Monument van Zalongo is nu cultureel erfgoed

Het Monument van Zalongo in Noordwest-Griekenland is door het Griekse ministerie van Cultuur uitgeroepen tot modern cultureel erfgoed.

Het monument, dat ook wel de “Dans van Zalongo” wordt genoemd, werd in 1961 onthuld op 700 meter hoge top van de berg Zalongo in Epirus. Het symboliseert 63 vrouwen uit Souli, die in 1803 met hun kinderen van de klif dansten. Ze verkozen de dood (vrijheid) boven onderwerping aan het Turkse leger van Ali Pasha.

Op de tweede zondag in augustus worden de vrouwen in het naburige dorp Kamarina nog ieder jaar herdacht.

Het beeld van zes abstracte vrouwelijke figuren is gemaakt door de beeldhouwer George Zongolopoulos (1903-2004). Het is 18 meter lang en 13 meter hoog. Voor de bouw zijn 4300 kalksteenblokken van 50x25x20 cm gebruikt. Het project duurde zes jaar, van 1954 tot 1960.

Het kolossale gedenkteken is zichtbaar vanaf 30 kilometer afstand, vanaf de kust van Corfu en vanaf de archeologische vindplaats van het oude Kassopi. Ondanks de lastige ligging trekt het monument jaarlijks 30.000 tot 35.000 bezoekers.

Het Zalongo-monument werd op de lijst van cultureel erfgoed geplaatst nadat de George Zongolopoulos Foundation in augustus 2020 een verzoekschrift had ingediend. Volgens de stichting is het Monument van Zalongo ‘een van de eerste voorbeelden van de principes van het modernisme die worden toegepast in monumentale beeldhouwkunst in het naoorlogse Griekenland.’

Hoofd van Hermes ontdekt bij wegwerkzaamheden

Bij wegwerkzaamheden in het centrum van Athene is het hoofd van een Hermes-beeld opgegraven. De vondst werd gedaan op een diepte van nog geen 1,5 meter in de Aioloustraat, tegenover de Agia Irini-kerk.

Het Hermes-hoofd, dat waarschijnlijk stamt uit het einde van de 4e of begin van de 3e eeuw voor Christus, was onderdeel van een zogenaamde herme. “Uniek Athene! Trots en bewondering”, schreef de Atheense burgemeester Kostas Bakoyannis op Facebook.

Een herme – of hermaion – was een rechthoekige, naar beneden toe enigszins taps toelopende zuil waarvan het bovenste deel (oorspronkelijk) bestond uit een buste van Hermes. De zuilen stonden op kruispunten en werden gebruikt als wegwijzers. Hermes is in de Griekse mythologie de god van de handel, reizigers, wegen en dieven. Hij is ook de boodschapper van de goden.

Volgens het ministerie van Cultuur verkeert de vondst in goede staat en is het Hermes-hoofd overgebracht naar een opslagplaats van het Eforaat van Oudheden.

Beeld Alexander de Grote onthuld in Athene

In het centrum van Athene is vanmorgen een standbeeld van Alexander de Grote onthuld. Het staat op de kruising van Vasilissis Amalias Avenue en Vasilissis Olgas Avenue, vlak voor het standbeeld van de Engelse dichter Lord Byron.

Het 3,5 meter hoge beeld toont Alexander op zijn geliefde paard Boukefalos. Bijzonder is dat de kunstenaar hem afbeeldde als een tiener in plaats van een volwassen krijger en overwinnaar. Burgemeester George Kaminis noemde het bij de onthulling ‘een standbeeld zonder militaristische symboliek’.

De vooraanstaande beeldhouwer Yiannis Pappas (1913-2005) maakte het bronzen beeld in de jaren 70. In 1992 werd het gekocht door de Griekse staat, maar het kreeg nooit een prominente plaats in de hoofdstad vanwege politieke redenen.

Sinds 2005 stond het standbeeld op een stuk grond bij Pappas’ werkplaats dat eigendom is van het Benaki Museum.

