Griekenland waarschuwt bondgenoten voor conflictgevaar Turkije

De Griekse regering heeft de NAVO-partners, de Europese Unie en het hoofd van de Verenigde Naties schriftelijk verzocht om de steeds agressievere uitlatingen van buurland Turkije formeel te veroordelen.

Ze citeerde opmerkingen van de Turkse president Erdogan over de Griekse ‘bezetting’ van eilanden in de Egeïsche Zee die al decennia deel uitmaken van Griekenland en uitlatingen over het Griekse volk dat hij ‘verachtelijk’ noemde.

De huidige bilaterale spanningen zouden kunnen escaleren in een tweede openlijk conflict op Europees grondgebied, denken de Grieken. “Het is onaanvaardbaar dat wij bedreigingen ontvangen die de Griekse soevereiniteit in twijfel trekken”, zei premier Kyriakos Mitsotakis.

In de brieven, waarvan persbureau Associated Press kopieën inzag, zegt de Griekse minister van Buitenlandse Zaken Nikos Dendias dat het gedrag van Turkije – een NAVO-bondgenoot – door de drie instanties moet worden afgekeurd. De minister sprak van ‘neo-Ottomaanse intimidatie’ door het buurland.

“Door dit niet op tijd te doen of door de ernst van de zaak te onderschatten, lopen we het risico opnieuw getuige te zijn van een situatie die vergelijkbaar is met die zich momenteel in een ander deel van ons continent afspeelt”, schreef Dendias, met een verwijzing naar de oorlog in Oekraïne. “Dit is iets dat niemand van ons echt zou willen zien.”

Invasiedreigement

De Turkse president Erdogan herhaalde gisteren een nauwelijks verholen invasiedreigement dat hij ook in het weekend al had geuit. “Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan”, zei Erdogan, als reactie op vermeende Griekse bedreigingen.

Volgens Turkije schendt Griekenland internationale overeenkomsten door een militaire aanwezigheid op de eilanden in de Egeïsche Zee – waarvan Erdogan claimt dat ze Turks zijn. Athene antwoordde daarop dat het bereid is zijn soevereiniteit te verdedigen.

Ook beweert Erdogan dat Griekenland tijdens NAVO-oefeningen boven het oostelijke deel van de Middellandse Zee het Turkse luchtruim schendt. Dendias beschuldigde Turkije van 6100 schendingen van het Griekse luchtruim dit jaar en 1000 schendingen van de territoriale wateren. “Turkije schendt dagelijks de grenzen van onze nationale soevereiniteit”, zei hij.

• Greece complains to NATO and United Nations over Turkey’s remarks
• Erdogan dreigt Athene:  We kunnen zomaar toeslaan
• Athens bracing for months of tension with Ankara
• Mitsotakis wil opheldering over provocerende kaart Turkije

Erdogan dreigt Athene: We kunnen zomaar toeslaan

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft Griekenland gedreigd met een mogelijk militair ingrijpen. Hij zei dat dat Griekenland Turkse eilanden bezet houdt en dat Ankara ‘alles zal doen wat nodig is, als het moment daar is’.

“De prijs zal hoog zijn. We zeggen maar één ding tegen Griekenland: vergeet Smyrna niet. Op een nacht kunnen we zomaar toeslaan.” Erdogan refereerde daarmee aan september 1922 toen een deel van de Griekse bevolking van de stad Smyrna – het huidige Izmir – werd uitgemoord en meer dan een miljoen Grieken hun geboortegrond in Klein-Azië moesten ontvluchten.

Erdogan heeft de uitdrukking ‘op een nacht kunnen we zomaar toeslaan’ eerder gebruikt om te zinspelen op militaire acties tegen Koerdische militanten in Syrië en Irak. Hij maakte die dreigingen uiteindelijk meerdere keren waar.

De Turkse president claimt al langer dat de eilanden in de oostelijke Egeïsche Zee niet bij Griekenland horen, maar eigenlijk Turks zijn. Hij beschouwt het Vredesverdrag van Lausanne, dat in 1923 de landsgrenzen tussen Turkije en Griekenland bepaalde, als verraad.

