‘Griekenland niet meer onder verscherpt toezicht’

Naar verwachting maakt de Eurogroep deze week bekend dat het verscherpte toezicht voor Griekenland wordt opgeheven. Dat heeft de Griekse minister van Financiën, Christos Staikouras, gezegd.

“Een moeilijk hoofdstuk dat in 2010 begon, zal worden afgesloten en Griekenland zal terugkeren naar de Europese normaliteit’, zei Staikouras na een ontmoeting met de Duitse minister van Financiën, Christian Lindner in Athene. “We zullen geen uitzondering meer zijn in de eurozone”, zei hij.

Sinds in 2018 het financiële steunprogramma werd beëindigd, worden de economische ontwikkelingen en het beleid in Griekenland gemonitord door de eurozone. De ministers van Financiën van de eurolanden (de Eurogroep) bespreken regelmatig hoe Griekenland ervoor staat en of het land zich aan de afspraken houdt.

Dat het verscherpte toezicht wordt opgeheven – waarschijnlijk per 21 augustus – betekent niet dat alle controles eindigen. Griekenland blijft onder controle staan tot 2059, wanneer 75 procent van de ontvangen leningen uit de steunpakketten is terugbetaald.

Tussen 2010 en 2018 hebben drie opeenvolgende reddingsoperaties van in totaal zo’n 260 miljard euro Griekenland geholpen om een ​​faillissement en een Grexit te voorkomen. Daar tegenover stonden wel harde bezuinigingsmaatregelen waardoor werkloosheid en armoede toenamen.

In augustus 2018 werd het internationale steunprogramma formeel beëindigd. Griekenland kan daardoor ook zelf weer geld lenen.

• Griekenland lost schuld aan IMF vervroegd af

“Griekenland heeft geen coronalening nodig”

Griekenland hoeft geen beroep te doen op de coronaleningen van het Europees Stabiliteitsmechanisme (ESM). Dat zei minister van Financiën Christos Staikouras.

“Op basis van de huidige gegevens hoeft Griekenland geen toevlucht te nemen tot de kredietlijnen van het ESM, aangezien de regering de eigen middelen van het land verstandig heeft gebruikt en blijft gebruiken”, zei de minister op een Economist-conferentie in Athene.

In mei bereikten de ministers van Financiën van de eurozone een akkoord over zogenaamde coronasteun die door het ESM beschikbaar wordt gesteld. De kredietlijnen zijn beschikbaar voor alle 19 eurolanden. Met de goedkope, langlopende leningen kunnen ze directe en indirecte kosten in de gezondheidszorg financieren.

---

De laatste ontwikkelingen en maatregelen rond de coronacrisis vind je in het speciale dossier: Coronavirus in Griekenland. De pagina wordt dagelijks bijgewerkt.

---

Tsipras pleit opnieuw voor schuldverlichting

Op 21 juni komen de ministers van Financiën van de eurozone bijeen om te bespreken of Griekenland na afloop van het derde hulpprogramma verdere steun nodig heeft. Aan de vooravond van de top in Luxemburg heeft premier Tsipras opnieuw gepleit voor verlichting van de Griekse schuld.

“We gaan ervan uit dat de punten uit het akkoord met de Europese partners van vorig jaar uitgevoerd worden. Schuldverlichting maakt daar deel van uit, zodat we sterker op eigen benen kunnen staan en permanent toegang vinden tot de markten”, zei Tsipras tegen de Duitse krant Welt am Sonntag. Maar hij eist niet dat ‘de Griekse verplichtingen worden opgeschort’.

Het steunprogramma loopt op 20 augustus af. Het is de bedoeling dat de Grieken dan na acht jaar op eigen kracht verder gaan en weer tegen normale tarieven op de financiële markten gaan lenen. De Eurogroep beslist deze week of Griekenland inderdaad van het financiële infuus af kan.

“We werken nog aan de details van de best mogelijke oplossing”, zei Tsipras in de Duitse krant. Hij denkt daarbij aan een verlenging van de terugbetalingstermijnen na 2022 en het gebruik van niet-uitbetaalde maar al wel toegezegde Europese fondsen. “Dat is een oplossing die de belastingbetaler niets kost, maar noodzakelijk is voor markttoegang en de opbouw van de nodige liquiditeitsreserves.”

