Werktuigen uit oude steentijd gevonden op Lesbos

31 mei 2023

(klik op een afbeelding voor een vergroting)

Op Lesbos is onlangs een verzameling paleolithische werktuigen ontdekt. De vondst werd gedaan in de regio Kratigos, ongeveer 8 kilometer ten zuiden van de stad Mytilini.

Het gaat om beitels, snijders, drievlakkige hulpmiddelen, schrapers, pikhouwelen en messen die stammen uit het paleolithicum (de oude steentijd: palaios = oud, lithos = steen). De gepensioneerde arts en onderzoeker Vasillis Koumarelas vond de gereedschappen in het kustgebied ten zuiden van Mytilini, waar hij elke zomer zwemt.

Volgens Koumarelas werden de primitieve objecten waarschijnlijk gebruikt door verre voorouders van mensen.

500.000 jaar oud

Het Ephoraat voor Oudheden op Lesbos heeft de werktuigen in ontvangst genomen. Ze dateren allemaal van zo’n 500.000 jaar geleden. Volgens commissaris Pavlos Triantafyllidis gaat het om een ‘belangrijke vondst’. Onderzocht wordt of de vondsten afkomstig zijn uit de zee of dat het inderdaad om een paleolithische vindplaats gaat.

Het is niet de eerste keer dat er werktuigen uit het paleolithicum zijn gevonden op Lesbos. De afgelopen jaren is archeologisch onderzoek uitgevoerd in Lisvori. Daar werden ook diverse paleolithische gereedschappen gevonden, zoals handtroffels en schrapers. Die werktuigen zijn 500.000-700.000 jaar oud.


Videobeelden bewijzen Griekse pushbacks

19 mei 2023

The New York Times heeft beelden gepubliceerd van de Griekse kustwacht die zich schuldig maakt aan een zogeheten pushback van migranten.

Op de beelden is te zien hoe een groep van 12 migranten (mannen, vrouwen en kinderen) op Lesbos uit een wit busje worden gehaald en met een speedboot naar een boot van de Griekse kustwacht worden gevaren. De kustwacht brengt ze terug naar open zee en laat ze daar achter op een opblaasbaar vlot.

De migranten, afkomstig uit Somalië, Eritrea en Ethiopië, werden volgens de krant later opgepikt door de Turkse kustwacht. Ze zijn daarna via de haven van Dikili naar een gevangenis in Izmir gebracht.

De videobeelden zijn gemaakt door de Oostenrijkse hulpverlener Fayad Mulla, die misstanden op Lesbos documenteert. The New York Times heeft met de migranten gesproken. De pushback vond plaats op 11 april van dit jaar.

Pushbacks zijn in strijd met de Griekse, Europese en internationale wetgeving. Migranten die de Griekse wateren bereiken, moeten volgens de regels de kans krijgen om asiel aan te vragen. Toch worden er al jaren pushbacks uitgevoerd door de Griekse kustwacht. Griekenland ontkent vluchtelingen terug te sturen – ondanks beelden die regelmatig opduiken en het tegendeel bewijzen.

De Europese Commissie zegt de kwestie te zullen opnemen met Griekenland.


Laatste Griekse oma van iconische foto overleden

13 maart 2023

Militsa Kamvisi, de laatste van de drie beroemde ‘oma’s van Lesbos’, is gisteren overleden. De drie yiayiades werden bekend door een foto uit oktober 2015, toen de vluchtelingencrisis op zijn hoogtepunt was.

De foto toont Militsa Kamvisi, Eustratia Mavrapidi en haar nicht Maritsa Mavrapidi die op een bankje zitten in het dorp Skala Sykamias op Lesbos en zich ontfermen over een baby. De jonge Syrische moeder van het jongetje staat er naast. De foto ging al snel viral en werd een iconisch beeld.

Kamvisi, die de baby een flesje gaf, werd zelfs genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede, iets wat haar verbijsterde. “Waarom zeg je ‘bravo’, mijn zoon? Wat hebben we gedaan?”, zei ze toen ze in januari 2016 hoorden van de nominatie.

Militsa, Eustratia en Maritsa kennen de benarde situatie van de vluchtelingen. Net als bijna alle 150 andere inwoners van het kustdorpje Skala Sykaminia, stammen ook zij af van Grieken die in de jaren twintig van de vorige eeuw moesten vluchten uit Turkije. Hun moeders kwamen met een vlot aan op Lesbos en de drie vrouwen kennen de achterliggende verhalen van hun vlucht.

