Italiaanse rechtbank maakt weg vrij voor Distomo-compensatie

De Griekse slachtoffers van het bloedbad van Distomo hebben het recht om ter compensatie beslag te leggen op Duitse bezittingen in een ander Europees land. Dat heeft het Hooggerechtshof in Italië deze week bepaald.

Op basis van deze uitspraak claimen de 296 eisers (overlevenden en familieleden van de slachtoffers van de nazi-gruweldaad tijdens de Tweede Wereldoorlog) minstens 25 miljoen euro schadevergoeding. Dit bedrag zou kunnen worden betaald uit de inkomsten van een Italiaans bedrijf dat goederenvervoer per spoor verzorgt en dat grotendeels in handen is van de Duitse spoorwegmaatschappij Deutsche Bahn.

Griekse rechtbank oordeelde al in 1997 dat de slachtoffers recht hebben op een schadevergoeding, maar ministers van Justitie hebben tot dusver geweigerd om het vereiste besluit tot confiscatie uit te vaardigen.

In 2004 stapte – de inmiddels overleden – Yiannis Stamoulis namens alle slachtoffers naar de Italiaanse rechtbank. Hij maakte daarbij gebruik van het recht om de zaak te laten behandelen in een ander Europees land waar Duitsland eigendommen of inkomsten heeft.

Bloedbad van Distomo

Op 10 juni 1944 vond één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland plaats. In twee uur tijd werden 218 inwoners (ongeveer een kwart van de totale bevolking) van Distomo, een dorp in Centraal-Griekenland, gedood als represaille voor een eerdere aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten.

Leden van de Waffen-SS gingen ieder huis in Distomo langs en vermoordden iedereen die binnen was. Vooral vrouwen, kinderen en ouderen werden gedood. Veel mannen bleven gespaard omdat ze op het moment van de aanval op het land aan het werk waren. Na de vergeldingsactie brandden de Duitse troepen het dorp plat.

• 10 juni 1944: Het bloedbad van Distomo
• Die zerstörten Leben von Distomo
• Foto’s: Overlevenden herdenken het Bloedbad van Distomo
• Haunting Images from the Nazi Massacre at Distomo

---

---

Meer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com

Griekenland eist alsnog Duitse herstelbetalingen

Het Griekse parlement heeft ingestemd met een voorstel om herstelbetalingen te eisen van Duitsland voor de schade en het leed dat werd aangericht tijdens de Tweede Wereldoorlog.

De motie werd goedgekeurd door de meerderheid van de parlementsleden die aanwezig waren bij het debat. De extreemrechtse Gouden Dageraad stemde tegen het voorstel.

De goedkeuring van het parlement maakt de weg vrij voor de Griekse regering om alle benodigde diplomatieke en juridische stappen te zetten. Premier Tsipras zei dat Griekenland een note verbale naar Berlijn zal sturen waarin de ‘onbetwistbare rechten’ van Griekenland op compensatie worden herhaald.

De claim heeft betrekking op de bezetterslening van Griekenland aan Duitsland, compensatie voor verwoeste steden en dorpen en families van slachtoffers, de vernietiging en diefstal van culturele artefacten en hongersnood. Tsipras noemde de herstelbetalingen in het parlement een ‘historische en morele plicht’.

Minstens 269,5 miljard euro

Een parlementaire commissie voltooide in juli 2016 een rapport over de Duitse oorlogsschuld. Uit berekeningen bleek dat de Duitsers nog minstens 269,5 miljard euro aan Griekenland moeten betalen.

Dat er niet eerder officieel werk is gemaakt van de claim is te wijten aan het feit dat de Griekse regering de kwestie niet wilde aankaarten voordat het Europese financiële hulpprogramma was beëindigd. De premier verwierp het argument dat Griekenland de claims gebruikt om te onderhandelen over een vermindering van zijn schuldenlast. “Deze weerzinwekkende bewering zegt meer over degenen die dat bedacht hebben.”