Tsipras beloofde ook dat, zelfs na het einde van het derde hulpprogramma, hervormingen zoals pensioenen niet zullen worden teruggedraaid. “De pensioenhervorming was heftig”, zei hij. “We zullen daar geen stap terug toestaan.”

Moscovici: ‘Vierde bail-out Griekenland niet nodig’

Als in augustus het huidige steunprogramma afloopt, heeft Griekenland geen nieuwe internationale hulp nodig. Dat zei Pierre Moscovici, de Eurocommissaris voor Economische en Financiële Zaken, na een gesprek met premier Alexis Tsipras in Athene.

“Er zal geen nieuw programma zijn. Er zal geen vierde bail-out of iets anders komen”, aldus Moscovici tegen persbureau Reuters. Hij zei ook dat Griekenland en zijn geldschieters in juni overeenstemming moeten bereiken over maatregelen voor schuldverlichting op middellange termijn. Daarover moet een akkoord zijn voordat het steunprogramma afloopt. Op 21 juni staat een vergadering van de ministers van Financiën van de Eurozone gepland.

Griekenland en de Europese geldschieters gaan dan zeer waarschijnlijk praten over het Franse voorstel om het niveau van schuldherstructurering te koppelen aan economische prestaties. Verwacht wordt dat de Griekse economie dit jaar en in 2019 met 2,5 procent zal groeien. Moscovici zegt dat hij ‘bijzonder optimistisch’ is over de pogingen om tot een oplossing voor de Griekse schulden te komen.

Vorige week zei de Griekse minister van Financiën Efklidis Tsakalotos dat Griekenland een eigen kapitaalbuffer wil opbouwen om de eerste periode na het aflopen van het huidige steunprogramma door te kunnen komen. Daarmee zou Griekenland zich zeker een jaar moeten kunnen financieren.

Griekenland heeft sinds 2010 een recordbedrag van 260 miljard euro aan leningen ontvangen in drie steunprogramma’s. Als tegenprestatie moest de Griekse regering zware hervormingen en bezuinigingen doorvoeren.

Dijsselbloem was geen voorstander van Grexit

Scheidend Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem zou nooit goedkeuring hebben gegeven aan een Grexit. In een afscheidsinterview met de Britse krant Financial Times noemt hij een Grieks vertrek uit de eurozone ‘echt schadelijk’ en een ‘grote fout’.

Volgens Dijsselbloem is het een verkeerd beeld dat Duitsland de grootste voorstander was van een Grexit. Het waren juist landen uit Centraal- en Zuidoost-Europa met een lager welvaartsniveau dan Griekenland die de Grieken liever zagen vertrekken. “Achter de brede rug van Duitsland stonden enkele landen die simpelweg zeiden: we zijn er klaar mee. We hebben er geen vertrouwen meer in en we willen niet meer met de Griekse overheid praten. We willen het hebben over een plan B”, zegt Dijsselbloem in het interview.

In 2015 was een dreigende Grexit een terugkerend thema dat politieke spanningen tussen Griekenland en de Eurozone veroorzaakte. Vooral het optreden van toenmalig minister van Financiën Yanis Varoufakis zorgde voor wrevel bij Dijsselbloem en zijn collega’s.

Sinds het vertrek van Varoufakis in juli 2015 is de relatie tussen Griekenland en de andere eurolanden verbeterd, aldus Dijsselbloem in de Financial Times. “Premier Alexis Tsipras en de nieuwe minister Euclides Tsakalotos hebben de relatie met de Europese partners volledig veranderd. Bijna alles is eenvoudiger. Het is een heel andere situatie.”

Dijsselbloem geeft in het interview ook toe dat sommige maatregelen die Athene moest doorvoeren ‘extreem’ waren. Volgens de politicus ligt de focus van de gesprekken nu op hervormingen in plaats van bezuinigingen.

Dijsselbloem was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Eurogroep. Hij draagt die functie vandaag over aan de Portugees Mário Centeno.

• Het interview met Dijsselbloem in de Financial Times
• Als je nog steeds denkt dat Jeroen Dijsselbloem Griekenland heeft geholpen, lees dan dit

Griekse minister: ‘Gedrag van Schäuble is oneerlijk’

De Griekse minister van Economische Zaken Dimitris Papadimitriou heeft in een interview met Die Welt kritiek geuit op de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble. De Duitser erkende dat Griekenland belangrijke hervormingen heeft doorgevoerd, maar blijft de optie van schuldverlichting blokkeren. Papadimitriou vindt dat oneerlijk.

