Beschermde status voor olijfolie van Kreta

Olijfolie van Kreta wordt opgenomen op de lijst van producten met een beschermde geografische aanduiding (BGA). Griekse Ministerie van Landbouwontwikkeling en Voedselvoorziening heeft de aanvraag goedgekeurd.

Het verzoek om de naam ‘Kreta’ de BGA-status te verlenen, was ingediend door vier landbouwfederaties op het eiland. Kreta is goed voor ongeveer een derde van de totale olijfolieproductie in Griekenland.

De olijfolie van Kreta is van zeer goede kwaliteit en lokale producenten hebben talloze (internationale) onderscheidingen gekregen.

Een beschermde geografische aanduiding (BGA) of beschermde oorsprongsbenaming (BOB) moet streekproducten in Europa beschermen tegen namaak en werd in 1992 in het leven geroepen door de Europese Raad. Voor deze producten is vastgelegd waar en/of op welke wijze ze geproduceerd mogen worden.

Op de lijst staan zo’n honderd Griekse producten, waaronder de mandarijnen van Chios, Arseniko-kaas van Naxos, fava en de tomaten van Santorini. De beschermde status geldt alleen binnen de Europese Unie.

• A Cretan olive oil producer’s tips for buying the good stuff
• Greek olive oil: the history and the future of a multifaceted product
• Lijst van Griekse producten met BGA of BOB-status

Kunnen drones Griekse olijfolieproducenten helpen?

Omdat Europese boeren onder steeds meer financiële druk staan, wil het Europese project IOF2020 (Internet of Food and Farm 2020) onderzoeken hoe technologie ingezet kan worden in de landbouw. Op de Peloponnesos ontwikkelen wetenschappers geavanceerde methoden om olijfolieboeren te helpen.

Er worden drones en sensorapparatuur ingezet voor een aanpak die bekend staat als Precision Farming of Smart Farming. Met sensoren wordt de bodemtextuur in kaart gebracht en met drones kunnen alle bomen tegelijk in beeld worden gebracht.

“Alle informatie die we verzamelen, leveren we aan de boeren, zodat ze een duidelijker inzicht krijgen in hun velden”, zegt Dr. Evangolos Antastasiou, landbouwingenieur en onderzoeker aan de Landbouwuniversiteit van Athene, die al jaren aan IOF2020 werkt.

Met deze technologieën kunnen boeren hun kosten verlagen omdat ze minder geld uitgeven aan pesticiden, meststoffen of irrigatie, omdat de behoefte van elke individuele olijfboom beter kan worden afgestemd. Ook wordt het milieu daardoor minder belast.

• Het project IOF2020

Griekse ouzo en feta beschermd in China

De Europese Unie en China hebben een akkoord gesloten waardoor honderd Europese producten met geografische aanduidingen beschermd zijn tegen namaak en misbruik in China. Op die lijst staan ook zes producten uit Griekenland.

Het gaat om Samos-wijn, Sitia Lasithiou Kritis olijfolie, Kalamata-olijven, mastiek van Chios, feta en ouzo.

Volgens het Griekse ministerie van Landbouw zou het akkoord bedrijven die nu ten onrechte kaas verkopen als ‘Griekse feta’ dwingen om hun producten binnen acht jaar van de Chinese markt te halen. Daarnaast mogen producten die op de Chinese markt blijven en niet afkomstig zijn uit Griekenland geen symbolen, afbeeldingen of namen gebruiken die naar Griekenland verwijzen als land van herkomst.

Naast de Europese producten worden ook 100 Chinese producten met geografische aanduidingen beschermd tegen namaak in de EU. Het is de bedoeling dat de overeenkomst tussen de EU en China voor het einde van 2020 in werking treedt.

China is na de Verenigde Staten de belangrijkste bestemming voor de uitvoer van agrovoedingsproducten uit de EU, met een waarde van 12,8 miljard. Het is ook de tweede bestemming voor de export uit de EU van producten met een beschermde geografische aanduiding. Die waarde wordt geschat op zo’n 54 miljard euro.

• De lijst met beschermde producten

Geen Amerikaanse importheffing op Griekse olijfolie

De export van Griekse olijven en olijfolie naar de Verenigde Staten zal niet extra belast worden. Dat blijkt uit een lijst die de Amerikaanse handelsgezant Robert Lighthizer heeft gepubliceerd.

Voor de Griekse olijfolie-exporteurs is het goed nieuws dat hun product buiten schot blijft, omdat de prijzen van olijfolie uit concurrerende Europese landen wel zullen stijgen. Op (sommige) Spaanse en Frans olijfolie komt namelijk wel een importheffing.

Op 92 andere Griekse producten, zoals fruit, kaas en yoghurt, wordt wel een importheffing toegepast. De producenten van (ingeblikt) fruit, zoals perziken, kersen en peren, zullen dat het zwaarst voelen. Op deze producten zit al een heffing van 18 procent, en daar komt nu nog eens 25 procent bovenop.

