30 mei 1941: Twee jonge Grieken halen Nazi-vlag van Acropolis

30 mei 2023

[klik op een afbeelding voor een vergroting]

In de nacht van 30 mei 1941 beklommen twee jonge Grieken de Acropolis om de vlag met hakenkruis te verwijderen die de Duitsers er een maand eerder hadden opgehangen bij de bezetting van Athene.  De dappere actie van Apostolos (Lakis) Santas en Manolis Glezos was één van de eerste en belangrijkste daden van het Griekse verzet.

Lees verder >>


Bevrijding van Athene herdacht

12 oktober 2021

President Katerina Sakellaropoulou was vanmorgen aanwezig bij het hijsen van de vlag bij op de Acropolis. Daarna legde ze een krans bij het Monument van de Onbekende Soldaat, als onderdeel van de herdenking van de bevrijding van Athene.

Het is vandaag 77 jaar geleden dat er een einde kwam aan de nazi-bezetting van Athene. Om 09.15 uur op 12 oktober 1944 verwijderden de Duitsers de vlag met de swastika van de Acropolis, waarmee het einde van de bezetting werd gemarkeerd. De avond ervoor waren de Duitse troepen al geleidelijk vertrokken uit de Griekse hoofdstad. In de straten van Athene leidde het vertrek van de bezetter tot grote vreugde.

Op 18 oktober arriveerde Georgios Papandreou in Athene als premier van de Griekse regering in ballingschap, met enkele eenheden van het Britse leger, en werd de Griekse vlag weer gehesen op de Acropolis. Later die maand zou Papandreou de regering van nationale eenheid gaan leiden.

Sommige delen van Griekenland, zoals op Kreta en andere eilanden, bleven echter tot mei of zelfs juni 1945 bezet door de Duitsers. Traditiegetrouw herdenken de Grieken de Oxi-dag op 28 oktober, maar sinds 2014 is er ook meer aandacht voor het vieren van de bevrijding.


1001004000939711

Meer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece – The Experience of Occupation, 1941-44” van Mark Mazower bij Bol.com


12 oktober 1944: Bevrijding van Athene

12 oktober 2019

Het is vandaag precies 75 jaar geleden dat er een einde kwam aan de nazi-bezetting van Athene. Om 09.15 uur op 12 oktober 1944 verwijderden de Duitsers de vlag met de swastika van de Acropolis, waarmee het einde van de bezetting werd gemarkeerd. De avond ervoor waren de Duitse troepen al geleidelijk vertrokken uit de Griekse hoofdstad. In de straten van Athene leidde het vertrek van de bezetter tot grote vreugde.

Op 18 oktober arriveerde Georgios Papandreou in Athene als premier van de Griekse regering in ballingschap, met enkele eenheden van het Britse leger, en werd de Griekse vlag weer gehesen op de Acropolis. Later die maand zou Papandreou de regering van nationale eenheid gaan leiden.

Sommige delen van Griekenland, zoals op Kreta en andere eilanden, bleven echter tot mei of zelfs juni 1945 bezet door de Duitsers. Traditiegetrouw herdenken de Grieken de Oxi-dag op 28 oktober, maar sinds 2014 is er ook meer aandacht voor het vieren van de bevrijding.

Voor Griekenland begon de Tweede Wereldoorlog op 28 oktober 1940 nadat de Griekse dictator/generaal Ioannis Metaxas een ultimatum van Mussolini om het Italiaanse leger toegang tot Grieks grondgebied te verlenen afwees. De Griekse bevolking had zwaar te lijden onder de nazibezetting. Driehonderdduizend mensen stierven de hongerdood, hele dorpen werden uitgemoord door de nazi’s en de economie van het land werd verwoest.

mazower_greece_wwiiMeer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com


30 mei 1941: Twee jonge Grieken halen Nazi-vlag van Acropolis

30 mei 2019

[klik op een afbeelding voor een vergroting]

In de nacht van 30 mei 1941 beklommen twee jonge Grieken de Acropolis om de vlag met hakenkruis te verwijderen die de Duitsers er een maand eerder hadden opgehangen bij de bezetting van Athene.  De dappere actie van Apostolos (Lakis) Santas en Manolis Glezos was één van de eerste en belangrijkste daden van het Griekse verzet.

