Expo Klein-Azië-ramp in metrostation Syntagma

13 januari 2023

(klik op een afbeelding voor een vergroting)

In metrostation Syntagma is komende week een audiovisuele expositie te zien die de ramp in Klein-Azië van 1922 herdenkt. Het eerbetoon ‘Een eeuw … in Ιonia, Τhrace & Pontus’ beleefde vorig jaar zijn première op de Internationale beurs van Thessaloniki (TIF). Het evenement was daar een succes.

De expo fungeert als een soort tijdmachine die de kijkers meeneemt op een reis naar de recente geschiedenis van Griekenland. Daarbij wordt gebruik gemaakt van afbeeldingen, video’s en ander materiaal uit historische archieven die via moderne technieken worden gedeeld.

De focus ligt op de komst van bijna anderhalf miljoen vluchtelingen uit Klein-Azië en de Pontus naar hun ‘nieuwe’ thuisland. Het verhaal is opgedeeld in verschillende verhalende stukken, beginnend bij de plaats van herkomst vóór de catastrofe. Het eindigt uiteindelijk bij hun vestiging in Griekenland, wat een grote invloed had op de historische koers van het land.

Megali Katastrofi

Smyrna is de plaats waar in september 1922 de ‘Megali Katastrofi’ (grote ramp) plaatsvond. Voordat het Ottomaanse rijk na de Eerste Wereldoorlog uiteenviel, waren de Grieken de grootste etnische minderheid in Smyrna – het huidige Izmir in Turkije.

Bij het Verdrag van Sèvres (1920) werd het gebied aan Griekenland toegekend. Maar al op 14 mei 1919 landden Griekse troepen in Smyrna. In de zomer van 1920 breidden de Grieken de bezettingszone verder uit en ze stuitten daarbij op fel verzet van de Turken. Dit was het begin van de Grieks-Turkse Oorlog.

Onder leiding van Atatürk veroverde het Turkse leger in 1922 met veel geweld de stad terug op de Grieken. Een deel van de Griekse bevolking werd uitgemoord en er kwam een enorme vluchtelingenstroom op gang omdat meer dan een miljoen Grieken hun geboortegrond moesten ontvluchten. Anderen werden later bij een bevolkingsuitwisseling tussen Turkije en Griekenland het land uitgezet. Duizenden van hen overleefden die uittocht niet.


De audiovisuele expositie is tussen 16 en 22 januari 2023 te bezoeken in de multifunctionele evenementenruimte van metrostation Syntagma in het centrum van Athene. Er zijn slots van 30 minuten beschikbaar van 09.30 uur tot 20.00 uur. De toegang is gratis.



Felicitatie-tweet over ‘ramp in Klein-Azië’ valt verkeerd bij Grieken

31 augustus 2022

Een tweet van het Geallieerde Landcommando van de NAVO (LANDCOM), waarin Turkije wordt gefeliciteerd met de 100ste verjaardag van zijn onafhankelijkheid, is bij Griekenland in het verkeerde keelgat geschoten.

De permanente vertegenwoordiger van Griekenland in de NAVO heeft bij secretaris-generaal Jens Stoltenberg een klacht ingediend waarin hij de actie veroordeelt.

“De post in kwestie is niet alleen ongepast, maar ook onaanvaardbaar”, zei het Griekse ministerie van Buitenlandse Zaken in een verklaring. Het Griekse leger zal volgens het ministerie een soortgelijke klacht indienen bij het hoofdkwartier Geallieerde Mogendheden Europa (SHAPE).

Het Geallieerde Landcommando, dat zijn hoofdkantoor in Izmir heeft, verstuurde gistermorgen een bericht op Twitter om de overwinning van Turkije op Griekenland in de Grieks-Turkse oorlog in 1922 te herdenken: “ZAFER BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN / HAPPY VICTORY DAY. Today is the 100th Anniversary of Turkish Independence. We join our Turkish allies across NATO& beyond in celebration of their Victory and Turkish Armed Forces Day.”

Het Twitter-account van LANDCOM houdt religieuze en nationale feestdagen van de lidstaten bij en stuurt bij elke gelegenheid een felicitatie-tweet, ook naar Griekenland.

Megali Katastrofi 1922

Wat Turkije op 30 augustus viert als de ‘Dag van de Overwinning’, is de Slag om Dumlupinar. Dit was de slag in de Grieks-Turkse oorlog (1919-1922) die eindigde in de verpletterende nederlaag van het Griekse leger. De Griekse generaals Nikolaos Trikoupis en Kimon Digenis werden krijgsgevangen genomen.

De strijd leidde in september 1922 tot de ‘Megali Katastrofi’ (grote ramp). Een deel van de Griekse bevolking van de stad Smyrna – het huidige Izmir – werd uitgemoord en er kwam een enorme vluchtelingenstroom op gang, omdat meer dan een miljoen Grieken hun geboortegrond in Klein-Azië moesten ontvluchten.

Anderen werden later bij een bevolkingsuitwisseling tussen Turkije en Griekenland het land uitgezet. Duizenden van hen overleefden die uittocht niet.

Update 01/09: Het Geallieerde Landcommando (LANDCOM) van de NAVO heeft de bewuste tweet verwijderd. Het bericht was gisteravond niet meer zichtbaar.