Bij de bescheiden ceremonie waren ook enkele Griekse parlementsleden en de burgemeester van Pella, de geboorteplaats van Alexander de Grote in Centraal-Macedonië, aanwezig.

Kunstenaar en minister bakkeleien over ‘O Dromeas’

De iconische glassculptuur van ‘O Dromeas’ (de Renner) in het centrum van Athene is de inzet van een ruzie tussen Cultuurminister Myrsini Zorbas en kunstenaar Costas Varotsos. Het kunstwerk dreigt volgens Varotsos het slachtoffer te worden van een culturele uitwisseling tussen Athene en Skopje.

Volgens Varotsos, de maker van ‘Dromeas’, wil het Griekse ministerie van Cultuur zijn beeld aan Noord-Macedonië geven, in ruil voor een van de vele beelden van Alexander de Grote die in het buurland staan. Dat besluit schoot bij hem in het verkeerde keelgat. Varotsos noemt een mogelijke verplaatsing van het kunstwerk naar Skopje een ‘culturele en artistieke misdaad’.

Minister Zorbas zou hem op 8 maart op haar kantoor hebben ingelicht over het besluit om de sculptuur naar de hoofdstad van Noord-Macedonië te brengen. “Ik vertelde haar dat ‘Dromeas’ Athene niet kan verlaten, het is eigendom van de gemeente. Bovendien heb ik het copyright en ik zal nooit mijn toestemming geven”, aldus Varotsos.

Zorbas heeft tegenover persbureau AMNA ontkend dat ze het kunstwerk van Varotsos aan Noord-Macedonië schenken als gebaar van goede wil. “In het kader van een algemene discussie met grote Griekse kunstenaars, waaronder ook met de heer Varotos, zijn er veel kwesties besproken, maar een dergelijk voorstel niet. Trouwens, het beeld behoort toe aan de gemeente Athene.” Ze voegde eraan toe dat ‘een mogelijke uitwisseling van monumenten behoort tot de verantwoordelijkheden van andere ministeries.’

‘O Dromeas’, een 12 meter hoge sculptuur van duizenden stukjes gekarteld glas die een rennende man voorstelt, staat sinds 1994 naast het Hilton Hotel in het centrum van Athene. Het kunstwerk stond eerst op het Omoniaplein, maar moest verhuizen omdat het zou kunnen instorten door trillingen van de metro.

Vandalen bekladden Holocaust-monument

Het Holocaust-monument in Thessaloniki was afgelopen nacht opnieuw het doelwit van vandalisme. Onbekenden bekladden de bronzen sculptuur op het Eleftheriasplein met rode verf en vernielden bloemen rond het monument.  Het is de derde keer sinds december 2017 dat het monument is beklad.

De lokale autoriteiten vermoeden dat het vandalisme het werk was van deelnemers aan het protest tegen het Macedonië-akkoord tussen Griekenland en FYROM dat eerder op de avond in de buurt plaatsvond. In januari werden op de basis van het beeld met zwarte verf de naam van de extreemrechtse partij Gouden Dageraad en een white power-teken gespoten. Ook toen was er in de stad een Macedonië-protest gehouden.

Griekse politieke partijen, organisaties en gewone burgers hebben hun afschuw uitgesproken over het vandalisme. De Joodse gemeenschap in Thessaloniki noemde het in een schriftelijke verklaring ‘weer een duidelijk teken van de tragische gevolgen van racisme en onverdraagzaamheid’. De hoofdaanklager van Thessaloniki kondigde aan een onderzoek in te stellen en riep getuigen op eventueel bewijsmateriaal – zoals foto’s en video’s – over te dragen.

Het Holocaust-monument stelt een zevenarmige menorah voor, waarvan de vlammen zijn omhuld door menselijke lichamen. De bronzen sculptuur is opgericht ter nagedachtenis aan de 50.000 Griekse Joden die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vermoord in nazi-kampen.

Het monument werd in 1997 gemaakt door de Servische kunstenaar Nandor Glid en zijn zoon Daniël. Nandor Glid, wiens ouders werden vermoord in Auschwitz, ontwierp ook het herdenkingsmonument in het concentratiekamp Dachau. Sinds 2006 staat het beeld op de parkeerplaats tegenover de haven aan het begin van Nikis Avenue.

