Op 10 juni 1944 vond één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland plaats: het bloedbad van Distomo.
In twee uur tijd werden 218 inwoners (ongeveer een kwart van de totale bevolking) van het bergdorpje in Centraal-Griekenland gedood als represaille voor een aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten. Leden van de Waffen-SS gingen ieder huis in Distomo langs en vermoordden iedereen die binnen was. Na de vergeldingsactie brandden de Duitse troepen het dorp plat. Lees verder >>
De Griekse slachtoffers van het bloedbad van Distomo hebben het recht om ter compensatie beslag te leggen op Duitse bezittingen in een ander Europees land. Dat heeft het Hooggerechtshof in Italië deze week bepaald.
Op basis van deze uitspraak claimen de 296 eisers (overlevenden en familieleden van de slachtoffers van de nazi-gruweldaad tijdens de Tweede Wereldoorlog) minstens 25 miljoen euro schadevergoeding. Dit bedrag zou kunnen worden betaald uit de inkomsten van een Italiaans bedrijf dat goederenvervoer per spoor verzorgt en dat grotendeels in handen is van de Duitse spoorwegmaatschappij Deutsche Bahn.
Griekse rechtbank oordeelde al in 1997 dat de slachtoffers recht hebben op een schadevergoeding, maar ministers van Justitie hebben tot dusver geweigerd om het vereiste besluit tot confiscatie uit te vaardigen.
In 2004 stapte – de inmiddels overleden – Yiannis Stamoulis namens alle slachtoffers naar de Italiaanse rechtbank. Hij maakte daarbij gebruik van het recht om de zaak te laten behandelen in een ander Europees land waar Duitsland eigendommen of inkomsten heeft.
Bloedbad van Distomo
Op 10 juni 1944 vond één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland plaats. In twee uur tijd werden 218 inwoners (ongeveer een kwart van de totale bevolking) van Distomo, een dorp in Centraal-Griekenland, gedood als represaille voor een eerdere aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten.
Leden van de Waffen-SS gingen ieder huis in Distomo langs en vermoordden iedereen die binnen was. Vooral vrouwen, kinderen en ouderen werden gedood. Veel mannen bleven gespaard omdat ze op het moment van de aanval op het land aan het werk waren. Na de vergeldingsactie brandden de Duitse troepen het dorp plat.
Voormalig parlementsvoorzitter en Syriza-politica Zoe Konstantopoulou heeft een relletje veroorzaakt bij de officiële herdenking van het bloedbad van Distomo.
Konstantopoulou hield de Duitse ambassadeur tegen toen hij tijdens de ceremonie een krans wilde leggen bij het oorlogsmonument. Ze zei dat hij eerst een vergoeding voor de oorlogsschade moest betalen. “U heeft het recht niet”, aldus Konstantopoulou. “U moet de slachtoffers vergoeden.” Met haar actie oogstte de politica applaus, maar ook boe-geroep.
De 94-jarige verzetsheld Manolis Glezos maakte een einde aan de commotie. Hij pakte de Duitse ambassadeur Peter Schoof bij de hand en legde samen met hem de krans. “Het kind van een dader, het maakt niet uit wat en hoeveel misdaden zijn ouders hebben gepleegd, kan daar niets aan doen”, zei Glezos.
Glezos beklom in de nacht van 30 mei 1941 met medestrijder Apostolos Santas de Akropolis om de nazi-vlag te verwijderen. Het was één van de eerste en belangrijkste daden van het Griekse verzet. Tijdens de oorlog werd Glezos drie keer gearresteerd en herhaaldelijk gemarteld.
Het bloedbad van Distomo is één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland. Op 10 juni 1944 vermoordden SS-troepen 218 inwoners van het bergdorpje in Centraal-Griekenland als represaille voor een aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten.
Op 10 juni 1944 vond één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland plaats: het bloedbad van Distomo.
In twee uur tijd werden 218 inwoners (ongeveer een kwart van de totale bevolking) van het bergdorpje in Centraal-Griekenland gedood als represaille voor een aanval van Griekse partizanen op drie Duitse soldaten. Leden van de Waffen-SS gingen ieder huis in Distomo langs en vermoordden iedereen die binnen was. Na de vergeldingsactie brandden de Duitse troepen het dorp plat.
Vooral (zwangere) vrouwen en kinderen werden vermoord bij de vergeldingsactie. Veel mannen bleven gespaard omdat ze op het moment van de aanval op het land aan het werk waren. Van de 218 slachtoffers waren er 53 jonger dan zestien jaar. Sommigen waren zelfs nog baby’s. Een nabestaande vertelde in 2012 in Trouw dat de Duisters buiken van zwangere vrouwen opengesneden en de foetussen vertrapten.
