Grieken zeggen overduidelijk ‘nee’

Het lijkt erop dat de Grieken in het referendum de voorstellen van de schuldeisers hebben afgewezen. In elk kiesdistrict stemden de meeste mensen ‘nee’. Op het Syntagmaplein in Athene hebben nee-stemmers zich verzameld om de overwinning te vieren.

Nadat een derde van de stemmen was geteld, stond het nee-kamp op ruim 61 procent. Ongeveer 40 procent stemde ‘ja’. Bijna 5 procent van de mensen bracht een ongeldige stem uit, 0,75 procent stemde blanco.

Vooral jongeren (18-33 jaar) hebben ‘nee’ gestemd. Zij hebben de afgelopen jaren enorm geleden onder de bezuinigingen en kunnen bijna geen werk vinden. De meerderheid van de ouderen hebben wel ‘ja’ gestemd. Zij vrezen voor hun spaarrekeningen en pensioenen.

De stembureaus gingen vanmorgen om 07.00 uur open. Tot 19.00 uur konden de Grieken hun stem uitbrengen. De einduitslagen worden na middernacht verwacht. Vaststaat dat de uitslag van de volksraadpleging rechtsgeldig is omdat de vereiste opkomst van 40 procent is gehaald. Iets meer dan 56 procent van de Grieken heeft gestemd.

De Grieken konden zich uitspreken over  deze vraag: ”Moeten we het ontwerpakkoord dat door de Europese Commissie, de Europese Centrale Bank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in de Eurogroep van 25 juni naar voren is gebracht, accepteren?”

‘Heilig moment’

Premier Alexis Tsipras en minister van financiën Yanis Varoufakis brachten hun stem uit in Athene. Zij noemden het referendum een ‘viering van de democratie’ (Tsipras) en een ‘heilig moment’ (Varoufakis).  Beiden spraken na het uitbrengen van hun stem kort met de pers.

”Je kunt de wens van een regering negeren, maar niet de wens van een volk. Ik weet zeker dat we een nieuwe weg vrijmaken voor alle Europese volkeren”, zei de premier. “Een moment van hoop voor heel Europa. Een moment dat hoop geeft aan Europa dat een gemeenschappelijke munt en democratie kunnen samengaan”, aldus de minister.

De Griekse regering riep de bevolking  de afgelopen dagen op om  tegen de voorstellen van de schuldeisers te stemmen, omdat ze denkt dan sterker te staan bij de onderhandelingen  met de eurozone. Varoufakis schreef op zijn website een blogpost met zes argumenten waarom een ‘nee-stem’  de beste optie is.  Tsipras en Varoufakis hebben hun lot aan het referendum verbonden: als de ja-stemmers  in de meerderheid zouden zijn, stappen ze op.

Reacties

Wat de gevolgen van een Grieks ‘nee’ zullen zijn, is nog niet duidelijk. Tsipras en Varoufakis willen opnieuw onderhandelen met de eurolanden. En hoewel ze zeggen dat Griekenland in de euro wil blijven, ligt een grexit toch op de loer. Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem waarschuwde vorige week dat het bij een ‘nee’ zeer de vraag is of Griekenland in de eurozone kan blijven.

Volgens de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble bestaat de mogelijkheid dat Griekenland ‘tijdelijk’ uit de euro wordt gezet. Bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Francois Hollande zullen de uitslag van het referendum morgen bespreken.

De Duitse minister van Economische Zaken Sigmar Gabriel zei dat onderhandelingen vrijwel onvoorstelbaar zijn omdat Griekenland de ‘regels van de eurozone heeft verworpen’. “Tsipras en zijn regering hebben de Grieken op een pad van bittere verlatenheid en hopeloosheid gebracht.”

Carl Bildt, oud-premier van Zweden, twitterde  dat de Grieken blijkbaar geen hulp willen van de Europese Unie.

• De uitslagen van het referendum