• Thessaloniki bouwt joodse school en Holocaust museum
• Vijf ‘Stolpersteine’ gelegd in haven Thessaloniki
• History of the Jews in Thessaloniki

Protesten tegen ‘duivelse’ sculptuur Phylax

Is het een beschermengel of dé gevallen engel? Of ‘gewoon’ een sculptuur zonder bijzondere betekenis? Het beeld van de gerenommeerde Griekse kunstenaar Kostis Georgiou dat begin december werd geïnstalleerd in Palaio Faliro, een voorstad in het zuiden van Athene, maakt heel wat los.

Het felrode standbeeld Phylax (Grieks voor ‘bewaker’) stelt een gevleugelde mensfiguur voor die op een hoog metalen voetstuk zit. Volgens de kunstenaar waakt het beeld over de stad. Tegenstanders vinden het beeld beledigend en onchristelijk en zien in de figuur een symbool van Satan.

Vorig week werd de rode sculptuur besmeurd met witte verf. Op Oudjaarsdag protesteerden de priester en ongeveer 100 parochianen van de Panagia Myrtithiotissa-kerk in Palaio Faliro bij het beeld. Ze hadden iconen van heiligen en Byzantijnse vlaggen bij zich en zongen hymnen. De priester sprenkelde wijwater over het kunstwerk om de demonen te verdrijven.

In een open brief aan burgemeester Dionysis Hatzidakis schrijft priester Patapios Argyros dat Phylax een ‘demon en een soldaat van Satan is’. Verder zei hij dat het kunstwerk het christelijke geloof beledigt en eist hij dat het verwijderd wordt.

De maker van het beeld begrijpt niets van alle ophef die is ontstaan. “Het werk staat los van elke benadering van religieuze symbolen en emblemen”, zegt Kostis Georgiou. “Degenen die het bestempelen als anti-christelijk en satanisch, hebben het bij het verkeerde eind”. Georgiou wijst erop dat afgelopen zomer een soortgelijk werk werd getoond in Mykonos en er geen reacties kwamen.

Het beeld is door de bekende redersfamilie Martinos geschonken aan de stad Palaio Faliro. Phylax staat in Trokadero, vlakbij de ingang van de jachthaven van Floisvos, tussen de kapellen van Agios Georgios en Agia Skepi op de oude Poseidonos Avenue.

 

 

Twee mannen opgepakt om smokkel kourosbeeld

De Griekse politie heeft twee mannen gearresteerd vanwege het smokkelen van een kourosbeeld uit de 6e eeuw voor Christus.

De Grieken van 36 en 63 jaar oud werden opgepakt tijdens een politiecontrole in de buurt van het kanaal van Korinthe. Het antieke beeld was goed verborgen in een rugzak onder de passagiersstoel van hun auto.

De 47 centimeter hoge kouros, die in vier stukken was gebroken, is volgens deskundigen gemaakt van Naxos-marmer en stamt uit de Archaïsche periode (550 voor Christus). Het beeldje is van grote archeologische waarde.

De politie was op zoek naar smokkelaars, nadat ze vorige maand een tip had gekregen over iemand die een kourosbeeld voor 200.000 euro probeerde te verkopen. Een kouros is een vrijstaande oude Griekse sculptuur van een naakte jonge man.

De mannen moeten voor de rechter verschijnen. Zij worden verdacht van het illegaal bezit, vervoeren en stelen van een waardevol voorwerp uit de oudheid. Het kourosbeeld wordt overgedragen aan het Nationaal Archeologisch Museum in Athene.

Burgemeester wil Venus van Milo terughalen

De burgemeester van Milos is een campagne begonnen om de Venus van Milo terug te halen naar het eiland. Het wereldberoemde beeld is nu te zien in het Louvre in Parijs, waar het een van de belangrijkste stukken is.

