President Sakellaropoulou wil onderzoek naar afluisterschandaal

President Katerina Sakellaropoulou heeft opgeroepen tot een onderzoek naar het afluisteren van de telefoon van PASOK-leider Nikos Androulakis door de Griekse inlichtingendienst (EYP).

Sakellaropoulou noemde de bescherming van het recht op privacy ‘een fundamentele voorwaarde voor een democratische en liberale samenleving’. Ook zei ze dat het respect voor democratie de politiek overstijgt. “De afluisterzaak moet onmiddellijk en volledig worden opgehelderd”, meent Sakellaropoulou.

“Duistere praktijken“

De telefoon van Androulakis, die ook Europarlementariër is, werd vanaf september 2021 enkele maanden afgeluisterd. In juni van dit jaar werd de spyware ontdekt tijdens een verplichte screening van smartphones in het Europees Parlement.

Androulakis noemt het onaanvaardbaar dat de inlichtingendienst van een Europese democratie ‘die rechtstreeks rapporteert aan de premier’ hem heeft bespioneerd. “Ik had nooit verwacht dat de Griekse regering me zou bespioneren met de meest duistere praktijken.”

Premier onder vuur

Gisteren verklaarde premier Kyriakos Mitsotakis dat hij niets afwist van het afluisteren van Androulakis. “Wat er gebeurde was verkeerd. Ik wist er niets van en ik zou het niet hebben toegestaan”, beweerde Mitsotakis, die door de kwestie onder vuur kwam te liggen.

De EYP is een autonoom agentschap dat rechtstreeks verantwoording aflegt aan de Griekse premier. Mitsotakis heeft die verandering zelf ingevoerd nadat hij in 2019 de verkiezingen won.

Baas EYP ontslagen

Naar aanleiding van ‘spyware-gate’ (in Griekenland ook wel Mitsotakis’ persoonlijke Watergate genoemd) zijn EYP-chef Panagiotis Kontoleon en Grigoris Dimitriadis, de algemeen secretaris van het kabinet van Mitsotakis, eind vorige week opgestapt. Dimitriadis – de rechterhand en neef van de premier – was binnen het kabinet het aanspreekpunt Kontoleon, die werd ontslagen.

Behalve Nikos Androulakis werd ook onderzoeksjournalist Thanasis Koukakis vorig jaar enkele maanden bespioneerd door EYP, via Predator-spyware op zijn telefoon.

Ook Europese Commissie pleit voor onderzoek

Ook de Europese Commissie pleit voor een onderzoek naar het afluisteren van de telefoon van Androulakis. Volgens de Commissie zijn lidstaten verantwoordelijk voor het beschermen van de nationale veiligheid. Ze moeten toezicht houden op hun veiligheidsdiensten om ervoor te zorgen dat die de grondrechten volledig respecteren

“Ons standpunt is duidelijk. Elke poging van nationale veiligheidsdiensten om illegaal toegang te krijgen tot gegevens van burgers, inclusief journalisten en politieke tegenstanders, is onaanvaardbaar”, zei ze tijdens een persconferentie.

Lees meer over het afluisterschandaal:

• Premier: “Ik wist niets van afluisterpraktijken”
• Baas inlichtingendienst stapt op om spyware-gate
• ‘Inlichtingendienst bespioneerde Griekse journalist’
• Gov’t spokesman calls for full investigation into eavesdropping scandal
• Greek PM apologizes to opposition party leader over surveillance

Baas inlichtingendienst stapt op om spyware-gate

Het hoofd van de Griekse Nationale Inlichtingendienst (EYP) is opgestapt naar aanleiding van een afluisterschandaal waarbij een journalist en een politicus werden bespioneerd.

EYP-chef Panagiotis Kontoleon diende zijn ontslag in bij premier Mitsotakis vanwege ‘foutieve acties die zijn gevonden tijdens legale afluisterprocedures’, zonder dieper in te gaan op welke procedures onjuist zijn gevolgd of wie het doelwit was.