Een paar dagen eerder had het tweetal een plan uitgedacht. Santas en Glezos lazen in encyclopedieën alles wat ze konden vinden over de Acropolis. Ze hadden vooral interesse in natuurlijke tunnels en spleten op de heilige rots, waar ze zich konden verstoppen.

Ter dood veroordeeld

In de ochtend van 30 mei hoorden ze op de radio dat Kreta was gevallen en de twee vrienden besloten dat het tijd was om in actie te komen. Gewapend met een klein mes, een lantaarn en een flinke dosis moed beklommen Santas en Glezos in het donker de Acropolis, zonder daarbij gesnapt te worden door de bewaking. Ze gingen naar de vlaggenmast, haalden de Nazi-vlag naar beneden en spoedden zich door de lege straten van Athene terug naar huis. De vlag met de swastika werd verstopt in een waterput.

De diefstal van de vlag werd de volgende ochtend ontdekt door de Duitsers. Op 1 juni publiceerde de Griekse krant Eleftheron Vima een aankondiging van de Duitse bevelhebber waarin stond dat de onbekende daders die verantwoordelijk waren voor het verwijderen van de vlag bij verstek ter dood waren veroordeeld. Dat vonnis werd nooit voltrokken, want Santas en Glezos zijn nooit gepakt voor hun actie.

Verzetshelden

Apostolos Santas vocht in het Griekse verzet, maar werd na de Tweede Wereldoorlog gevangengenomen vanwege zijn linkse politieke ideeën. Hij ontsnapte van het eiland Makronissos en vluchtte uiteindelijk naar Canada, dat hem politiek asiel verleende. In 1962 keerde hij terug naar Griekenland. Santas overleed in 2011 op 89-jarige leeftijd. Hij heeft voor zijn acties talloze onderscheidingen van verschillende instellingen in Griekenland en andere geallieerde landen ontvangen.

Manolis Glezos werd tijdens de oorlog drie keer gearresteerd en herhaaldelijk gemarteld. In totaal bracht hij 16 jaar door in gevangen- en ballingschap. Niet alleen tijdens de nazi-bezetting, maar ook in de jaren daarna: tijdens  de Griekse burgeroorlog en het Kolonelsregime. Glezos, die uitgroeide tot een volksheld, werd ook meerdere malen ter dood veroordeeld.

De inmiddels 96-jarige Glezos (*) is nog altijd strijdbaar. In mei 2014 zat hij namens regeringspartij Syriza in het Europarlement, een jaar later trad hij terug.

(*) Manolis Glezos overleed op 30 maart 2020 aan hartfalen. Hij werd 97 jaar.

mazower_greece_wwiiMeer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com


Opnieuw Duitse excuses voor nazi-misdaden

11 oktober 2018

Duitsland heeft opnieuw zijn excuses aangeboden voor de gruweldaden van de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog in Griekenland. Toch is het land niet bereid om te praten over herstelbetalingen. Dat zei Bondspresident Frank-Walter Steinmeier tijdens zijn bezoek aan Athene. Duitsland zegt dat alle claims al zijn afgewikkeld.

Steinmeier bezocht vandaag het voormalige concentratiekamp in Chaidari, bij Athene, waar meer dan 25.000 mensen tijdens de bezetting werden geïnterneerd. “We buigen voor de slachtoffers en verontschuldigen ons vooral. In dit kamp zijn onvoorstelbare gruweldaden gepleegd”, zei de Duitse president daarna tijdens een ontmoeting met premier Alexis Tsipras. “Wij Duitsers kunnen de verantwoordelijkheid van het verleden niet ontlopen. We dragen historische verantwoordelijkheid. We brengen morele verantwoordelijkheid. Daar bestaat geen discussie over.”