‘Onze moeders hebben hetzelfde meegemaakt’

Daarom trokken de drie yiayiades zich het ook lot van de vluchtelingen aan. “We leven met hen mee omdat onze moeders hetzelfde hebben meegemaakt’, zei Kamvisi in een interview. “Ik herinner me dat een jonge moeder van de boot stapte en recht in mijn armen viel. Ze huilde en huilde maar. Ze begreep dat we van haar hielden.”

Op het hoogtepunt van de vluchtelingencrisis in 2015-2016 maakten meer dan een miljoen mensen vanuit Turkije de oversteek naar de Europese Unie. Lesbos was een centraal toegangspunt omdat de Turkse kust dichtbij is.

Militsa Kamvisi is vandaag begraven op de begraafplaats van Sykamnia. De twee andere ‘oma’s van Lesbos’ overleden al eerder. Maritsa Mavrapidou in 2019, Efstratia Mavrapidou vorig jaar.


Migranten verdronken bij Lesbos en Leros

8 februari 2023

Bij een schipbreuk voor de kust van Lesbos zijn vijf migranten omgekomen, negen opvarenden van de migrantenboot worden nog vermist

Gisterochtend werd een opblaasbare rubberboot gevonden op de rotsen voor de kust van Lesbos. De kustwacht zette een zoekactie op en kon 27 mensen redden. Hoewel de weersomstandigheden slecht waren, droeg geen van hen een reddingsvest.

Er zouden ongeveer 41 mensen aan boord zijn geweest van het bootje, dat eigenlijk slechts 10 personen kon vervoeren, toen ze vanaf de Turkse kust vertrokken. Volgens omroep ERT waren de migranten afkomstig uit Syrië, Jemen en Somalië.

Ook schipbreuk bij Leros

Het is deze week al het tweede ongeluk met een migrantenboot bij Griekenland. Drie dagen geleden kapseisde ten zuidoosten van Leros een boot met 46 mensen aan boord. Daarbij kwamen vier kleine kinderen en een vrouw om het leven, drie mensen worden nog vermist. De slachtoffers waren afkomstig uit Congo en Nigeria.

Waarschijnlijk was de boot vertrokken vanuit de Turkse stad Didim, gelegen tegenover de Griekse eilanden Patmos en Leros.

Toename aantal oversteken

De afgelopen twee maanden is een toename te zien van het aantal migranten dat de oversteek naar Griekenland waagt, ondanks de winterse omstandigheden die de tocht moeilijker en gevaarlijker maakten. Volgens het Griekse Ministerie van Migratie is de stijging toe te schrijven aan de activiteiten van smokkelbendes.

In december kwamen 2800 migranten aan in Griekenland. In januari van dit jaar waren dat er 2600, waarvan 1300 op de eilanden.

Update 08/02: De Griekse kustwacht heeft bij Lesbos nog 7 migranten gered die betrokken waren bij de schipbreuk van een dag eerder.


Rechtbank Lesbos verwerpt aanklacht tegen hulpverleners

13 januari 2023

De 24 hulpverleners die op Lesbos terechtstonden vanwege het helpen van bootvluchtelingen, worden niet meer vervolgd voor spionage. De rechtbank heeft de aanklacht ingetrokken vanwege procedurele fouten.

De hulpverleners – 17 buitenlanders en zeven Grieken – werden verdacht van het afluisteren van radiofrequenties van de Griekse kustwacht. De rechtbank verwierp die beschuldigingen omdat de wet waaronder ze waren ingediend sindsdien is afgeschaft.

De advocaten van de beklaagden hadden eerder al aangevoerd dat er volgens hen juridisch slecht werk was verricht. Zo waren er voor de buitenlandse verdachten geen vertalingen beschikbaar van de Griekse processtukken en noemden ze de beschuldigingen van spionage vaag.

Tegen de reddingswerkers liggen nog wel andere beschuldigingen, waaronder mensensmokkel, maar die zijn nog niet voor de rechter gebracht.