Het is niet de eerste keer dat Griekenland eist dat Berlijn over de brug komt met herstelbetalingen. Maar Duitsland heeft steeds alle verzoeken afgewezen. De woordvoerder van de Duitse regering, Steffen Seibert, herhaalde gisteren het standpunt van Berlijn over de kwestie. “De kwestie van Duitse herstelbetalingen is afdoende geregeld, zowel juridisch als politiek”, zei hij. Seibert voegde eraan toe dat Duitsers ‘zich bewust zijn van hun historische verantwoordelijkheid’.

Zwaar geleden onder Duitse bezetting

In de Tweede Wereldoorlog hebben de Grieken zwaar geleden onder de Duitse bezetting (april 1941-oktober 1944). Hele dorpen werden uitgemoord door de nazi’s, grondstoffen werden gestolen en 80 procent van de Griekse industrie werd verwoest. Tienduizenden Grieken stierven de hongerdood.

De nazi’s eisten van de Griekse nationale bank een zogenaamde ‘bezetterslening’ van 476 miljoen Reichsmark (dat zou nu een bedrag van ongeveer 11 miljard euro zijn) tegen 0 procent rente. Bovendien moest Griekenland maandelijks miljarden drachmen betalen om de Duitse bezettingslegers te onderhouden.

Deze oorlogsschuld is nooit afbetaald, zeggen de Grieken. De Duitsers ontkennen dat ze Griekenland iets verschuldigd zijn voor de Tweede Wereldoorlog omdat het Athene in 1960 een bedrag van 115 miljoen Duitse mark heeft betaald om de individuele geleden schade te dekken. Griekenland meent dat dit bedrag slechts een aanbetaling was en geen volledige vergoeding.

• Duits echtpaar betaalt deel van oorlogsschuld
• Nazis’ stolen ‘loan’ from Greek bank: Will Germany pay it back?
• Opnieuw Duitse excuses voor nazi-misdaden

Meer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com

Opnieuw Duitse excuses voor nazi-misdaden

Duitsland heeft opnieuw zijn excuses aangeboden voor de gruweldaden van de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog in Griekenland. Toch is het land niet bereid om te praten over herstelbetalingen. Dat zei Bondspresident Frank-Walter Steinmeier tijdens zijn bezoek aan Athene. Duitsland zegt dat alle claims al zijn afgewikkeld.

Steinmeier bezocht vandaag het voormalige concentratiekamp in Chaidari, bij Athene, waar meer dan 25.000 mensen tijdens de bezetting werden geïnterneerd. “We buigen voor de slachtoffers en verontschuldigen ons vooral. In dit kamp zijn onvoorstelbare gruweldaden gepleegd”, zei de Duitse president daarna tijdens een ontmoeting met premier Alexis Tsipras. “Wij Duitsers kunnen de verantwoordelijkheid van het verleden niet ontlopen. We dragen historische verantwoordelijkheid. We brengen morele verantwoordelijkheid. Daar bestaat geen discussie over.”

“We hebben nu de plicht om de nieuwe generaties voor te bereiden op een toekomst zonder vooroordelen en wrok en samen te werken om een gemeenschappelijk Europa te bevorderen”, zei Steinmeier. Premier Tsipras zei dat het bezoek van Steinmeier een kans was voor een nieuwe start in de bilaterale betrekkingen, maar voegde eraan toe: “Natuurlijk betekent dit niet dat we het moeten vergeten of dat we een van onze geschillen uit het verleden onder het tapijt kunnen vegen.”

Steinmeier sprak ook met de Griekse president Prokopis Pavlopoulos. Voorafgaand aan die ontmoeting legde de Duitse president een krans bij het graf van de onbekende soldaat. Steinmeier en Pavlopoulos gaan morgen naar Kalamata om gezamenlijk de 74e herdenking van de bevrijding van Athene bij te wonen. Deze dag wordt algemeen beschouwd als het einde van de nazi-bezetting van Griekenland.