De afgelopen jaren zijn de spanningen tussen de twee buurlanden regelmatig hoog opgelopen door diverse geschillen, waaronder territoriale aanspraken in de Egeïsche Zee en meningsverschillen over het luchtruim daar. De afgelopen 50 jaar liep het drie keer bijna uit op oorlog.

• Athens bracing for months of tension with Ankara
• Mitsotakis wil opheldering over provocerende kaart Turkije
• Felicitatie-tweet over ‘ramp in Klein-Azië’ valt verkeerd bij Grieken
• Grieken vechten goedkeuring term ‘TurkAegean’ aan
• Griekenland wil grens met Turkije volledig afsluiten

Athene: Kaarten bewijzen illegaliteit Turkse claims

Het Griekse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft op de website 16 kaarten gepubliceerd die moeten aantonen dat de Turkse claims over Griekse eilanden en gebieden in de Egeïsche Zee illegaal zijn.

Volgens het ministerie is het een poging om ‘het grote publiek meer bewust te maken van het Turkse revisionisme tussen 1973 en 2022’. De kaarten geven op een ‘levendige en onweerlegbare manier de Turkse illegale eenzijdige acties en claims weer’.

Illegale claims en acties

De kaarten beginnen chronologisch met de status quo die werd vastgelegd in de Verdragen van Lausanne (1923) en Parijs (1947). Vervolgens worden de Turkse claims gepresenteerd, te beginnen met de illegale vergunningen van de Turkse staatsoliemaatschappij (TPAO) voor de exploratie van olievelden in gebieden van het Griekse continentale plat in de Noord-Egeïsche Zee in 1973.

In de jaren tachtig volgde de poging om de Griekse verantwoordelijkheid voor opsporings- en reddingsdiensten in de helft van de Egeïsche Zee over te nemen. Daarna volgden de ‘grijze zone’-theorie, het verlenen van nieuwe vergunningen in het oostelijke Middellandse Zeegebied, de goedkeuring van de ‘Blue Homeland’ als officiële doctrine, het ‘Turks-Libische Memorandum’ en tot slot de meest recente Turkse eis om de Griekse Egeïsche eilanden te demilitariseren.

Met de gepubliceerde kaarten wil het Griekse ministerie van Buitenlandse Zaken de de omvang van het Turkse revisionisme documenteren. Volgens Griekenland schendt Turkije hiermee het internationaal (zee)recht en bedreigt het buurland de vrede, veiligheid en stabiliteit in de regio.

Hoog opgelopen spanningen

De spanningen tussen de twee NAVO-lidstaten zijn de afgelopen weken weer extreem hoog opgelopen. Met name het Turkse argument dat de Griekse soevereiniteit van de Egeïsche eilanden verband houdt met een verplichting om deze eilanden te demilitariseren, wekt de woede van de Grieken.

De Turkse president Erdogan beschouwt het Vredesverdrag van Lausanne, dat in 1923 de landsgrenzen tussen Turkije en Griekenland bepaalde, als verraad. “We hebben de huidige grenzen nooit vrijwillig geaccepteerd“, zei Erdogan in 2016.

Ook ruziën de twee buurlanden over aardgasvoorraden in de zeebodem van de Egeïsche Zee. Daarnaast zijn de Turken zijn boos over de nauwe samenwerking tussen de Grieken en de Verenigde Staten, die in Griekenland militaire bases hebben.

• De kaarten zijn te bekijken op de website van het ministerie
• Griekenland stapt naar VN vanwege Turkse claims
• Greece should demilitarize islands or Turkey may challenge their sovereignty, Cavusoglu warns

Griekenland verlengt dienstplicht met 3 maanden

De Griekse regering wil de dienstplicht verlengen van 9 naar 12 maanden. De maatregel gaat waarschijnlijk in mei in.

Het totale aantal militairen zou hierdoor moeten stijgen van ongeveer 100.000 naar 133.000. De regering vindt dit nodig vanwege het conflict met Turkije over gas- en olieboringen in de Egeïsche Zee en het oosten van Middellandse Zee.

