open zee”, aldus Adams.

Odysseus

De archeologen waren verbaasd toen ze ontdekten dat het koopvaardijschip er precies zo uitziet als de tekeningen die de oude Griekse wijnvazen ​​sierden, zoals de beroemde ‘Siren Vase’. Daarop is een afbeelding te zien van Odysseus die is vastgebonden aan de mast terwijl zijn schip langs drie Sirenen vaart. De vaas – die dateert uit ongeveer 480 voor Christus – is te zien in het British Museum.

“Niemand wist hoe nauwkeurig de weergave op de ‘Siren Vase’ was en of de kunstenaar het heeft verzonnen of tekende wat hij zag,’ zegt Adams. “Nu hebben we archeologisch bewijs dat een schip tot in detail toont, tot aan de vorm van het roerblad. De zogenoemde ‘Siren Painter’ moet bekend zijn geweest met schepen.”

Meer wrakken

Het Griekse schip is een van de 67 wrakken die het Black Sea Maritime Archaeological Project de afgelopen drie jaar heeft gevonden. Het project brengt met behulp van op afstand bestuurbare onderzeeërs het oude landschap van de Zwarte Zee in kaart. Het gebied liep duizenden jaren geleden onder water toen na de laatste ijstijd de gletsjers smolten en de zeespiegel steeg.

Volgens de onderzoekers vertellen de schepen op de zeebodem een verhaal van intensieve zeevaart die de gemeenschappen rond de Zwarte Zee al vanaf de vroegste tijden verbond. Mogelijk liggen op de bodem van de Zwarte Zee nog oudere scheepswrakken, omdat nog geen 5 procent van het gebied is onderzocht.

• The earliest Greek settlements on the Black Sea
• Het verhaal van Odysseus en de Sirenen

Ongeschonden graftombe opgegraven in Nemea

Een ketting van kralen

De korte maar zeer brede weg naar de ingang

De binnenkant van de tombe met vier graven

Gedecoreerd servies van aardewerk

Een bronzen mes

De opgraving van bovenaf gezien

Een kan versierd met bloemmotieven

Foto’s: Grieks ministerie van Cultuur

[klik op een afbeelding om de galerij te openen}

Bij opgravingen bij Nemea op de Peloponnesos hebben archeologen een intacte tombe uit het vroege Myceense tijdperk (1650-1400 voor Christus) blootgelegd. Volgens het Griekse ministerie van Cultuur is het graf een van de grootste die in deze regio werd gevonden.

De tombe werd ontdekt op een Myceense begraafplaats in Aidonia. Het graf onderscheidt zich door een korte maar zeer brede weg, een wijde opening en een ronde koepelvormige ruimte die op sommige plekken zes meter hoog is.

Op de vloer van de grafkamer bevonden zich vier kuilen die waren bedekt met grote stenen platen – een element dat volgens het ministerie verwijst naar vroege Myceense graven. In die putten vonden de archeologen de oudste graven en serviesgoed van gedecoreerd aardewerk. Ook troffen ze sieraden, kralen van verschillende materialen, spelden, bronzen messen en zwaarden, tientallen pijlpunten van koper, obsidiaan en vuursteen en andere prestigieuze voorwerpen aan.

De Myceense beschaving, bekend om zijn vorstelijke staten, stedelijke organisatie, verfijnde kunst en schrift, had zijn bloeiperiode in Griekenland van de 17e tot 12e eeuw voor Christus.

Colaflesjes brengen ode aan Griekenland

Flesjes met de witte toren van Thessaloniki

Kenmerkende Cycladenhuisjes op colaflesjes

Taurokathapsia op een flesje cola

Een eerbetoon aan het Minoïsche verleden van Kreta

[klik op een afbeelding om de galerij te openen]

Met de lancering van een speciaal ontworpen flesje brengt Coca-Cola Griekenland in samenwerking met bottelpartner Coca-Cola Tria Epsilon een eerbetoon aan het Minoïsche verleden van Kreta.

Het colaflesje, dat in een beperkte oplage wordt geproduceerd, heeft een modern ontwerp dat is geïnspireerd op de muurschilderingen van het paleis van Knossos, de mythe van de Minotaurus en Taurokathapsia – de oude rituele sport van het stierspringen.

“We werden geïnspireerd door Kretenzische waarden, traditie en geschiedenis”, zegt Diana Birba, marketingmanager voor Coca-Cola Griekenland, Cyprus en Malta. “We willen Kreta als toeristische bestemming promoten en bezoekers de kans geven om een uniek stuk moderne kunstmemorabilia mee naar huis te nemen.