Symbool van gruwelijkheden
Nieuwsuur maakte vorig jaar een reportage in Distomo en sprak daar met de 87-jarige Dimitris Tzitzikos die destijds zag hoe de nazi’s van deur tot deur trokken. “Waar we ook keken, was bloed. Ze lieten niemand leven. Mannen, honden, vrouwen, kleine kinderen, ze vermoordden iedereen”, vertelt hij.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog voerden de nazi’s ook in andere Griekse dorpen vergelijkbare ‘vergeldingsacties’ uit. Maar het Bloedbad van Distomo staat symbool voor alle gruwelijkheden die in Griekenland hebben plaatsgevonden.
Het Amerikaanse tijdschrift Time Magazine publiceerde op 27 november 1944 een indringende fotoreportage van fotograaf Dmity Kessel. De foto van Maria Pantiska, die bij de massamoord haar moeder verloor, ging de hele wereld over.
De Leugen van Distomo
In 2006 werd er een documentaire over Distomo gemaakt: Ein Lied für Argyris. De film gaat over Argyris Sfountouris, die als 4-jarig jongetje het bloedbad overleefde maar wel dertig familieleden verloor, waaronder zijn beide ouders. Via een weeshuis in Athene belandde hij uiteindelijk door het Rode Kruis in Zwitserland, waar hij wiskunde en astrofysica studeerde.
Sfountouris voert al sinds 1995 samen met andere nabestaanden een gerechtelijke procedure tegen de Duitse regering voor herstelbetalingen vanwege de gruweldaden tijdens de oorlog. Sfountouris heeft een heel archief opgebouwd over de gebeurtenissen van 10 juni 1944. Hij noemt het ‘de Leugen van Distomo’ omdat Duitsland het bloedbad niet beschouwt als een oorlogsmisdaad maar als ‘een maatregel in het kader van de oorlog’
In 2001 wees een Griekse rechter de nabestaanden een schadevergoeding toe. Maar de Griekse regering verhinderde destijds dat Duits staatseigendom in Griekenland verkocht zou worden om het vonnis uit te voeren, uit angst dat het de betrekkingen met Duitsland zou schaden. De zaak is nog altijd niet afgerond.
Duitsland moet erover nadenken wat het kan doen om de massaslachtingen van de Tweede Wereldoorlog te compenseren. Dat heeft de Duitse president Joachim Gauck gezegd.
Gauck deed hiermee een handreiking aan Griekenland. Dat eist compensatie van Duitsland voor het bloedbad in Distomo in 1944, maar de regering van bondskanselier Angela Merkel weigert dat.
In een interview Süddeutsche Zeitung zegt Gauck: “We zijn niet alleen de mensen die we vandaag zijn, maar ook de nazaten van de mensen die in de Tweede Wereldoorlog een spoor van verwoesting door Europa hebben getrokken, onder andere in Griekenland, waarover we beschamend lang weinig hebben geweten.”
“Het is goed wanneer een land met historisch bewustzijn, zoals het onze, uitzoekt welke mogelijkheden er zijn voor Wiedergutmachung“, zegt de president. De Süddeutsche Zeitung publiceert het interview met Gauck morgen, maar heeft een deel ervan nu al naar buiten gebracht.
Griekenland wil in totaal bijna 279 miljard euro vergoeding voor de bezetting door nazi-Duitsland tussen 1941 en 1944. Zo zou er 28 miljoen euro moeten worden uitgekeerd aan nabestaanden van het bloedbad in Distomo. Leden van de Waffen-SS vermoordden toen in twee uur tijd 218 mannen, vrouwen en kinderen.
Het Duitse televisieprogramma Die Anstalt maakt scherpe politieke satire. In de laatste aflevering nemen de makers de trojka en de rol van Duitsland in de Griekse schuldencrisis op de hak.
In het ZDF-programma bezoekt de trojka een Grieks restaurant. De stoelen en de kok worden wegbezuinigd en het tafelzilver wordt genationaliseerd. De eigenaar van de zaak wil het bedrag dat hij daarvoor ontvangt investeren in zijn onderneming. “Geld steken in een zaak die geen eigen stoelen, bestek en kok heeft? Jullie Grieken leren het ook nooit”, is de reactie van de trojka.
In de slotscène komen de herstelbetalingen uit de Tweede Wereldoorlog aan de orde. Met het bloedbad van Distomo als voorbeeld, wordt Duitsland verweten geen verantwoordelijkheid te hebben genomen. Argyris Sfountouris, die 30 familieleden verloor bij deze massamoord, zorgt voor een ontroerend en indrukwekkend einde. (Over zijn verhaal is in 2006 ook een documentaire gemaakt: Ein Lied für Argyris)
Een fragment uit Die Anstalt ging al viraal – met name in Griekenland, waar aangenaam verrast werd gereageerd op de satire, nu is ook de complete uitzending via internet te bekijken. Voor wie het Duits of Grieks machtig is.