De beklaagden, waaronder ook de 75-jarige Nederlander Pieter Wittenberg, ontkennen alle beschuldigingen en zeggen dat ze niets anders deden dan mensen helpen van wie het leven in gevaar was. De vrijwilligers hielpen in 2016 en 2017 mensen die met bootjes vanuit Turkije aankwamen op de kust van Lesbos. Ze deelden onder andere water en reddingsvesten uit.

Behalve de Nederlander Wittenberg staan ook de de Syrische mensenrechtenactivist Sarah Mardini (27) en de Duits-Ierse reddingsduiker Sean Binder (27) terecht. Zij zaten na hun arrestatie in 2018 meer dan honderd dagen in voorarrest. Het verhaal van Mardini werd bekend bij het grote publiek door de Netflix-film The Swimmers.

De zaak heeft tot veel kritiek geleid van mensenrechtenorganisaties. “Dit soort processen zijn zeer zorgwekkend omdat ze levensreddend werk strafbaar stellen en een gevaarlijk precedent scheppen”, zei het VN-bureau voor de Mensenrechten voor aanvang van de rechtszaak.

🎙️ Pieter Wittenberg deed zijn verhaal in het radioprogramma Spraakmakers


Proces tegen hulpverleners van start

10 januari 2023

Op Lesbos is vandaag het proces begonnen tegen 24 vrijwilligers die vluchtelingen hebben geholpen. Zij worden door de Griekse autoriteiten onder meer beschuldigd van mensensmokkel en spionage en riskeren celstraffen tot 25 jaar.

Volgens de Griekse wet is het strafbaar om mensen zonder papieren te helpen. Maar volgens het maritiem recht is juist het verplicht om een drenkeling te redden.

De beklaagden, waaronder ook de 75-jarige Nederlander Pieter Wittenberg, ontkennen alle beschuldigingen en zeggen dat ze niets anders deden dan mensen helpen van wie het leven in gevaar was. De vrijwilligers hielpen in 2016 en 2017 mensen die met bootjes vanuit Turkije aankwamen op de kust van Lesbos. Ze deelden onder andere water en reddingsvesten uit.

Behalve de Nederlander Wittenberg staan ook de de Syrische mensenrechtenactivist Sarah Mardini (27) en de Duits-Ierse reddingsduiker Sean Binder (27) terecht. Zij zaten na hun arrestatie in 2018 meer dan honderd dagen in voorarrest. Het verhaal van Mardini werd bekend bij het grote publiek door de Netflix-film The Swimmers.

‘Mensen helpen is geen misdrijf’

Mensenrechtenorganisaties denken dat het de strategie van Griekenland is om hulpverlening te bemoeilijken, zodat er minder mensen besluiten te oversteek uit Turkije te wagen. Ook zou een dreigende gevangenisstraf een middel zijn om hulpverleners en journalisten weg te houden, omdat Griekenland liever geen pottenkijkers zou willen bij de illegale pushbacks – waarbij boten (soms met geweld) worden teruggestuurd naar Turkije. Een prakrijk die de Griekse regering blijft ontkennen.

Amnesty International wil dat Griekse autoriteiten de zaak tegen de hulpverleners laten vallen: “Sarah en Seán deden wat ieder van ons zou moeten doen als we in hun positie zouden zijn. Mensen helpen die dreigen te verdrinken op een van de dodelijkste zeeroutes van Europa is geen misdrijf”, zegt Nils Muižnieks van Amnesty

Het proces tegen de 24 hulpverleners wordt op 13 januari hervat.

🎙️ Pieter Wittenberg deed zijn verhaal in het radioprogramma Spraakmakers

EenVandaag maakte een reportage over de zaak:


Lichte schade op Lesbos na beving

7 januari 2023

In het zeegebied bij Lesbos is vanmorgen om 03.52 uur lokale tijd een aardbeving geregistreerd met een kracht van 4.9 op de Schaal van Richter. Later op de ochtend volgden nog een beving en enkele naschokken.

Het epicentrum van de eerste beving bevond zich 4 kilometer ten noordwesten van Mantamados op een diepte van 17,5 kilometer. In Griekse media zeiden getuigen dat de beving ongeveer 8 seconden duurde en dat er een hard geluid volgde.

De tweede beving, met een kracht van 4.7, vond plaats om 08.35 uur. Het epicentrum daarvan lag 7 kilometer ten noordwesten van Mantamados in het noorden van Lesbos, zeer dicht bij het epicentrum van de eerste aardbeving, op een diepte van 10 kilometer.