Bezetterslening van 476 miljoen Reichsmark

In de Tweede Wereldoorlog hebben de Grieken zwaar geleden onder de Duitse bezetting (april 1941-oktober 1944). Hele dorpen werden uitgemoord door de nazi’s, grondstoffen werden gestolen en 80 procent van de Griekse industrie werd verwoest. Tienduizenden Grieken stierven de hongerdood.

De nazi’s eisten van de Griekse nationale bank een zogenaamde ‘bezetterslening’ van 476 miljoen Reichsmarks (dat zou nu een bedrag van ongeveer 11 miljard euro zijn) tegen 0 procent rente. Bovendien moest Griekenland maandelijks miljarden drachmen betalen om de Duitse bezettingslegers te onderhouden.

Deze oorlogsschuld is nooit afbetaald, zeggen de Grieken. De Duitsers ontkennen dat ze Griekenland iets verschuldigd zijn voor de Tweede Wereldoorlog omdat het Athene in 1960 een bedrag van 115 miljoen Duitse mark heeft betaald om de individuele geleden schade te dekken. Griekenland meent dat dit bedrag slechts een aanbetaling was en geen volledige vergoeding.

‘Kans op betalen is nul’

In 2015 eiste premier Alexis Tsipras dat Duitsland de volledige herstelbetalingen aan Griekenland zou betalen. Hij noemde het een ‘historische plicht’ van Duitsland. Een parlementaire commissie becijferde dat het nu zou gaan om een bedrag van bijna 279 miljard euro.

De toenmalige Duitse minister van Economische Zaken en vice-bondskanselier Sigmar Gabriel zei dat na de hereniging van West- en Oost-Duitsland in 1990 een streep is gezet onder de Tweede Wereldoorlog en dat de kans op herstelbetalingen ‘nul’ is.

• Pavlopoulos: Greece’s WWII claims ‘legally active and judicially enforceable’
• Nazis’ stolen ‘loan’ from Greek bank: Will Germany pay it back?
• ‘Terugbetalen oorlogsschuld is morele kwestie’

Meer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com

Berlijn en Athene sluiten deal over terugsturen migranten

Duitsland heeft een akkoord gesloten met Griekenland over de terugname van migranten. Een woordvoerster van het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken maakte dat bekend.

Het akkoord geldt voor vluchtelingen die in Griekenland asiel hebben aangevraagd en zijn geregistreerd door het Eurodac-systeem, maar doorreizen en via Oostenrijk in Duitsland aankomen. Afgesproken is dat Berlijn deze mensen binnen 48 uur mag terugsturen naar Griekenland.

Als tegenprestatie heeft Duitsland beloofd de achterstand in aanvragen voor gezinshereniging voor het eind van 2018 weg te werken en een aantal betwiste gevallen opnieuw te bekijken. Eerder deze week sloot Duitsland al een vergelijkbaar akkoord met Spanje. Verwacht wordt dat binnenkort ook een deal met Italië wordt gesloten.

Omdat de deal betrekking heeft op een beperkt aantal migranten, zal er in praktijk niet veel veranderen, schrijft de Duitse krant Die Welt. Sinds half juni kwamen bij de Duits-Oostenrijkse grens ongeveer 150 mensen aan die al in een ander EU-land asiel hadden aangevraagd. Bijna de helft deed dat in Italië.

De Duitse minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer is tevreden met het akkoord. “De ondertekening van het akkoord met Griekenland is een verdere stap op de weg naar een meer ordelijke regels in de Europese migratiepolitiek.”

Sinds 2011 mochten asielzoekers niet worden teruggestuurd naar Griekenland. Het Europese mensenrechtenhof en het Europees Hof van Justitie hadden dat verboden omdat de opvang in Griekenland onder de maat was. In 2016 bepaalde Eurocommissaris Dimitris Avramopoulos (migratie) dat vanaf maart 2017 weer geleidelijk mensen teruggestuurd kunnen worden.

• EU: Migranten terugsturen naar Griekenland mag

Duitsland maakte 2,9 miljard winst met hulp aan Griekenland

Duitsland heeft sinds het eerste reddingsplan voor Griekenland in 2010 ongeveer 2,9 miljard euro verdiend aan rentewinst. Dat blijkt uit het officiële antwoord van de regering op een vraag van De Groenen.