Dienstplichtigen die langs de Turkse grens of op de Egeïsche eilanden dienen, zullen volgens de krant Kathimerini naar verwachting worden vrijgesteld van de verlengde diensttijd.

Mannen vanaf 19 jaar moeten verplicht het leger in in Griekenland, vrouwen kunnen dat vrijwillig doen.

Griekenland investeert traditioneel veel in defensie en bleef dat ook doen tijdens de financiële crisis. Volgens de meest recente gegevens van de NAVO geeft Athene 2,58 procent van zijn bruto binnenlands product uit aan militaire uitgaven.

Spanningen Griekenland en Turkije lopen verder op

Premier Kyriakos Mitsotakis is Frankrijk zeer dankbaar voor het versterken van zijn militaire aanwezigheid in het oostelijke Middellandse Zeegebied, waar de spanningen tussen Griekenland en Turkije steeds verder oplopen.

“Macron is een ware vriend van Griekenland en een fervent beschermer van de Europese waarden en internationale wetgeving”, twitterde Mitsotakis. Frankrijk stuurt marineschip de Lafayette en twee gevechtsvliegtuigen naar de regio om mee te doen met oefeningen van de Griekse marine.

Aanleiding voor de verhoogde militaire aanwezigheid in het gebied zijn de opgelopen spanningen tussen Griekenland en Turkije, door Turkse proefboringen naar olie en gas in het zeegebied tussen Cyprus en Kreta. Turkije noemt het betreffende gedeelte van Middellandse Zee ‘het blauwe moederland’. Maar Athene stelt dat Turkije binnendringt in gebieden die tot Griekenland behoren.

Morgen komen de Europese ministers van Buitenlandse Zaken bij elkaar om de kwestie te bespreken.

Leger in opperste staat van paraatheid

Volgens Mitsotakis moet Turkije de troepenmacht niet als bedreiging zien, “wij bedreigen niemand, maar we laten ons ook niet onder druk zetten”, zei de Griekse premier. “Maar laat het duidelijk zijn: een ongeluk zit in een klein hoekje zit, als zoveel troepen zich op één plek bevinden.”

Intussen is het Griekse leger in opperste staat van paraatheid gebracht en heeft de premier marine- en luchtmachtofficieren teruggeroepen van vakantie, schrijft The Guardian.

Illegale proefboringen

Begin deze week werden de spanningen opgevoerd toen het Turks onderzoeksschip Oruc Reis onder escorte van de Turkse marine de Griekse wateren binnenvoer om er onderzoek te doen op het Griekse continentale plat van de zeebodem. Griekenland riep Turkije op om ‘onmiddellijk zijn illegale activiteiten, die de vrede en veiligheid in de regio ondermijnen, te staken’. Ook vandaag is het schip illegaal de Griekse wateren binnengevaren.

Volgens de Turkse president Recep Tayyip Erdogan blijft de Oruc Reis tot zeker 23 augustus in het gebied. Erdogan noemde de houding van Griekenland in de Egeïsche en Middellandse Zee ‘kwaadaardig’, ook beschuldigde hij Frankrijk ervan Griekenland en Cyprus te ‘provoceren’ tot het nemen van ‘onrechtmatige stappen’.

Volgens Erdogan staat hij in zijn recht omdat het eilandje Kastellorizo (het meest oostelijk gelegen Griekse eiland) op slechts 2 kilometer van de Turkse kust ligt en 580 kilometer van het Griekse vasteland. “We hebben geen interesse in de rechten van een ander, maar we staan niet toe dat een ander land onze rechten afneemt”, zei Erdogan, die beweert niet uit zijn op escalatie van het conflicten (“zoals Athene”) maar de kwestie in dialoog wil oplossen.

Turkije claimt Griekse eilanden

Erdogan claimt al langer dat de eilanden in de oostelijke Egeïsche Zee niet bij Griekenland horen, maar eigenlijk Turks zijn. Hij beschouwt het Vredesverdrag van Lausanne, dat in 1923 de landsgrenzen tussen Turkije en Griekenland bepaalde, als verraad.  “We hebben de huidige grenzen nooit vrijwillig geaccepteerd”, zei hij in 2016.