Er zijn geen meldingen van gewonden. Wel is er lichte schade gemeld aan huizen in de dorpen Pelopi en Molyvos. Ook is er schade geconstateerd aan de kerk van Agia Triada in het dorp Stypsi en op sommige plaatsen kwamen stukken rots naar beneden. Stenen die op de provinciale weg bij Argenos vielen, zijn door de gemeente verwijderd.

Deskundigen zijn er niet 100 procent zeker van of de beving van vanmorgen de hoofdaardbeving is. “We moeten een beetje voorzichtig zijn, want de breuklijn die de aardbevingen van vandaag veroorzaakte, ligt dicht bij de grotere breuklijn van Agia Paraskevi die van de ene kant van het eiland naar de andere loopt”, zei seismoloog en directeur van het Geodynamisch Instituut van Athene Akis Tselentis, tegen persbureau AMNA.

“Een aardbeving is een dynamisch fenomeen, elke kleinere trilling die wordt toegevoegd helpt ons om de situatie in te schatten”, zei seismoloog Gerasimos Papadopoulos. “Het is te vroeg om te beoordelen of deze aardbeving met een kracht van 4.9 de belangrijkste was.”


Migrantenboten gezonken bij Lesbos en Kythira

6 oktober 2022

De Griekse kustwacht heeft bij Lesbos en Kythira grootschalige reddingsoperaties uitgevoerd nadat twee boten met migranten in de problemen kwamen. Volgens Griekse media kwamen zeker 21 mensen om. Tientallen zijn nog vermist.

Voor de kust van Lesbos kwamen zestien jonge vrouwen van Afrikaanse afkomst om het leven toen hun boot zonk. Ook het lichaam van een jonge man werd door de hulpdiensten geborgen. Tien vrouwen konden worden gered, zij zijn overgebracht naar het ziekenhuis. Dertien opvarenden worden nog vermist volgens de kustwacht.

Vermoedelijk vertrok de boot gisteravond laat vanuit Ayvalik in Turkije, onder bijzonder ongunstige omstandigheden. In het zeegebied tussen Lesbos en Klein-Azië stond een wind met een kracht van zeven tot acht Beaufort.

“De geredde vrouwen waren volledig in paniek, dus we proberen nog steeds uit te zoeken wat er is gebeurd”, zei een woordvoerder van de kustwacht tegen ERT.

Schipbreuk bij Kythira

Bij Kythira kwam gisteravond een boot met 95 opvarenden in moeilijkheden door de harde wind. De zeilboot sloeg op de rotsen buiten de haven van Diakofti en verdween onder water. De Griekse kustwacht was snel ter plaatse en redde 80 opvarenden (18 minderjarigen, 7 vrouwen en 55 mannen). Tussen drijvend puin van de zeilboot zijn vier lichamen gezien, maar die zijn nog niet geborgen. Er worden nog 11 opvarenden vermist.

Reddingswerkers van de brandweer en lokale vrijwilligers lieten touwen zakken zodat de migranten op de kliffen aan de kust konden klimmen.

“Alle bewoners gingen naar de haven om te helpen”, vertelde Martha Stathaki, een lokale bewoner aan Associated Press. “We zagen hoe de boot tegen de rotsen sloeg en mensen op die rotsen klommen om zichzelf te redden. Het was een ongelooflijk gezicht.”

De geredde opvarenden komen uit Iran, Irak en Afghanistan en worden in een schoolgebouw opgevangen, meldt lokale nieuwssite Kythera News.


Branden verwoestten 4200 hectare in natuurpark Dadia en op Lesbos

25 juli 2022

Bij de bosbrand in het Nationale Park Dadia-Lefkimi-Soufli, het grootste Natura 2000-gebied van Griekenland, is meer dan 2528 hectare dicht bos verwoest.

Het Nationaal Observatorium voor Bosbranden (NOFFi-OBAM) publiceerde vandaag kaarten die de omvang van de schade in het beschermde natuurgebied toonden. De kaarten zijn gebaseerd op een voorlopige analyse van satellietbeelden.

De grote brand in het Nationale Park Dadia-Lefkimi-Soufli heeft een grote ecologische ramp veroorzaakt. Het gebied herbergt tientallen diersoorten en vierhonderd plantensoorten. Het natuurgebied is de thuisbasis van de enige kolonie zwarte gieren op de Balkan.