Eerder deze week meldden twee parlementariërs aan persbureau Reuters dat Kontoleon tijdens een besloten hoorzitting van een parlementaire commissie had toegegeven dat journalist Thanasis Koukakis werd bespioneerd door de Griekse inlichtingendienst.

EYP is een autonoom civiel agentschap dat rechtstreeks verantwoording aflegt aan de Griekse premier.

Spyware op telefoons

Koukakis, een onderzoeksjournalist die voor CNN Griekenland werkt, werd in 2021 enkele maanden in de gaten gehouden via afluistersoftware Predator. Ook op de telefoon van Nikos Androulakis, Europarlementariër en leider van socialistische oppositiepartij PASOK, werd tijdens een check van het Europees Parlement deze spyware aangetroffen.

Kontoleon werd in augustus 2019 aangesteld als hoofd van EYP. Hij zal worden vervangen door Themistoklis Demiris, de huidige secretaris-generaal van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Ook rechterhand premier Mitsotakis stapt op

Ook Grigoris Dimitriadis, algemeen secretaris van het kabinet van premier Mitsotakis, diende vandaag zijn ontslag in. Aanleiding voor het aftreden van Dimitriadis (die een neef is van de premier) is ‘het giftige klimaat dat om hem heen is ontstaan’. Verdere details zijn niet bekend gemaakt. Regeringsbronnen beweren dat het niets heeft te maken met het afluisterschandaal – maar dat wordt in twijfel getrokken.

Als opvolger van Dimitriadis is Ioannis Bratakos benoemd. Hij was de voorzitter van de Kamer van Koophandel en Industrie van Athene. In juli 2019 werd Bratakos benoemd tot algemeen directeur van regeringspartij Nea Dimokratia.

• ‘Inlichtingendienst bespioneerde Griekse journalist’

Androulakis wil parlementair onderzoek

Nikos Androulakis, leider van oppositiepartij PASOK-KINAL, eist dat er een parlementair onderzoek komt naar de pogingen om zijn mobiele telefoon te hacken.

Nikos Androulakis

“Het is de tijd voor waarheid en gerechtigheid voor degenen die door hun arrogantie en gevoel van straffeloosheid tot alles in staat zijn”, zei Androulakis, die premier Kyriakos Mitsotakis en zijn regering ervan beschuldigde ‘het land internationaal te kijk te zetten’.

Volgens Androulakis is het onaanvaardbaar dat de inlichtingendienst van een Europese democratie ‘die rechtstreeks rapporteert aan de premier’ heeft geprobeerd om hem te bespioneren.

Tsipras: Premier moet uitleg geven over zijn ‘Watergate’

Ook andere oppositiepartijen haalden uit naar de regering naar aanleiding van het opstappen van Kontoleon en Dimitriadis. “Mitsotakis zou het Griekse volk uitleg moeten geven over zijn eigen ‘Watergate’. Het is een kwestie die verband houdt met democratie”, schreef Syriza-leider Alexis Tsipras op Twitter.

In een afzonderlijke verklaring beweerde Syriza dat de premier ‘niet alleen wist van het afluisteren van de telefoon, maar dat hij het ook coördineerde’. Volgens de belangrijkste oppositiepartij heeft Mitsotakis ‘zijn naaste en meest vertrouwde medewerkers opgeofferd in een poging zichzelf te redden’.

Οι ηχηρές παραιτήσεις υπό το βάρος του σκανδάλου των παρακολουθήσεων αποτελούν ομολογία ενοχής και επιβεβαιώνουν τις ευθύνες του ίδιου του Πρωθυπουργού.
Ο κ. Μητσοτάκης οφείλει να δώσει εξηγήσεις στον ελληνικό λαό για το δικό του «watergate».
Είναι ζήτημα Δημοκρατίας.