• Erdogan says Greece attacked Oruc Reis, ‘got their first answer today
• FM Dendias: Turkish illegality dangerous for the region’s security and stability
• Griekenland stuurt aan op sancties tegen Turkije
• Griekenland woedend over maritieme deal tussen Turkije en Libië
• Conflict Turkije en Griekenland bedreigt hele Middellandse Zeeregio
• Kaart Turkse kustwacht claimt helft Egeïsche Zee

Griekenland stuurt aan op sancties tegen Turkije

De spanning tussen Griekenland en Turkije loopt verder op. Aanleiding is een bericht van de Turkse marine waarin seismisch onderzoek in het zeegebied tussen Cyprus en Kreta wordt aangekondigd. Die aankondiging van Turkije zette Griekenland op scherp.

Premier Kyriakos Mitsotakis stuurt aan op EU-sancties tegen Turkije. “Het opleggen van sancties door de EU aan Turkije wordt eenrichtingsverkeer. Het is aan Turkije om te kiezen welke relatie het wil hebben met Griekenland, met Cyprus, met Europa. Maar ik denk dat het op dit moment de verkeerde weg lijkt te kiezen”, zei Mitsotakis.

Ondertussen heeft de Griekse legerleiding alle verloven ingetrokken en wordt de situatie nauwlettend in de gaten gehouden. Mitsotakis liet weten dat ‘Griekenland alle ontwikkelingen met absolute bereidheid volgt’ en benadrukte dat ‘het in twijfel trekken van de soevereine rechten van Griekenland en Cyprus de soevereine rechten van Europa in twijfel trekt’.

Illegale proefboringen

In een Navtex (een internationaal radiosysteem voor het automatisch uitzenden van maritieme veiligheidsberichten) liet Turkije gisteren weten dat het onderzoeksschip Oruc Reis tot 2 augustus seismisch onderzoek zal doen in het gebied ten zuiden van het Griekse eiland Kastellorizo.

Turkije wil in het oostelijke Middellandse Zee-gebied – illegale – proefboringen doen naar olie en gas. Dit tot grote woede van Griekenland, dat spreekt van een openlijke inbreuk op zijn soevereine rechten. Turkije noemt het betreffende gedeelte van Middellandse Zee ‘het blauwe moederland’ en is niet van plan om zich terug te trekken uit het gebied.

Griekenland stuurt aan op sancties

Griekenland verzond vanmorgen als reactie op het Turkse bericht een Navtex waarin staat dat ‘alle zeevarenden wordt verzocht om de Turkse Navtex met berichtnummer FA10-977 te negeren’. Cyprus heeft een zelfde bericht laten uitgaan.

Het Griekse ministerie van Buitenlandse Zaken riep in een verklaring Turkije op om ‘onmiddellijk een einde te maken aan de illegale acties die onze soevereine rechten schenden en de vrede en veiligheid in het gebied ondermijnen’.

De Griekse ambassade in Ankara heeft een officiële klacht ingediend bij het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken. Griekenland heeft de kwestie ook aangekaart bij de EU, de NAVO, de Verenigde Naties en de vijf permanente leden van de VN Veiligheidsraad.

• Griekenland woedend over maritieme deal tussen Turkije en Libië
• Conflict Turkije en Griekenland bedreigt hele Middellandse Zeeregio

Griekenland woedend over maritieme deal tussen Turkije en Libië

Griekenland heeft een brief gestuurd aan de Verenigde Naties waarin bezwaar wordt aangetekend tegen een maritieme en economische grensovereenkomst tussen Turkije en Libië. Volgens Athene is deze deal in strijd met het internationale recht. Ook Egypte en Cyprus hebben bezwaar gemaakt.

De overeenkomst zou de maritieme rechten van Turkije op de Middellandse Zee fors uitbreiden en het land toegang geven tot een gebied met olie en gas. Daarnaast sloten Turkije en Libië ook een akkoord over militaire samenwerking.