Het ‘Kreta-flesje’ is volgens de frisdrankfabrikant een verzamelobject en de eerste in een reeks waarin specifieke regio’s in Griekenland zullen worden belicht. Ook Thessaloniki en de Cycladen hebben een eigen colaflesje gekregen. De flesjes zijn alleen in Griekenland te koop.

Graf van edelvrouw ‘Neko’ ontdekt op Sikinos

Het graf van edelvrouw ‘Neko’

Bij restauratiewerkzaamheden werd een onaangeroerd graf ontdekt

Het Episkopi-monument op Sikinos

[klik op een foto voor een vergroting. Foto’s: Grieks ministerie van Cultuur]

Bij restauratiewerkzaamheden aan het Episkopi-monument op het Cycladen-eiland Sikinos hebben archeologen een onaangeroerd graf gevonden dat waarschijnlijk de overblijfselen van een edelvrouw bevat. Het gaat om een graf van 1800 jaar oud.

De vrouw, die volgens een insciptie Neko (Νεικώ) heette, werd begraven met enorm veel gouden sieraden. Dat zou betekenen dat ze een prominent figuur was in de Sikinos-samenleving. Wie ze precies was en wat haar link is met Sikinos, wordt nog verder onderzocht.

Volgens het Griekse Ministerie van Cultuur lagen in het graf gouden ringen, kettingen, armbanden, vazen, een gesp met een uitgesneden vrouwfiguur en nog tal van andere voorwerpen. Ook werden restanten van Neko’s kleding aangetroffen.

De archeologen ontdekten het kistvormige graf in een gewelf van Episkopi-monument, een bijzonder grafmonument uit de Romeinse tijd, dat later werd omgevormd tot een Byzantijnse kerk en een klooster. Het mausoleum moest waarschijnlijk het kleine graf beschermen.

Ondanks aanvallen van grafrovers in de oudheid en de verschillende functies die het gebouw door de eeuwen heen heeft gehad, werd het graf van Neko intact gevonden. Volgens Dimitris Athanassoulis, de directeur van het Ephorate of Antiquities van de Cycladen, komt dat voornamelijk omdat het goed verborgen lag in een dode hoek tussen twee muren in de kelder van het gebouw.

“We hebben enorm veel geluk gehad, we hebben nu de naam van de persoon voor wie het mausoleum is gebouwd. Dit is echt zeldzaam”, zei Athanassoulis tegen persbureau Reuters.

Kleitablet met verzen uit de ‘Odyssee’ ontdekt

Het kleitablet dat werd gevonden bij Olympia

De gegraveerde inscripties zijn verzen uit de Odyssee van Homerus

[Klik op de afbeeldingen voor een vergroting. Foto’s: Grieks Ministerie van Cultuur]

Een team van Griekse en Duitse archeologen denken dat ze een fragment van een van de oudste overgebleven geschreven versies van de Odyssee, het wereldberoemde epische gedicht van Homerus, hebben gevonden.

Ze deden hun ontdekking bij opgravingen op de archeologische site van het oude Olympia, bij de verwoeste tempel van Zeus. Daar vonden ze een kleitablet met gegraveerde inscripties, die dertien verzen van de Odyssee bleken te bevatten. Het gaat om verzen uit het 14e boek waarin de held Odysseus varkenshoeder Eumaios toespreekt.

Volgens het Griekse ministerie van Cultuur moet de precieze datering nog worden bevestigd, maar voorlopig onderzoek zegt dat het kleitablet vermoedelijk van voor de 3e eeuw na Christus stamt. In een persbericht noemt het ministerie de inscriptie van grote archeologische, literaire en historische waarde.

De Odyssee is een episch gedicht dat waarschijnlijk rond 675–725 voor Christus werd geschreven door de Griekse dichter Homerus. De 12.109 dichtregels zijn ingedeeld in 24 boeken, genummerd met Griekse kleine letters α (alpha) t/m ω (omega). Het epos gaat over de zwerftocht van Odysseus, de koning van Ithaca, die na afloop van de Trojaanse Oorlog tien jaar doet over de reis naar huis.

De Odyssee is het tweede grote gedicht – na de Ilias – dat wordt toegeschreven aan Homerus. Het wordt algemeen beschouwd als een van ’s werelds grootste literaire werken.

• De Odyssee van Homerus
• Bestel ‘Ilias & Odyssee’ van Homerus op bol.com