— Αλέξης Τσίπρας – Alexis Tsipras (@atsipras) August 5, 2022

‘Inlichtingendienst bespioneerde Griekse journalist’

Journalist Thanasis Koukakis werd inderdaad bespioneerd door de Griekse inlichtingendienst EYP. Het hoofd van de inlichtingendienst heeft dat bekend, meldden twee bronnen aan persbureau Reuters.

EYP-chef Panagiotis Kontoleon zou dat tijdens een besloten hoorzitting van een parlementaire commissie op 29 juli hebben gezegd. “Hij heeft het bespioneren toegegeven, absoluut”, zei één van de parlementariërs die aanwezig was bij de zitting tegen Reuters. Kontoleon wilde volgens het persbureau niet reageren.

EYP is een autonoom civiel agentschap dat rechtstreeks verantwoording aflegt aan de premier.

Journalist Koukakis begrijpt niet waarom hij werd afgeluisterd. “Ik ben verbaasd dat gebieden die ik als journalist bestrijk – economisch beleid en het bankwezen – een bedreiging voor de nationale veiligheid kunnen vormen”, zei hij tegen Reuters.

Ook spyware op telefoon Europarlementariër

De hoorzitting vond vorige week plaats nadat Nikos Androulakis, Europarlementariër en leider van socialistische oppositiepartij PASOK, een klacht had ingediend over een poging tot afluisteren van zijn mobiele telefoon met Predator-spyware. Androulakis ontving vorig jaar een bericht met een link naar een website, die de echte site edolio.blogspot.com nabootste. De politicus besloot die link niet te openen.

Tijdens een onderzoek naar spyware op de telefoons van Europarlementariërs in juni van dit jaar werd de aanval opgemerkt, meldt Euractiv. Het bericht werd aan Androulakis verzonden vanaf een Griekse mobiele telefoon in december 2021, aan de vooravond van de verkiezingen voor een nieuwe leider van PASOK/KINAL – die hij won.

Koukakis bespioneerd met Predator

Thanasis Koukakis, een onderzoeksjournalist die voor CNN Griekenland werkt en onder andere reportages maakte over financiële misdrijven, zei in april van dit jaar dat hij in 2021 enkele maanden in de gaten is gehouden via afluistersoftware Predator.

De journalist zou op een link in een tekstbericht hebben geklikt, waarna zijn telefoon werd overgenomen. Het ging om een gloednieuw toestel. Een eerdere telefoon vertoonde in 2020 ook al kuren en de journalist vermoedde dat er spyware op was geïnstalleerd.

Koukakis diende een klacht in bij de Griekse privacytoezichthouder ADAE, die na onderzoek vaststelde dat er geen spyware was aangetroffen op het nieuwe toestel. Het Canadese Citizen Lab stelde wel vast dat de smartphone van de journalist was besmet. Koukakis deed daarop aangifte, zodat er een strafrechtelijk onderzoek kan plaatsvinden.

“Regering heeft niets te verbergen”

Regeringswoordvoerder Yiannis Oikonomou ontkende dat de Griekse regering gebruik maakt van Predator, de spyware die zou zijn ingezet bij het hacken van Koukakis. Ook zei hij dat de regering geen zaken doet met bedrijven die deze afluistersoftware verkopen.

“De regering heeft niets te verbergen en heeft justitie opgeroepen om de zaak grondig te onderzoeken’, zei Oikonomou. “Dergelijke malware vormt een bedreiging en moet efficiënt worden aangepakt, zonder tot het uiterste van technofobie over te gaan.”

• update 05/08: Chef inlichtingendienst stapt op om spyware-gate

The @Reporters_gr revealed that I was under surveillance by the Greek NSA for “national security" reasons.According to the documents my surveillance started on 20/6/2020 and stopped on 12/8/2020, the day I submitted to ADAE an official complaint 1/7 https://t.co/KcFqx1MDaw

— Thanasis Koukakis (@nasoskook) April 15, 2022