Elefsina is in 2023 culturele hoofdstad van Europa

Elefsina mag zich in heel 2023 de culturele hoofdstad van Europa noemen. De Griekse stad deelt deze titel dan met Veszprém (Hongarije) en Timisoara (Roemenië).

Het komende jaar biedt de stad in West-Attica een scala aan culturele evenementen, onder de titel ‘Mysteries of Transition’. Meer dan 300 kunstenaars uit Europa, de VS en Azië die samen 17 kunstvormen vertegenwoordigen zullen acte de présence geven.

Op meer dan 30 locaties in de stad worden evenementen georganiseerd, zoals wereldpremières van uitvoeringen en werken van lokale kunstenaars. Ook vinden er uitwisselingen en nauwe samenwerkingen plaats met de culturele partnersteden Timișoara en Veszprém.

“Kunst kan verenigen”, zei artistiek directeur Michail Marmarinos tijdens de presentatie van het programma. Elefsina wil zich profileren als een bron van sociale ontwikkeling, innovatie en collectiviteit en een duurzame erfenis achterlaten. Het initiatief wordt beschouwd als de grootste jaarlijkse culturele onderneming in Europa.

Mysteriën van Eleusis

De titel van het culturele programma (Mysteries of Transition) is een verwijzing naar de Mysteriën van Eleusis, die in het oude Griekenland het middelpunt vormden van een van de grootste religieuze culten. Elefsina was een van de meest heilige steden uit de oudheid. De moderne stad is gebouwd rond de oude tempel van Demeter, de godin van de landbouw en vruchtbaarheid.

Aanvankelijk was Elefsina aangewezen als culturele hoofdstad van 2021, maar vanwege de coronapandemie werd dat door de Europese Commissie doorgeschoven naar 2023.

Melina Mercouri

Het idee van van de Culturele Hoofdstad van Europa werd in 1985 gelanceerd door Melina Mercouri, die toen Grieks minister van Cultuur, Jeugd en Sport was. Doel hiervan was het stimuleren en in stand houden van de verschillende culturen die Europa rijk is.

Athene was in 1985 de eerste culturele hoofdstad. Elefsina is de vierde Griekse stad die de titel mag dragen. Andere Griekse culturele hoofdsteden van Europa waren Thessaloniki (1997) en Patras (2006).

• Programma Culturele Hoofdstad Elefsina 2023
• Eleusis: Mysterious Ancient Town Named European Culture Capital
• Culturele Hoofdstad 2015 eert Melina Mercouri

Denen op de vingers getikt: feta is Grieks

Feta is Grieks. Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft Denemarken op de vingers getikt omdat het niets doet tegen lokale bedrijven die de naam gebruiken voor de verkoop van witte kaas buiten de EU.

De zaak was aangespannen door de Europese Commissie en werd gesteund door Cyprus.

Griekenland claimt feta als onderdeel van zijn cultureel erfgoed, omdat het al 6000 jaar kaas van schapen- en geitenmelk maakt. Het Hof ging daarin mee.

“Door niet te stoppen met het gebruik van de aanduiding ‘feta’ voor kaas die bestemd is voor export naar derde landen, heeft Denemarken zich niet gehouden aan de EU-wetgeving“, aldus de rechters. Volgens de Denen kan een exportverbod als een handelsbelemmering worden gezien.

Beschermde Oorsprongsbenaming

De naam ‘feta’  is geregistreerd als een zogenoemde Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB). Dat betekent dat een vastgelegde naam alleen worden gebruikt als een product uit een bepaald gebied komt. Deze verordening moet streekproducten beschermen tegen namaakartikelen.

Sinds 2002 mag feta in de EU alleen feta heten als de kaas minstens 70 procent schapenmelk bevat en afkomstig is uit één van de gespecificeerde Griekse streken. Voor imitatie-feta moeten namen als witte kaas, saladekaas of ‘Griekse stijl’-kaas worden gebruikt.

In Denemarken wordt nog steeds veel witte kaas onder de naam feta geproduceerd die vervolgens wordt geëxporteerd naar landen buiten de Europese Unie.

• A brief history of feta cheese
• Feta en witte kaas verhouden zich tot elkaar zoals een geit en koe dat doen
• Why all Feta Cheese at the store is not the same

Nemea krijgt de status van Europees erfgoed

De archeologische vindplaats Nemea, op de Peloponnesos, is door de Europese Commissie bekroond met het Europees erfgoedlabel 2021. De prijsuitreiking is op 13 juni in Brussel.

“Met deze prijs bevestigt de Europese Unie haar geloof in de waarden van de Griekse cultuur als fundamenten van de westerse cultuur en het Europese politieke systeem”, zei minister van Cultuur Lina Mendoni.