De brand brak op 21 juli rond 14.00 uur uit bij de Lyra-dam en het dorp Lyra in de gemeente Soufli. Volgens de brandweer was er sprake van vier grote brandhaarden die ongeveer 500 meter van elkaar verwijderd zijn.

Nog niet onder controle

De brand is na vijf dagen nog steeds niet onder controle. Er zijn nog twee fronten: een in het zuidelijke deel van het nationale park en de andere in het zuidwestelijke gedeelte. Vandaag werden mensen mensen met ademhalings- en mobiliteitsproblemen in het dorp Lefkimi uit voorzorg geëvacueerd.

Zo’n 320 brandweerlieden met 75 brandweerwagens en 13 grondteams zijn actief in het gebied. Zij worden bijgestaan ​​door 10 blusvliegtuigen en 13 helikopters.

1709 hectare verbrand op Lesbos

NOFFi-ΟΒΑΜ meldde ook dat de bosbrand bij Vatera op Lesbos meer dan 1709 hectare in de as heeft gelegd. Die brand is nu grotendeels onderc ontrole.

Gegevens over de brand op de Penteli-berg bij Athene worden later verstrekt, maar volgens voorlopige cijfers is daar 2430 hectare verbrand. Die brand ontstond op 19 juli in een gebied dat bij de bosbranden van 2018 volledig afbrandde en werd herbebost.

Volgens hoogleraar Bosbouw en Natuurlijk Milieu Ioannis Gitas waren er deze maand meer bosbranden in Griekenland dan in juli 2021. Ook de hittegolven kwamen eerder dan vorig jaar, zei hij tegen persbureau AMNA.


Ben je in Griekenland en zie je ergens een (beginnende) bosbrand, bel dan direct met het alarmnummer 199

Wat te doen in het geval van bosbranden? Richtlijnen van de Civiele Beschermingsdienst


Waarschuwing voor zeer hoog brandgevaar

De Civiele Beschermingsdienst waarschuwt voor een zeer hoog brandgevaar (risicocategorie 4) in de regio Attica, de regio Centraal-Griekenland (Evia, Boeotië) en de regio’s Noord-Egeïsche en Zuid-Egeïsche eilanden op 26 juli.


Bosbrand op Lesbos bij badplaats Vatera

23 juli 2022

(klik op een afbeelding voor een vergroting)

Het dorp Vatera op Lesbos is vanmiddag uit voorzorg geëvacueerd omdat een bosbrand woningen in de populaire badplaats bedreigde. Ook een hotel moest op last van de brandweer worden geëvacueerd vanwege de naderende vlammen.

De brand kent drie fronten: één bij Vatera, één bij Vrysa en één in een dicht bebost en ontoegankelijk gebied bij het dorp Stavros – dat nog niet wordt bedreigd.

“We doen er alles aan om huizen te redden”, zei Taxiarchis Verros, burgemeester van West-Lesbos, tegen omroep ERT. Er werden twee huizen en twee winkels verwoest door het vuur, een andere woning werd beschadigd. Een brandweerman raakte lichtgewond.

De brandweer heeft zeven vliegtuigen en een helikopter ingezet om de brand te bestrijden, in afwachting van versterkingen uit Noord-Griekenland. De wind bemoeilijkt de bluswerkzaamheden. Het leger heeft assistentie gestuurd.

De brand ontstond iets na 10.00 uur in een bosrijk gebied bij de weg die Polichnitos verbindt met Vatera. In de omgeving hingen dikke rookwolken. Het vuur verspreidde zich in de richting van Vrysa en Vatera. De rook was zelfs te zien op de Cycladen, melden Griekse media.

Vatera heeft een 8 kilometer lang zandstrand en is populair bij toeristen uit binnen- en buitenland. Er staan veel zomerhuizen. Een groot deel daarvan worden permanent bewoond door inwoners van Vrysa, die naar Vatera verhuisden na de krachtige aardbeving van 2017.

Ben je in Griekenland en zie je ergens een (beginnende) bosbrand, bel dan direct met het alarmnummer 199

Ook op andere plaatsen in Griekenland woeden bosbranden, waaronder in het Nationale Park Dadia, Preveza en Messinia. In de afgelopen 24 uur zijn er 53 meldingen van bosbranden gedaan.