Griekenland klopte sinds de Tweede Wereldoorlog herhaaldelijk bij Duitsland aan voor terugbetaling van de oorlogsschuld. De Grieken willen onder meer schadeloosstelling voor oorlogsmisdrijven die de nazi’s hebben begaan, zoals het bloedbad bij Distomo.
Europacorrespondent Saskia Dekkers reisde voor Nieuwsuur naar het bergdorp in Centraal Griekenland. Op 10 juni 1944 vond daar één van de grootste gruweldaden van de nazitroepen in Griekenland plaats. De Waffen-SS vermoordde 218 dorpsbewoners, onder hen 53 kinderen jonger dan zestien jaar, en brandde het dorp plat als wraakactie.
Dekkers ontmoet in het dorp de 87-jarige Dimitris Tzitzikos. Hij was zestien toen hij zag hoe de nazi’s van deur tot deur trokken en iedereen neerschoten. “Waar we ook keken, was bloed. Ze lieten niemand leven. Mannen, honden, vrouwen, kleine kinderen, ze vermoordden iedereen.”
Griekenland en Duitsland lijken op ramkoers te liggen als het gaat om herstelbetalingen voor de Tweede Wereldoorlog.
Minister van Justitie Nikos Paraskevopoulos dreigt met onteigening van Duits vastgoed in het Griekenland als Berlijn niet over de brug komt. De uiteindelijke beslissing is echter aan premier Alexis Tsipras en zijn regering.
Paraskevopoulos baseert zich op een uitspraak van het Griekse hooggerechtshof uit 2000. Het Hof oordeelde dat inbeslagname en verpanding van Duitse bezittingen tot de mogelijkheid behoren om nabestaanden van slachtoffers van de massamoord in Distomo schadeloos te stellen.
Drie jaar eerder had een lagere rechtbank Duitsland veroordeeld tot het betalen van 28,6 miljoen euro aan de nabestaanden. De toenmalige Griekse minister van Justitie gaf daar geen gevolg aan.
Op 10 juni 1944 richtten Duitse militairen een bloedbad aan in Distomo, een plaatsje in Centraal-Griekenland. Leden van de Waffen-SS gingen ieder huis langs en vermoordden iedereen die zich binnen bevond. In twee uur tijd werden 218 Griekse mannen, vrouwen en kinderen vermoord als represaille voor een aanval van het Griekse verzet. Na de vergeldingsactie werd het dorp platgebrand.
Juristen en historici hebben in het verleden herhaaldelijk gezegd dat Athene weinig kans maakt op verdere herstelbetalingen. Maar de roep om Duitse herstelbetalingen aan Griekenland is de afgelopen maanden steeds luider geworden. Voor regeringspartij Syriza is het zelfs een principekwestie. Duitsland heeft de eisen telkens afgewezen.
“Wij vinden dat herstelbetalingen en schadevergoedingen zijn afgehandeld. We moeten ons concentreren op actuele zaken en hopelijk een goede toekomst”, liet de woordvoerder van bondskanselier Angela Merkel vandaag weten.
Het Goethe Instituut en het Duitse archeologisch instituut in Athene en de gebouwen van de Duitse scholen in Athene en Thessaloniki zouden op de ‘wenslijst’ van Griekenland staan.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle is kritisch over de beslissing van de Griekse regering om zich te scharen achter een schadeclaim voor een massamoord door de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Op 10 juni 1944 vermoordden Nazitroepen 218 inwoners van het Griekse dorpje Distomo. Het was één van de grootste gruweldaden die de nazi’s tijdens de oorlog in Griekenland begingen.
Overlevenden en nabestaanden van de slachtoffers van Distomo kregen tien jaar geleden van een Griekse rechter een schadevergoeding toegewezen, maar de Griekse regering verhinderde destijds dat Duits staatseigendom in Griekenland verkocht zou worden om het vonnis uit te voeren.
De regering was bang dat dit de betrekkingen met Duitsland zou schaden.De eisers togen daarop naar Italië, waar ze beslag lieten leggen op een Duitse villa bij het Comomeer.
De Griekse regering heeft nu laten weten de schadeclaim te steunen ‘om de herinnering aan diegenen zich opofferden voor het land te eren’. Westerwelle zegt geen begrip te hebben voor de beslissing van de Griekse regering. De minister zei te verwachten dat de immuniteit van de Duitse staat niet wordt geschonden.
“We zijn ons in Duitsland bewust van onze verantwoordelijkheid voor ons verleden en we zijn ons bewust van het lijden van de Griekse bevolking in de Tweede Wereldoorlog. Maar we blijven bij ons standpunt en vertrouwen erop dat onze juridisch onderbouwde mening voor de rechter zal zegevieren”, aldus Westerwelle.
Geplaatst door Natascha 
Griekenland en Duitsland lijken op ramkoers te liggen als het gaat om herstelbetalingen voor de Tweede Wereldoorlog.
De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Guido Westerwelle is 
Parakalo 