Nemeïsche Spelen

Nemea is bekend vanwege de organisatie van de Nemeïsche Spelen in de oudheid. “De site bevat de sportwortels van Europa en de idealen van klassieke sporten als een element voor de uitgebreide opleiding van jongeren”, aldus de Europese Commissie.

De eerste Panhelleense Nemeïsche Spelen werden gehouden in 573 voor Christus. Ze behoorden (samen met de Pythische, Isthimische en Olympische Spelen) tot de vier grote Panhelleense Spelen in het oude Griekenland en werden om de twee jaar gehouden. Op het programma stonden een stadionloop van 180 meter, boksen, boogschieten, worstelen, discuswerpen, speerwerpen en wagenrennen. De winnaars ontvingen een krans van wilde selderijblaadjes.

In de Griekse mythologie is de plaats onlosmakelijk verbonden met de held Herakles, die er de Nemeïsche leeuw doodde als één van zijn twaalf werken.

Uithangbord

Nemea is de tweede Griekse site die op de lijst van plaatsen met het Europees erfgoedlabel staat. De Acropolis en de omliggende archeologische vindplaatsen kregen in 2014 als eersten het label. Op de lijst staan nu 48 locaties.

De Europese erfgoedlocaties brengen het Europese verhaal en de geschiedenis van het continent tot leven. Ze zijn het uithangbord van de Europese waarden en hebben stuk voor stuk een belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis en cultuur van Europa.

• Kaart van alle locaties met Europees erfgoedlabel
• De Nemeïsche Spelen herleven

Denemarken aangeklaagd om ‘nep-feta’

De Europese Commissie klaagt Denemarken aan omdat het land er niet in slaagt te voorkomen dat Deense fabrikanten witte kaas buiten de EU verkopen als feta. De Denen overtreden daarmee de regels.

De naam ‘feta’ is namelijk geregistreerd als een zogenoemde Beschermde Oorsprongsbenaming (BOB). Dat betekent dat een vastgelegde naam alleen worden gebruikt als een product uit een bepaald gebied komt. Deze verordening moet streekproducten beschermen tegen namaakartikelen.

Sinds 2002 mag feta in de EU alleen feta heten als de kaas minstens 70 procent schapenmelk bevat en afkomstig is uit één van de gespecificeerde Griekse streken. Voor imitatie-feta worden namen als witte kaas, saladekaas of ‘Griekse stijl’-kaas gebruikt.

In Denemarken wordt nog steeds veel witte kaas onder de naam feta geproduceerd die vervolgens wordt geëxporteerd naar landen buiten de Europese Unie. Om dit te stoppen onderneemt de Europese Commissie nu juridische stappen.

In januari 2018 startte Brussel al een procedure om uit te zoeken of Denemarken inbreuk maakt op de beschermde status van feta, maar de Denen zouden niets hebben gedaan om de kwestie aan te pakken.

• A brief history of feta cheese

Margaritis Schinas benoemd als vice-voorzitter EU

De Griek Margaritis Schinas is in de nieuwe Europese Commissie een van de vijf vice-voorzitters. Hij wordt commissaris voor Bescherming van de Europese Levenswijze.

Dat maakte aanstaand voorzitter Ursula von der Leyen bekend op een persconferentie in Brussel, waar ze haar ploeg voorstelde. De nieuwe Commissie moet nog worden goedgekeurd door het Europees Parlement.

Schinas gaat zich onder meer bezig houden met de portefeuille migratie en veiligheid. Hij moet de supervisie houden op zaken als de buitengrenzen, de paspoortloze Schengenzone en werken met herkomstlanden van migranten.

Ook moet hij een manier vinden om de patstelling rond de Dublinregels, die voorschrijven dat migranten asiel aanvragen in het land van aankomst, te doorbreken. In de EU is nog altijd geen akkoord overr de herverdeling van asielzoekers over de lidstaten.

De omschrijving ‘Bescherming Europese levenswijze’ roept in Brussel de vraag op of de nieuwe voorzitter migranten ziet als een bedreiging. “Onze Europese manier van leven gaat over onze waarden en de schoonheid van de waardigheid van elk menselijk individu”, zei Von der Leyen in een reactie.

De 57-jarige Schinas, die momenteel woordvoerder is van de huidig voorzitter Jean Claude Juncker, liet op Twitter weten dat hij ‘verheugd’ is met de nominatie. Het is de eerste keer dat een Griek voor een dergelijke hoge positie binnen de Europese Unie wordt voorgedragen.

“Ik ben ervan overtuigd dat we in de volgende vijf jaar grote stappen kunnen zetten om Europeanen zowel te beschermen als te versterken”, schrijft hij.