De winst komt voornamelijk uit de aankoop van Griekse staatsobligaties onder het zogenaamde Securities Markets Program (SMP) van de Europese Centrale Bank. De afspraak was dat de SMP-winsten van andere eurolanden aan Griekenland werden uitbetaald als Athene aan alle verplichtingen zou voldoen.

Duitsland deed dat volgens het antwoord van de regering twee keer. In 2013 werd door de Bundesbank (de Duitse centrale bank) 527 miljoen euro winst overgedragen aan Griekenland, in 2014 ging ongeveer 387 miljoen naar het Europese noodfonds (ESM). In 2013 werd een totaal van twee miljard euro naar Griekenland overgemaakt. In 2014 ging ongeveer 1,8 miljard euro naar een geblokkeerde rekening van het ESM.

Het document van het ministerie van Financiën laat zien dat de Bundesbank tegen het einde van vorig jaar 3,4 miljard euro aan rente had verdiend op Griekse obligaties die in 2010-11 waren gekocht. In totaal blijft er een winst over van 2,9 miljard euro.

“In tegenstelling tot alle rechtse mythen, profiteerde Duitsland massaal van de crisis in Griekenland”, zei Sven-Christian Kindler, het parlementslid van De Groenen die de vraag aan het ministerie van Financiën stelde. “Het kan niet zo zijn dat de federale overheid de Duitse begroting herkapitaliseert met miljarden aan Griekse rente-inkomsten.”

Hij pleit daarom voor schuldverlichting voor de Grieken. “Griekenland heeft hard gewerkt en zijn verplichtingen nagekomen, nu moet de Eurogroep zijn belofte nakomen”, aldus Kindler.

Strengere controles voor Grieken op Duitse luchthavens

Griekenland heeft een diplomatieke klacht ingediend bij Duitsland over de behandeling van Griekse burgers die die per vliegtuig arriveren op een Duitse luchthaven. Sinds 12 november worden zij onderworpen aan strengere veiligheidschecks dan andere inwoners van een Schengenland.

Op social media verschenen de afgelopen dagen verschillende verhalen van Grieken die hun frustratie uitspreken over de nieuwe regels. Ze noemen de manier waarop ze op Duitse luchthavens werden behandeld ‘vernederend’.

“Nadat we met een vlucht van Aegean Airlines waren geland in Frankfurt werden we via de achteruitgang van het vliegtuig naar buiten geleid”, vertelt een reiziger aan de krant Kathimerini. “Daar lieten ze ons staan in de kou, toen werden we in een bus gezet en naar een afgelegen gedeelte gebracht waar we een half uur in de rij moesten staan. Daarna werden we intensief verhoord door luchthavenofficials.”

Nationale veiligheid in gevaar

Duitsland beweert dat steekproefsgewijze controles op luchthavens in het hele land hebben aangetoond dat in de periode januari-oktober 2017 sprake was van ongeveer 1000 illegale aankomsten vanuit Griekenland; een veelvoud van alle andere vluchten uit Schengenlanden.  In een verklaring op de website van het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken zegt minister Thomas de Maizière dat Duitsland zijn landsgrenzen beter moet beschermen omdat de nationale veiligheid wordt bedreigd.

“Duitsland en andere EU-landen hebben dramatische terreuraanslagen meegemaakt. De veiligheidssituatie in Europa blijft gespannen. De bescherming van de buitengrenzen schiet tekort en illegale migratie binnen het Schengen-gebied stopt niet”, schrijft De Maizière.

De verscherpte veiligheidscontroles van de Duitse binnengrenzen zijn op 12 november ingegaan en gelden alleen voor de Duits-Oostenrijkse landsgrens en vluchten vanuit Griekenland naar Duitsland. De nieuwe maatregelen duren tot mei 2018.

Schengenverdrag

Burgers van de lidstaten die het Schengenverdrag hebben ondertekend mogen binnen deze landen vrij reizen. De controle van personen gebeurt aan de buitengrenzen van het Schengengebied.