“We hebben nu de plicht om de nieuwe generaties voor te bereiden op een toekomst zonder vooroordelen en wrok en samen te werken om een gemeenschappelijk Europa te bevorderen”, zei Steinmeier. Premier Tsipras zei dat het bezoek van Steinmeier een kans was voor een nieuwe start in de bilaterale betrekkingen, maar voegde eraan toe: “Natuurlijk betekent dit niet dat we het moeten vergeten of dat we een van onze geschillen uit het verleden onder het tapijt kunnen vegen.”

Steinmeier sprak ook met de Griekse president Prokopis Pavlopoulos. Voorafgaand aan die ontmoeting legde de Duitse president een krans bij het graf van de onbekende soldaat. Steinmeier en Pavlopoulos gaan morgen naar Kalamata om gezamenlijk de 74e herdenking van de bevrijding van Athene bij te wonen. Deze dag wordt algemeen beschouwd als het einde van de nazi-bezetting van Griekenland.

Bezetterslening van 476 miljoen Reichsmark

In de Tweede Wereldoorlog hebben de Grieken zwaar geleden onder de Duitse bezetting (april 1941-oktober 1944). Hele dorpen werden uitgemoord door de nazi’s, grondstoffen werden gestolen en 80 procent van de Griekse industrie werd verwoest. Tienduizenden Grieken stierven de hongerdood.

De nazi’s eisten van de Griekse nationale bank een zogenaamde ‘bezetterslening’ van 476 miljoen Reichsmarks (dat zou nu een bedrag van ongeveer 11 miljard euro zijn) tegen 0 procent rente. Bovendien moest Griekenland maandelijks miljarden drachmen betalen om de Duitse bezettingslegers te onderhouden.

Deze oorlogsschuld is nooit afbetaald, zeggen de Grieken. De Duitsers ontkennen dat ze Griekenland iets verschuldigd zijn voor de Tweede Wereldoorlog omdat het Athene in 1960 een bedrag van 115 miljoen Duitse mark heeft betaald om de individuele geleden schade te dekken. Griekenland meent dat dit bedrag slechts een aanbetaling was en geen volledige vergoeding.

‘Kans op betalen is nul’

In 2015 eiste premier Alexis Tsipras dat Duitsland de volledige herstelbetalingen aan Griekenland zou betalen. Hij noemde het een ‘historische plicht’ van Duitsland. Een parlementaire commissie becijferde dat het nu zou gaan om een bedrag van bijna 279 miljard euro.

De toenmalige Duitse minister van Economische Zaken en vice-bondskanselier Sigmar Gabriel zei dat na de hereniging van West- en Oost-Duitsland in 1990 een streep is gezet onder de Tweede Wereldoorlog en dat de kans op herstelbetalingen ‘nul’ is.

mazower_greece_wwiiMeer lezen over de nazi-bezetting van Griekenland?

Bestel “Inside Hitler’s Greece” van Mark Mazower bij Bol.com


Griekenland wil dat Duitsland oorlogsschuld betaalt

10 september 2012

WWIIGriekenland is opnieuw van plan om Duitsland aan te klagen voor de in de Tweede Wereldoorlog geleden schade.

De Grieken willen bij het VN Tribunaal in Den Haag nieuwe herstelbetalingen eisen voor de bezetting door de nazi’s. In totaal zouden de Duitsers de Grieken  miljarden euro’s  verschuldigd zijn vanwege de ravage die is aangericht en de grondstoffen die zijn meegenomen.

In de Tweede Wereldoorlog hebben de Grieken zwaar geleden onder de Duitse bezetting. Hele dorpen werden uitgemoord door de nazi’s en grondstoffen werden gestolen. In Athene stierven mensen de hongerdood. Na de oorlog is de oorlogsschuld nooit betaald, zeggen de Grieken.

De nazibezetting in Griekenland begon in april 1941 na een inval van Duitse en Italiaanse troepen. De bezetting duurde tot oktober 1944 toen de Duitsland en satellietstaat Bulgarije zich uit het Griekse vasteland terugtrokken.  Kreta en andere Egeïsche eilanden stonden nog tot juni 1945 onder Duits bewind.