Thrilled to be nominated as VP for Protecting our Way of Life covering #migration, #security, #employment, #education. Ready to get down to work & looking forward to discussing with @Europarl_EN about how we can translate our political priorities into real results for Europeans. pic.twitter.com/H4ZMrS2Gz7

— Margaritis Schinas (@MargSchinas) September 10, 2019

Griekenland berispt om afvalprobleem Corfu

De Europese Commissie (EC) heeft Griekenland hard op de vingers getikt vanwege het probleem met afvalverwerking op Corfu. Volgens de Commissie is er sprake van overtreding van de Europese milieuwetgeving.

“We roepen Griekenland nadrukkelijk op te zorgen dat de EU-afvalwetgeving op het eiland wordt uitgevoerd”, zegt de EC in een persbericht. Sinds juli 2018 kwamen er bij de Commissie klachten binnen over het afvalprobleem op Corfu. Het afval wordt niet langer verzameld en verwerkt, maar achtergelaten op straat of gedumpt op verborgen locaties.

In november 2008 hebben de EU-lidstaten afgesproken om het milieu en de gezondheid van de burgers te beschermen tegen mogelijke schadelijke gevolgen van afval. Volgens de overeengekomen EU-richtlijn moeten de lidstaten passende maatregelen treffen voor afvalbeheer. Ook worden recycling en hergebruik aangemoedigd. Het ontbreken van maatregelen om de situatie op Corfu aan te pakken, is volgens de Commissie een duidelijke schending van de Europese milieuwetten.

De Griekse onderminister van Milieu Sokratis Famellos zegt vandaag in de krant Kathimerini dat er al wel actie is ondernomen om het afvalprobleem op Corfu aan te pakken. Er wordt onderzoek gedaan naar een nieuwe stortplaats in het noordelijke deel van het eiland en de bouw van een eenheid Afvalbeheer. Ook wordt gekeken naar de bouw van een afvalverwerkingsunit.

Overvolle stortplaats

Corfu kampt al maanden met een afvalprobleem. De voornaamste oorzaak is de overvolle vuilnisbelt bij Temploni, in het midden van Corfu. Griekenland werd in 2017 door het Europese Hof van Justitie veroordeeld voor het slechte beheer van deze stortplaats. De autoriteiten willen daarom de nieuwe vuilstort bij Lefkimmi, in het zuiden van het eiland, in gebruik nemen maar dat stuit op groot verzet van de omwonenden.

Vorige maand brak er nog ruzie uit tussen inwoners van Lefkimmi en de politie nadat er vernielingen waren aangericht op de stortplaats. Vandalen gebruikten  naar verluidt benzine en vuurpijlen om de infrastructuur en de machines op de stortplaats in brand te steken. De schade wordt geschat op 300.000 euro. Er werden vier arrestaties verricht,

• Twee afvalbranden op Corfu, dorp geëvacueerd
• Protesten en politie bij opruimen afvalberg Corfu
• Condemned landfills put back into operation
• Dronebeelden van de vuilstort bij Temploni (juni 2018)

‘Akkoord over laatste fase steunprogramma’

Griekenland en de schuldeisers zijn het eens geworden over het afronden van de laatste fase van het steunprogramma. Volgens de Europese Commissie ligt er een technisch akkoord op tafel over een aantal hervormingen die nog nodig zijn.

Het akkoord is een belangrijke mijlpaal voor Griekenland om het steunprogramma te verlaten en een deal te sluiten over schuldverlichting. De hervormingen zijn nodig om de vierde herziening van het programma van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) af te ronden

In de overeenkomst staat dat Athene nog eens 88 hervormingen moet doorvoeren in ruil voor een nieuwe lening. Volgens bronnen gaat het om een storting in juli die zo’n 10 tot 12 miljard euro kan bedragen. Dit zal dan de laatste storting zijn. Op 20 augustus zal Griekenland het steunprogramma verlaten en weer op eigen benen staan.

De ministers van Financiën van de eurolanden zullen zich tijdens de Eurogroep op 24 mei buigen over het akkoord dat nu is gesloten. Dan wordt ook gesproken over de aanpak van de Griekse schuldenberg van 320 miljard euro.

Europa geeft 180 miljoen extra voor opvang vluchtelingen

De Europese Commissie stelt 180 miljoen euro extra noodhulp beschikbaar voor de opvang van vluchtelingen in Griekenland.

Het geld is bestemd voor uitbreiding van het Emergency Support to Integration & Accommodation (ESTIA)-programma dat vluchtelingen helpt bij huisvesting buiten de kampen en hen financiële bijstand geeft.