De Schengenlanden kunnen bij bijzondere omstandigheden tijdelijke ontheffing van het verdrag vragen. Door de toename van het aantal vluchtelingen is het verdrag onder druk komen te staan.

Terreurverdachte vliegt van Hamburg naar Athene

Vorige week werd bekend dat een man die in Duitsland wordt verdacht van lidmaatschap van een terroristische organisatie en onderzocht wordt door de Duitse justitie , in oktober van Hamburg naar Athene is gevlogen. Daarna is hij verder gereisd naar Turkije. De man had een enkelband om, maar kon ongehinderd op het vliegtuig stappen. De 35-jarige Syriër was in 2015 naar Duitsland gekomen.

Commotie bij Distomo-herdenking

Voormalig parlementsvoorzitter en Syriza-politica Zoe Konstantopoulou heeft een relletje veroorzaakt bij de officiële herdenking van het bloedbad van Distomo.

Konstantopoulou hield de Duitse ambassadeur tegen toen hij tijdens de ceremonie een krans wilde leggen bij het oorlogsmonument. Ze zei dat hij eerst een vergoeding voor de oorlogsschade moest betalen. “U heeft het recht niet”, aldus Konstantopoulou. “U moet de slachtoffers vergoeden.” Met haar actie oogstte de politica applaus, maar ook boe-geroep.

De 94-jarige verzetsheld Manolis Glezos maakte een einde aan de commotie. Hij pakte de Duitse ambassadeur Peter Schoof bij de hand en legde samen met hem de krans. “Het kind van een dader, het maakt niet uit wat en hoeveel misdaden zijn ouders hebben gepleegd, kan daar niets aan doen”, zei Glezos.

Glezos beklom in de nacht van 30 mei 1941 met medestrijder Apostolos Santas de Akropolis om de nazi-vlag te verwijderen. Het was één van de eerste en belangrijkste daden van het Griekse verzet. Tijdens de oorlog werd Glezos drie keer gearresteerd en herhaaldelijk gemarteld.

Het bloedbad van Distomo is  één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland. Op 10 juni 1944 vermoordden SS-troepen  218 inwoners van het bergdorpje in Centraal-Griekenland als represaille voor een aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten.

• Profiel: Manolis Glezos, geboren communist
• 10 juni 1944: Het bloedbad van Distomo

 

Duitse minister: Schuldverlichting voor Grieken

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Sigmar Gabriel vindt dat er concreet werk gemaakt moet worden van schuldverlichting voor Griekenland.

“Steeds opnieuw wordt een schuldverlichting beloofd aan Griekenland wanneer de hervormingen worden doorgevoerd”, zegt Gabriel in de Süddeutsche Zeitung. “Nu moeten we die beloftes waarmaken. Het mag niet mislukken als gevolg van een Duits verzet.” De SPD-politicus gaat daarmee in tegen de minister van Financiën Wolfgang Schäuble (CDU), die fel tegen verlichting van de Griekse schuld is.

Schäuble meent dat het akkkoord van de eurogroep van mei 2016 moet blijven gelden. Daarin is opgenomen dat pas na het aflopen van het huidige hulpprogramma in de zomer van 2018 beslist zal worden over een mogelijke schuldverlichting voor de Grieken. Volgens de Duitse minister helpt een verlichting van de Griekse schuldenlast niet bij een duurzame groei van de economie, maar heeft het juist een tegengesteld effect.

Vandaag komen de ministers van Financiën van de Eurozone bij elkaar in Brussel om te praten over verdere hulpleningen voor Griekenland. Athene heeft in juli geld nodig om een deel van de voorgaande leningen te kunnen afbetalen. Griekenland is al sinds 2010 afhankelijk van financiële steun van de eurozone en het Internationaal Monetair Fonds. De leningen van bijna 260 miljard euro hebben een looptijd tot 2058.

Vorige week stemde het Griekse parlement met een kleine meerderheid in met een nieuw pakket bezuinigingsmaatregelen dat 4,9 miljard euro moet opleveren.