In de brief aan de VN zegt Griekenland dat de overeenkomst tussen Turkije en Libië het zeerechtverdrag ‘schaamteloos’ overtreedt, aangezien de twee landen geen overlappende zeegebieden of gemeenschappelijke grenzen hebben. De betreffende wateren vallen voor het grootste deel onder Griekenland, Cyprus en Egypte.

De exclusieve economische zones die in de Turks-Libische deal worden beschreven noemt Athene ‘onwettig, willekeurig, provocerend en een openlijke inbreuk op de soevereine rechten van Griekenland’. De nieuwe maritieme grens doorsnijdt een gebied dat door Griekenland en Cyprus wordt opgeëist. De grens loopt vlak langs Kreta en kan plannen voor een gasleiding naar Europa in gevaar brengen.

De relatie tussen Athene en Ankara is al tientallen jaren gespannen vanwege de controle over de Egeïsche Zee als geheel, maar het Turks-Libische akkoord markeert de eerste keer dat de Griekse soevereiniteit in de Kretenzische Zee (het zuidelijke deel van de Egeïsche Zee) wordt bedreigd. Turkije heeft al een geschil met Cyprus over het winnen van gas en olie en Griekenland vreest dat de Turken ook aanspraak willen maken op gas en mineralen in de wateren ten zuiden van Kreta.

Turkije noemt het betreffende gedeelte van Middellandse Zee ‘het blauwe moederland’ en is niet van plan om zich terug te trekken uit het gebied. De Griekse premier Kyriakos Mitsotakis en de Turkse president Erdogan hebben de zaak besproken tijdens de Navo-top in Londen, maar ze werden het niet eens. Griekenland heeft de Libische ambassadeur vanwege dezelfde kwestie vorige week al naar huis gestuurd.

• Turkey-Libya pact rejected by whole international community, Greek PM says
• Turkey’s territorial deal with Libya stokes Mediterranean tensions

‘Turkije schort migrantendeal met Griekenland op’

Turkije heeft de vluchtelingendeal met Griekenland opgeschort. Dat heeft minister Cavusoglu van Buitenlandse Zaken gezegd tegen Turkse journalisten.

De minister verwees volgens de krant Hürriyet naar afspraken over het terugnemen van migranten die vanuit Turkije naar Griekenland zijn gereisd. Turkije neemt dergelijke migranten terug. In ruil daarvoor worden Syrische vluchtelingen in Turkije ondergebracht in de EU.

De vluchtelingendeal die Turkije in maart 2016 sloot met de EU blijft wel van kracht.

Aanleiding voor het bevriezen van de bilaterale deal is het diplomatieke conflict over Turkse militairen die in 2016 na een mislukte couppoging naar Griekenland vluchtten. Ankara eist dat ze worden uitgeleverd, maar het Griekse hof blokkeerde de uitlevering omdat de militairen in eigen land geen eerlijk proces zouden krijgen.

De Griekse Raad van State bepaalde twee weken geleden dat in ieder geval één van de acht definitief politiek asiel in Griekenland krijgt. Eerder deze week werden de vier laatste militairen vrijgelaten omdat hun voorarrest was verlopen. Een beslissing over hun asielaanvragen is nog in behandeling. De Turkse militairen verblijven op een zwaarbewaakte, geheime locatie.

Onacceptabel

Cavusoglu noemt de vrijlating van de acht militairen onacceptabel. Volgens het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken is Griekenland een land ‘dat een veilige haven biedt aan putschisten’.

“Het vrijlaten van verraders die een staatsgreep beraamden om de democratie in een buurland omver te werpen door een land dat beweert de wieg van de democratie te zijn, voldoet niet aan het internationale recht, noch aan goede burenrelaties”, zei het ministerie gisteren  in een verklaring.

Griekse militairen vast in Turkije

Turkije houdt zelf sinds begin maart twee Griekse militairen vast, zonder enig proces. De militairen werden tijdens een routinepatrouille in het grensgebied van Evros gearresteerd toen ze in slecht weer per ongeluk de grens overstaken. Turkije verdenkt hen van spionage.