Aan het eind van het jaar moeten er met het geld 4000 extra accommodaties voor vluchtelingen buiten de Griekse kampen zijn gerealiseerd. Het grootste deel van de gehuurde appartementen zal zich in steden en dorpen op het Griekse vasteland bevinden,  op de Griekse eilanden worden maximaal 2000 plaatsen gecreëerd.

“Onze humanitaire programma’s voor vluchtelingen in Griekenland zijn een duidelijk en luid signaal van Europese solidariteit”, zegt EU-commissaris voor humanitaire hulp en crisisbeheersing Christos Stylianides in een persverklaring. “Ons ESTIA-programma boekt echte resultaten die het leven van mensen ten goede te verbeteren.”

ESTIA werd in juli 2017 opgericht in samenwerking met het VN-vluchtelingenagentschap UNHCR en werkt in overeenstemming met het ‘uit de kampen’-beleid van de Griekse overheid. Tot dusver zijn er meer dan 23.000 opvangplaatsen gecreëerd en is een bijstandsprogramma opgezet om meer dan 41.000 vluchtelingen en asielzoekers te helpen.

In totaal heeft de Europese Commissie 1,5 miljard euro beschikbaar gesteld aan Griekenland voor het beheer van de humanitaire situatie, migratie en buitengrenzen. Momenteel verblijven er zo’n 45.000 vluchtelingen en migranten in Griekenland.

Nog altijd komen er bijna dagelijks groepen migranten en vluchtelingen aan op de Griekse eilanden. Vandaag redde de Griekse kustwacht een boot met 30 mensen voor de kust van Samos. Vorige week arriveerden op Lesbos in één dag 300 mensen, die in acht boten de oversteek vanaf Turkije hadden gemaakt.

• Factsheet ‘Griekenland: reactie op de vluchtelingencrisis’

Groen licht voor laatste miljarden uit noodfonds

Griekenland krijgt in februari 5,7 miljard euro uit het Europese noodfonds ESM. In het voorjaar kan dan nog een laatste miljard volgen.

Dat hebben de ministers van Financiën van de Eurozone in Brussel besloten. Voordat de tranche van de lening daadwerkelijk wordt uitbetaald moet Griekenland wel haast maken met een aantal laatste maatregelen. Van de 110 gevraagde hervormingen zijn er 95 – in ieder geval op papier – doorgevoerd.

Als ook de laatste puntjes op de ‘i’ zijn gezet, kan Griekenland het lopende steunprogramma verlaten. Het derde steunprogramma begon in de zomer van 2015 en wordt naar verwachting in augustus afgerond. Dat betekent dat Griekenland dan weer een ‘normaal’ lid van de Eurozone wordt, al moet het nog wel een verplicht nazorgprogramma volgen. De Europese Commissie en het ESM controleren dan twee keer per jaar de begroting en andere economische cijfers.

Sinds 2010 was Griekenland afhankelijk van internationale geldschieters. Het land moest wel talloze hervormingen doorvoeren en draconisch bezuinigen om aanspraak te kunnen maken op de noodleningen. Het Griekse huishoudboekje is nu op orde en de groeiverwachtingen zijn positief.

De in totaal 6,7 miljard euro is de laatste gunstige lening die nodig is om weer op eigen benen te kunnen staan en tegen normale tarieven op de financiële markten te kunnen lenen. De komende maanden wordt nog onderhandeld over schuldverlichting voor Griekenland.

• Felle protesten, maar omstreden wetten komen er

EC: ‘Stop strenger toezicht op Griekse begroting’

De Europese Commissie vindt dat Griekenland niet langer op het financiële strafbankje hoeft te zitten vanwege het grote begrotingstekort. In een advies aan de Europese Raad zegt de commissie dat de buitensporigtekortprocedure (BTP) stopgezet kan worden.

De BTP is bedoeld voor EU-lidstaten met een te hoog begrotingstekort. Deze lidstaten komen dan onder verscherpt toezicht te staan.

Griekenland staat sinds 2009 onder verscherpt toezicht. In 2009 bedroeg het tekort 15,1 procent van het bbp, maar dat was in 2016 omgebogen naar een overschot van 0,7%. Hoewel Griekenland in 2017 afkoerst op een tekort van 1,2%, komt het voor het tweede jaar op rij ruim onder de minimaal verlangde 3% van het bbp.

“Dit is een symbolisch moment”, zei EU-commissaris Pierre Moscovici van Economische en Financiële Zaken. “Na zo veel jaren van opofferingen door het Griekse volk plukt het land eindelijk de vruchten van zijn inspanningen. Griekenland is klaar om de bladzijde van bezuinigingen om te slaan en een nieuw hoofdstuk te openen van groei, investeringen en werkgelegenheid.”

Als het advies van de Europese Commissie wordt overgenomen, blijven alleen Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk onder strenger toezicht staan.