• Heeft Griekenland geluisterd naar haar schuldeisers?
• Schäuble: Hervormingen zijn beter dan schuldverlichting
• Wie is ‘Herr Nein’?

Tsipras herhaalt eis Duitse herstelbetalingen

Tijdens de herdenking van het bloedbad in Kommeno (1943) herhaalde premier Tsipras nog een keer dat Duitsland een schadevergoeding moet betalen voor het leed dat de nazi’s hebben aangericht in Griekenland.

Volgens de premier zal Athene eerst proberen de Duitse regering langs diplomatieke weg te bewegen tot betalen. Maar ‘als het nodig is’ stappen we naar de rechter, zei Tsipras. Kommeno is één van de dorpen waarvan de bevolking tijdens vergeldingsacties werd vermoord. In augustus 1943 executeerden de nazi’s 317 inwoners van Kommeno, waarna het dorp werd platgebrand.

In de Tweede Wereldoorlog hebben de Grieken zwaar geleden onder de Duitse bezetting. Hele dorpen werden uitgemoord door de nazi’s en grondstoffen werden gestolen. In Athene stierven mensen de hongerdood. Na de oorlog is de oorlogsschuld nooit betaald, zeggen de Grieken.

Een parlementaire commissie voltooide in juli een rapport over de Duitse oorlogsschuld. De commissie becijferde dat de Duitsers nog 269,5 miljard euro aan Griekenland moet betalen. In september stemt het Griekse parlement over het rapport.  Critici zeggen dat Tsipras de kwestie nu opnieuw heeft aangekaart om de aandacht af te leiden van de onderhandelingen over een derde steunprogramma die in het najaar op het programma staan.

Het is niet de eerste keer dat Griekenland eist dat Berlijn over de brug komt met herstelbetalingen. Maar Duitsland heeft alle verzoeken afgewezen en ook deze keer lijken de Grieken bot te vangen. Volgens het Duitse Handelsblatt beschouwt Duitsland de kwestie van herstelbetalingen als gesloten. Tabloidkrant Bild benadrukt dat Berlijn de Griekse eis ‘volledig verwerpt’.

De nazibezetting in Griekenland begon in april 1941 na een inval van Duitse en Italiaanse troepen. De bezetting duurde tot oktober 1944 toen de Duitsland en satellietstaat Bulgarije zich uit het Griekse vasteland terugtrokken. Kreta en andere Egeïsche eilanden stonden nog tot juni 1945 onder Duits bewind.

 

Meer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com

Duitse president staat open voor herstelbetalingen

Duitsland moet erover nadenken wat het kan doen om de massaslachtingen van de Tweede Wereldoorlog te compenseren. Dat heeft de Duitse president Joachim Gauck gezegd.

Gauck deed hiermee een handreiking aan Griekenland. Dat eist compensatie van Duitsland voor het bloedbad in Distomo in 1944, maar de regering van bondskanselier Angela Merkel weigert dat.

In een interview Süddeutsche Zeitung zegt Gauck: “We zijn niet alleen de mensen die we vandaag zijn, maar ook de nazaten van de mensen die in de Tweede Wereldoorlog een spoor van verwoesting door Europa hebben getrokken, onder andere in Griekenland, waarover we beschamend lang weinig hebben geweten.”

“Het is goed wanneer een land met historisch bewustzijn, zoals het onze, uitzoekt welke mogelijkheden er zijn voor Wiedergutmachung“, zegt de president. De Süddeutsche Zeitung publiceert het interview met Gauck morgen, maar heeft een deel ervan nu al naar buiten gebracht.

Griekenland wil in totaal bijna 279 miljard euro vergoeding voor de bezetting door nazi-Duitsland tussen 1941 en 1944. Zo zou er 28 miljoen euro moeten worden uitgekeerd aan nabestaanden van het bloedbad in Distomo. Leden van de Waffen-SS vermoordden toen in twee uur tijd 218 mannen, vrouwen en kinderen.