“Zelfs Wolfgang Schäuble zei dat we hebben voldaan aan alle eisen, maar toen veranderde hij ineens van gedachten”, zei Papadimitriou tegen de krant. “Ik heb Schäuble nog nooit ontmoet en ik wil niet onbeleefd zijn, maar zijn gedrag komt op mij oneerlijk over.” Volgens Papadimitriou zet het Duitse verzet tegen verlichting van de Griekse schuld vraagtekens bij het idee en de structuur van de eurozone. “Griekenland wordt gebruikt als offerlam”, aldus de Griekse minister.

Schäuble meent dat het akkkoord van de eurogroep van mei 2016 moet blijven gelden. Daarin is opgenomen dat pas na het aflopen van het huidige hulpprogramma in de zomer van 2018 beslist zal worden over een mogelijke schuldverlichting voor de Grieken. Volgens de Duitser helpt een verlichting van de Griekse schuldenlast niet bij een duurzame groei van de economie, maar heeft het juist een tegengesteld effect.

De eurogroep keurde vandaag de  uitbetaling van een nieuw deel van de lening uit het derde hulpprogramma goed nadat IMF-baas Christine Lagarde deelname van het IMF had beloofd. Voorwaarde is wel dat er schuldverlichting komst voor de Grieken, want het IMF meent dat de schuld onhoudbaar is. Deelname van het IMF aan het lopende steunprogramma voor Griekenland is altijd een eis van Duitsland en Nederland geweest.

Griekenland kan nu een lening van zo’n 8,5 miljard euro tegemoetzien. De Grieken hebben in juli geld nodig om eerdere leningen af te kunnen lossen, aan onder meer het IMF en de ECB. Verlichting  van de Griekse schuld zal niet ter sprake komen, Volgens Dijsselbloem is dat pas aan de orde in 2018, als het huidige programma is afgerond.

• Van een kale kip kun je niet plukken
• Heeft Griekenland geluisterd naar haar schuldeisers?

Tsipras is spelletjes zat: Geen akkoord, dan Eurotop

Als er op 7 april tijdens een bijeenkomst van de Eurogroep geen akkoord komt over het Griekse steunprogramma, moet EU-president Donald Tusk de Europese leiders bijeenroepen voor een speciale top. Dat heeft de Griekse premier Alexis Tsipras gezegd.

Tsipras is het zat dat de EU-landen steeds weer met nieuwe eisen komen. “Dat spelletje moet ophouden”, zei hij vandaag na een ontmoeting met Tusk in Athene.

“Er moet een eind komen aan de eindeloze onderhandelingen over een akkoord waarvan de randvoorwaarden al anderhalf jaar geleden zijn vastgelegd”, aldus de premier. “De Griekse economie doet het beter dan verwacht. Er kunnen geen nieuwe opofferingen van het Griekse volk worden geëist.”

De onderhandelingen tussen de Eurolanden, het Internationaal Monetair Fonds (IMF) en Athene over vereiste hervormings- en bezuinigingsmaatregelen in ruil voor nieuwe leningen aan Griekenland verlopen al maanden stroef. Op 7 april komt de Eurogroep op Malta informeel bijeen om de stand van zaken door te nemen.

Gisteren was de Griekse minister van Financiën Euclides Tsakalotos in Brussel om te praten met Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem en eurocommissaris Pierre Moscovici over eerder gemaakte afspraken.

Tusk riep in juni 2015 al eens een Griekse noodtop bijeen, maar hij is nu optimistischer. “We zijn dichtbij een deal”, aldus de EU-president. Griekenland heeft geld nodig om over drie maanden 6 miljard euro schuld te kunnen aflossen.

‘Primair overschot was in 2016 hoger dan verwacht’

De Europese geldschieters van Griekenland gaan ervan uit dat Athene vorig jaar een groter primair overschot op de begroting had dan verwacht. Een EU-functionaris heeft tegen persbureau Reuters gezegd dat het overschot tussen de 2 en 3 procent van het Griekse bruto binnenlands product lag.