De VS maakten gisteren een lange lijst bekend van Europese producten waarvoor importheffingen gaan gelden. Met ingang van 18 oktober worden heffingen van 25 procent ingevoerd op onder andere Schotse en Ierse whisky, Franse wijn, Nederlandse kaas en Spaanse olijfolie.

De sancties zijn een reactie op de onrechtmatige steun van de EU aan vliegtuigbouwer Airbus. De Wereldhandelsorganisatie (WTO) besliste dat de VS voor 7,5 miljard dollar (ongeveer 6,9 miljard euro) importheffingen mag opleggen voor Europese producten.

• Overzicht Griekse export naar de VS (2018)

Petitie tegen plastic wegwerpbakjes voor olijfolie

Het verbod op hervulbare flesjes voor olijfolie in Griekse eetgelegenheden zal een negatieve impact hebben op het milieu. De nieuwe regels promoten het gebruik van verzegelde glazen flesjes niet, maar zorgen er juist voor dat er meer niet-recyclebaar plastic in omloop komt. Dat stelt Plastic Free Greece.

Als voorbeeld noemt de non-profit organisatie de kleine plastic wegwerpbakjes met olijfolie die op Rhodos als alternatief werden geïntroduceerd. De cupjes zullen zwerfvuil worden en het milieu vervuilen, aldus Plastic Free Greece. De organisatie heeft daarom een petitie opgesteld waarin minister van Financiën Efklidis Tsakalotos wordt opgeroepen de maatregel weer in te trekken.

Sinds 1 januari van dit jaar mogen restaurants en taverna’s in Griekenland geen hervulbare flesjes olijfolie meer op tafel zetten. Ze moeten de olijfolie voortaan aanbieden in verzegelde flesjes. De nieuwe regels moeten de kwaliteitsnormen en de gezondheid van de consumenten beschermen. Hervulbare flesjes zouden niet hygiënisch zijn.

De maatregel is een initiatief van de Griekse Confederatie van kooplieden en handelaars (GESEVEE) en werd goedgekeurd door het ministerie van Financiën.

In 2013 bepaalde de Europese Commissie dat restaurants in de EU olijfolie per 1 januari 2014 moesten gaan serveren in gesloten, gelabelde flesjes. Die maatregel werd toen in Griekenland (en andere lidstaten) met ongeloof ontvangen. Het plan van de EU werd uiteindelijk teruggetrokken.

• De petitie van Plastic Free Greece tekenen kan hier
• Hervulbare olieflesjes verbannen uit taverna’s
• Gratis plastic tasjes per 1 januari 2018 in de ban

Hervulbare olieflesjes verbannen uit taverna’s

Restaurants en taverna’s in Griekenland moeten met ingang van 1 januari 2018 hun olijfolie in verzegelde flesjes presenteren aan de gasten. De hervulbare karafjes worden verbannen van de tafels.

De nieuwe verordening is gericht op het beperken van het gebruik van olijfolie die in bulk wordt geproduceerd. Olijfolie die in eetgelegenheden wordt aangeboden moet vanaf komend jaar officieel gebotteld zijn. Daarmee komt er ook een einde aan de traditie van lokale restaurants die hun zelfgeproduceerde olijfolie aan de man brengen.

De nieuwe regels zijn een initiatief van de Griekse Confederatie van kooplieden en handelaars (GESEVEE). Het ministerie van Financiën stemde in met de nieuwe regelgeving. Op overtreding staat een boete van 500 euro.

De GESEVEE wil met de nieuwe regels de kwaliteitsnormen en de gezondheid van de consumenten beschermen. Hervulbare flesjes zouden niet hygiënisch zijn.

De strengere regelgeving komt in de nasleep van verschillende arrestaties in verband met de verkoop van ondermaatse olie die als extra vierge Griekse olijfolie wordt aangeprezen. Vorige maand arresteerde de Griekse politie zeven mensen vanwege een grootschalige olijfoliezwendel. Zij verkochten grote hoeveelheden bewerkte zonnebloemolie als olijfolie.

In 2013 bepaalde de Europese Commissie dat restaurants in de EU olijfolie per 1 januari 2014 moesten gaan serveren in gesloten, gelabelde flesjes. Die maatregel werd toen in Griekenland (en andere lidstaten) met ongeloof ontvangen. Het plan van de EU werd uiteindelijk teruggetrokken.

Zevental opgepakt voor olijfoliezwendel

De Griekse politie heeft in de buurt van Larissa zeven mensen gearresteerd vanwege de verkoop van nep-olijfolie. Grote hoeveelheden bewerkte zonnebloemolie werden als olijfolie verkocht in binnen – en buitenland.