Griekenland, de Europese Unie en het Europees Parlement hebben Ankara herhaaldelijk verzocht om de ‘illegale detentie’ te beëindigen. President Erdogan wil het tweetal alleen laten gaan als Athene de acht Turkse militairen uitlevert aan Turkije.

• Turkey escalates row with Greece over ‘putschist’ soldiers
• Turkish military asylum incident in Greece

Ankara wil ‘deportatie’ twee Turkse militairen

Turkije heeft gevraagd om de uitzetting van twee Turkse militairen, die betrokken zouden zijn geweest bij de couppoging van juli vorig jaar. Hun namen staan op een lijst met commando’s die president Erdogan hadden moeten doden.

De twee militairen vluchtten op 15 februari naar Griekenland door de Evros-rivier over te steken en hebben daar politiek asiel aangevraagd. Ze meldden zich op het politiebureau in Orestiada en zijn in hechtenis genomen.

Turkije heeft twee officiële verzoeken gedaan voor uitzetting van de commando’s, één via Interpol en één bij de Griekse autoriteiten. Opmerkelijk is dat Ankara vraagt om uitzetting en niet om uitlevering van de militairen; deportatie is een bestuurlijke en politieke kwestie, uitlevering een gerechtelijke kwestie.

Eerder eiste Turkije de uitlevering van acht militairen die worden verdacht van betrokkenheid bij de mislukte staatsgreep van vorig jaar. De Griekse Hoge Raad weigerde dat omdat het onwaarschijnlijk is dat ze er een eerlijk proces krijgen. De verhoudingen tussen Griekenland en Turkije zijn daardoor op gespannen voet komen te staan.

Het aantal schendingen van het Griekse luchtruim door Turkse gevechtsvliegtuigen is fors toegenomen en er werden enkele provocerende acties uitgevoerd in de Egeïsche Zee.  Een militair patrouilleschip loste schoten bij het Griekse eiland Farmakonissi,  nadat eerder een oorlogsschip met de stafchef van de Turkse strijdkrachten aan boord langs de Imia-eilanden was gevaren.

Turks schip schiet met scherp in Griekse wateren

Een Turkse militaire patrouilleboot heeft vanmorgen in de buurt van het Griekse eiland Farmakonisi enkele schoten gelost. Dat heeft het Griekse ministerie van Defensie bekend gemaakt.

Het zou gaan om een militaire oefening. Een Griekse kanonneerboot bewaakte het Turkse schip tot het weer uit het gebied was verdwenen.

Volgens het ministerie hadden de Turkse autoriteiten een dag eerder in een Navtex-bericht laten weten dat er een militaire oefening in het gebied ten oosten van Farmakonisi zou worden gehouden met scherpe munitie. De Grieken wezen het bericht af omdat de oefening in de Griekse territoriale wateren zou plaatsvinden en het daarom niet geldig was.

Het provocerende incident volgt op een reeks schendingen van het Griekse luchtruim door Turkse gevechtsvliegtuigen en een eerdere provocatie van een Turks oorlogsschip bij de Imia-eilanden in de Egeïsche Zee.

De afgelopen maanden zijn de spanningen tussen de Turkije en Griekenland weer opgelopen, nadat president Erdogan liet weten het Vredesverdrag van Lausanne, dat in 1923 de landsgrenzen tussen Turkije en Griekenland bepaalde, niet te accepteren.

De hernieuwde spanningen werden verder aangewakkerd toen Griekenland vorige maand weigerde acht Turkse militairen uit te leveren om hun vermeende rol bij de mislukte staatsgreep in het buurland. Turkije waarschuwde dat het vonnis van de Griekse rechter gevolgen zou hebben voor de bilaterale betrekkingen.

Volgens diplomatieke bronnen is het lossen van schoten in de Griekse wateren door het Turkse een ‘ernstige schending van het internationaal recht’.

• Turkije dreigt met militair ingrijpen in Egeïsche Zee