Bij het opstellen van het derde steunpakket met een waarde van 86 miljard euro werd vorig jaar afgesproken dat het primaire overschot in 2016 op tenminste 0,5 procent zou uitkomen. Aan die doelstelling heeft Griekenland dus ruimschoots voldaan.

Het hoger uitgevallen primair overschot zou daarom de moeizame gesprekken over de uitbetaling van een nieuw deel van het derde noodpakket weer op gang kunnen brengen. De besprekingen met de geldschieters lopen nu telkens vast op hervormingen op het gebied van pensioenen en de arbeidsmarkt.

Het primaire overschot is een punt van discussie voor de Europese instituties en het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat meent dat het primair overschot in 2016 slechts 0,9 procent was. De Griekse overheid gaat zelf uit van een surplus van 3,5 procent over 2016. De definitieve cijfers zijn pas in april bekend.

Eurozone akkoord met uitbetaling nieuw deel lening

Griekenland kan het volgende deel tegemoetzien van een lening uit het Europese noodfonds ESM. De lening ter waarde van 2,8 miljard euro is goedgekeurd door de Eurozone; 1,1 miljard euro daarvan is bedoeld voor rente en aflossing op eerdere schulden.

“Het besluit om 2,8 miljard euro uit te betalen aan Griekenland is een teken dat de Grieken gestaag vooruitgang boeken bij de hervorming van hun land”, aldus topman Klaus Regling van het Europese noodfonds in een verklaring. “De overheid heeft mijlpalen bereikt in hervormingen op het gebied van pensioenen, bankentoezicht, het innen van belastingen en in de energiesector.”

Griekenland zou deze zomer een betaling van ongeveer 7,5 miljard euro krijgen. Maar die transactie werd uitgesteld, omdat de ministers van Financiën van de eurolanden vonden dat Athene de beloofde hervormingen niet snel genoeg had doorgevoerd.  Het geld is afkomstig uit het derde bailout-pakket van 86 miljard euro dat in de zomer van 2015 werd afgesproken,

Groen licht voor 2,8 miljard uit steunpakket

Griekenland krijgt 2,8 miljard euro van het vorig jaar overeengekomen derde steunpakket uitgekeerd. Dat hebben de ministers van Financiën van de eurolanden besloten. De uitbetaling wordt wel gesplitst in twee termijnen.

De ministers van Financiën van de eurolanden zijn tevreden dat alle vijftien vereiste structurele hervormingen zijn goedgekeurd. Over twee weken ontvangt Griekenland daarom 1,1 miljard euro voor rente en aflossing op eerdere schulden.

Een tweede deel van 1,7 miljard volgt waarschijnlijk later deze maand, als Griekenland kan aantonen dat het geld voor het wegwerken van betalingsachterstanden ook daadwerkelijk daarvoor is gebruikt. Dat Athene niet meteen al het geld ontvangt, ligt volgens Eurogroep-voorzitter Jeroen Dijsselbloem aan het feit dat niet alle benodigde gegevens op tijd konden worden aangeleverd.

Griekenland zou deze zomer een betaling van ongeveer 7,5 miljard euro krijgen. Maar die transactie werd uitgesteld, omdat de ministers van Financiën van de eurolanden vonden dat Athene de beloofde hervormingen niet snel genoeg had doorgevoerd.

De Eurogroep-voorzitter is ‘optimistisch en positief’ over de ontwikkelingen in Griekenland. “Athene heeft de vijftien maatregelen die we hadden gevraagd geïmplementeerd. De Griekse economie groeit nu drie kwartalen achter elkaar”, aldus Dijsselbloem. Ook Pierre Moscovici, de Europese commissaris voor Economische en Financiële Zaken, meent dat Griekenland op de goede weg is.

De eerste fase van het hulpprogramma – waarin Athene hervormingen moest doorvoeren in ruil voor leningen – is nu afgerond. Over enkele dagen start de tweede fase, waarin vooral wordt gekeken of Griekenland de maatregelen ook uitvoert. Wanneer ook die fase positief wordt afgesloten, kan dat de weg vrijmaken voor een Griekse schuldverlichting en de intrede van het IMF in het hulpprogramma.

Het derde steunpakket bedraagt in totaal 86 miljard euro en het programma loopt tot augustus 2018.

• Griekse minister Katrougalos : Situatie Griekenland wordt stabieler