In een poging het beeld ‘naar huis’ te halen heeft burgemeester Gerasimos Damoulakis een petitie opgesteld, waarmee hij één miljoen handtekeningen hoopt op te halen. De petitie zal worden aangeboden aan de Europese Unie en het Louvre, schrijft The Times.

“De claim op zich is niet nieuw”, zegt Damoulakis in de krant.”Er is niet een Griek die zich niet heeft afgevraagd waarom het mooiste stukje van de Griekse oudheid in Frankrijk te zien is in plaats van in zijn geboorteplaats.” In The Times zegt de burgemeester dat de tijd nu rijp is om het beeld terug te halen. Volgens Damoulakis komt op het eiland een speciaal gebouw om de Venus van Milo te huisvesten. Het is niet duidelijk of het Griekse ministerie van Cultuur achter de actie van Damoulakis staat.

Het beroemde marmeren beeld van de Griekse godin Aphrodite werd in 1820 gevonden op het eiland Milos. Yorgos Kentrotas, een lokale boer, stuitte op het standbeeld toen hij stenen zocht voor de reparatie van een muurtje op zijn erf. Een Franse legerofficier probeerde het beeld te kopen, maar had niet genoeg geld. Uiteindelijk kwam het standbeeld toch in Franse handen als cadeau voor koning Lodewijk XVII, die het vervolgens schonk aan het Louvre.

De Venus van Milo stamt uit de Hellenistische periode (323 v.Chr.–30 v.Chr.) en werd waarschijnlijk rond 130 voor Christus gemaakt door Alexandros van Antiochia. De beeldhouwer vervaardigde het twee meter hoge beeld uit het befaamde witte marmer van Paros.

• De Venus van Milo in het Louvre
• Historiek over de Venus van Milo 
• Hoe oud zou ze zijn?

Museum Louvre gaat Nike-beeld restaureren

Een campagne om geld in te zamelen voor de restauratie van het wereldberoemde beeld ‘Gevleugelde Overwinning’ heeft tot dusver 500.000 euro opgeleverd. Dat heeft het museum Louvre in Parijs bekend gemaakt.

Het marmeren beeld, dat beter bekend is als de Nike van Samothrake, stamt uit de tweede eeuw voor Christus en is sinds 1884 in het Franse museum te zien. Het beeld stelt Nike voor, de Griekse godin van de overwinning. De maker van het beeld is niet bekend.

De financieringscampagne Tous mecenes! voor de restauratie van het antieke beeld begon op 3 september en loopt nog tot 31 december. Vierduizend mensen hebben inmiddels een donatie gedaan. De giften variëren tussen de vijf en vijfduizend euro.

Doel is om een miljoen euro in te zamelen uit publieke gelden om een deel van de restauratie te betalen. De totale kosten worden geschat op vier miljoen euro.

Nippon Television Holdings, Fimalac en Bank of America Merrill Lynch hebben toegezegd de rest van de financiering voor hun rekening te nemen,

Antiek marmeren beeld gevonden in geitenstal

De Griekse politie heeft in een geitenstal in Fyli, ten noordwesten van Athene, een antiek marmeren beeld ontdekt. Het beeld was buitgemaakt bij een illegale opgraving.

De geitenherder en een handlanger zijn opgepakt toen ze het beeld voor een half miljoen euro probeerden te verkopen.

Volgens de politie gaat het om een korè, een marmeren sculptuur van een jonge vrouw, uit ongeveer 520 voor Christus. Het 120 centimeter hoge beeld is grotendeels intact, alleen de linker onderarm ontbreekt.

In Griekse en buitenlandse musea zijn tientallen voorbeelden van de korai en hun mannelijke equivalenten, de kouroi, te zien. De beelden zijn van groot belang voor het begrijpen van de ontwikkeling van de Griekse kunst. Er worden zelden nieuwe beelden ontdekt die in goede conditie zijn.

Er wordt een onderzoek ingesteld naar de vindplaats van de koré, mogelijk vinden archeologen daar een tot nu toe onbekend heiligdom of begraafplaats. Het is bij wet bepaald dat alle kunstschatten die op Griekse bodem worden gevonden, eigendom zijn van de staat.