Het zevental, allemaal familieleden, voegden in een werkplaats kleurstof toe aan de gele zonnebloemolie, zodat het een groene tint kreeg en op olijfolie leek.

De olie werd in blikken van vijf liter verkocht aan Griekse consumenten en in pallets van een ton geëxporteerd naar diverse EU-landen, waaronder Duitsland, Nederland en België, met facturen die daarna werden vernietigd. Het product werd aangeprezen als ‘extra vierge olijfolie, rechtstreeks van de producent’.

De namaak-olie was ongeveer de helft goedkoper dan originele olijfolie. De binnenlandse prijs was 12-15 euro voor een blik van 5 liter, de verkoopprijs van echte olijfolie is 26-30 euro voor dezelfde hoeveelheid.

In Griekenland is het verboden om olijfolie te mengen met andere goedkopere soorten olie.

Grieken zijn grootverbruikers van olijfolie. Per hoofd van de bevolking consumeren ze per jaar 18 liter olijfolie. Dat is meer dan in welk ander land ter wereld. Jaarlijks produceert Griekenland gemiddeld 300.000 ton olijfolie, dat is tien procent van de wereldwijde productie.

Op de exportmarkt doet de Griekse olijfolie het niet erg goed, mede door slechte marketing is de olie in het buitenland nauwelijks bekend. Het grootste deel van de geëxporteerde Griekse olijfolie gaat in bulk naar Italië, waar het wordt gebotteld en verkocht onder een Italiaanse merknaam.

• ‘Griekse olijfolie blijft pure olijfolie’
• How olive oil explains Greece’s problems

Griekenland moet olijfolieboete betalen

Griekenland moet 259,4 miljoen euro aan onterecht ontvangen Europese landbouwsubsidie voor olijfolie en landbouwgewassen terugbetalen.

Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft de boete bevestigd die eerder door de Europese Commissie was opgelegd, maar waar Griekenland het niet mee eens was.

Controleurs van de Europese Commissie stelden zeven jaar geleden vast dat tussen 2003 en 2005 te veel Europese hulp vloeide naar de Griekse olijfoliesector.

In april 2011 had de Europese Commissie dit bedrag teruggevorderd, maar Griekenland ging in beroep bij de rechtbank van de Europese Unie.

Hof van Justitie van de Europese Unie oordeelde  nu dat het Griekse controlesysteem voor die hulp herhaaldelijk faalde en dat er sprake is van recidive.

‘Griekse olijfolie blijft pure olijfolie’

Griekse olijfolie blijft puur en zal niet worden vermengd met andere oliën om er zo meer aan te verdienen. De Griekse regering heeft deze aanbeveling van de OESO verworpen.

De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling had voorgesteld ‘blends’ van olijfolie en andere plantaardige oliën op de markt te brengen om de Griekse economie te stimuleren. Een blend is goedkoper en kan beter concurreren op de wereldmarkt, is het argument van de OESO. Europese regels verbieden deze praktijken niet.

In Griekenland is het nu verboden om olijfolie te mengen met andere goedkopere soorten olie. De Griekse regering is niet van plan daar verandering in te brengen. “Wij hebben niet de intentie om deze wet aan te passen, onder geen enkele omstandigheid”, zei vice-minister voor Ontwikkelingssamenwerking Thanasis Skordas.

Grieken zijn grootverbruikers van olijfolie. Per hoofd van de bevolking consumeren ze per jaar 18 liter olijfolie. Dat is meer dan in welk ander land ter wereld. Jaarlijks produceert Griekenland gemiddeld 300.000 ton olijfolie, dat is tien procent van de wereldwijde productie.

Op de exportmarkt doet de Griekse olijfolie het niet goed. Door slechte marketing is de olie in het buitenland nauwelijks bekend. Het grootste deel van de geëxporteerde Griekse olijfolie gaat in bulk naar Italië, waar het wordt gebotteld en verkocht onder een Italiaanse merknaam.

Veel Grieken willen verhuizen naar platteland

Meer dan anderhalf miljoen Grieken overwegen de stad te verruilen voor de provincie. Dat blijkt uit een enquête die werd uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw.

Van de 1286 respondenten uit Athene en Thessaloniki zegt 68,2 procent eraan te denken naar de provincies te verhuizen. 19,3 procent heeft daar al voorbereidingen voor getroffen. Driekwart van de Grieken die de stad willen verlaten is jonger dan 44 jaar.

Ongeveer de helft van de ondervraagden zou, ondanks lage lonen, in de landbouw willen werken. Het verbouwen van olijven en produceren van olijfolie trekt hen het meest. Iets meer dan 18 procent ziet een loopbaan in het toerisme of de culturele sector wel zitten.

Het ministerie van Landbouw heeft een programma opgezet om jonge gezinnen een hectare land te verhuren voor een symbolische 50 euro per jaar. Voorwaarde is wel dat het land wordt gebruikt voor landbouwdoeleinden.